Morgunblaðið - 10.07.2001, Blaðsíða 32

MINNINGAR
32 ÞRIÐJUDAGUR 10. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Ingibjörg EmmaBjörnsson fædd-
ist 5. júlí 1903. Hún
lést á hjúkrunar-
heimilinu Skjóli 27.
júní síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Þóra Leopold-
ina Júlíusdóttir, f.
26.8. 1879, d. 26.1.
1967, og Guðmundur
Björnsson, sýslu-
maður Mýra- og
Borgarfjarðarsýslu,
áður á Patreksfirði,
f. 5.12. 1873, d. 4.6.
1953. Ingibjörg
Emma var elst sinna systkina en
þau eru Pétur Emil Júlíus, f. 25.7.
1904, d. 26.11. 1991, Björn, f. 7.10.
Reykjavík 1920. Hún var sýslu-
skrifari í Borgarnesi 1920–28, og
vann á skrifstofu Kaupfélags
Borgfirðinga 1931–34. Hún fluttist
til Reykjavíkur 1936 og réðst þar
til starfa hjá Heildverslun Stefáns
Thorarensen þar sem hún vann í
40 ár. Ingibjörg tók virkan þátt í
félagsstarfi, bæði í Borgarnesi og í
Reykjavík. Hún var m.a. í Ung-
mennafélaginu Skallagrími og
varð fyrst kvenna formaður þess
og var heiðurfélagi þess félags.
Einnig var hún í nokkrum félögum
í Reykjavík svo sem Borgfirðinga-
félaginu, Guðspekifélaginu og
Náttúrufræðifélaginu, en hjart-
fólgnust var þó Oddfellowreglan,
en í henni starfaði hún yfir 50 ár
og gegndi þar fjölda trúnaðar-
starfa. Ingibjörg var ógift og barn-
laus. Seinustu árin dvaldi hún á
hjúkrunarheimilinu Skjóli.
Útför Ingibjargar fer fram frá
Dómkirkjunni í Reykjavík í dag og
hefst athöfnin klukkan 11.
1905, d. 18.1. 1999,
Þuríður Jenný, f. 13.1.
1907, d. 21.1. 1998,
Karl Leó, f. 22.2. 1908,
d. 6.7. 1941, Jórunn, f.
6.9.1913, d.18.8. 1998,
Anna, f. 19.5. 1915,
Margrét, f. 14.11.
1917, d. 2.7. 1996 og
samfeðra Ingólfur
Theodór, f. 3.12. 1905,
d. 28.11. 1995.
Ingibjörg fæddist á
Klömbrum í Húna-
vatnssýslu. Fjölskylda
hennar fluttist til Pat-
reksfjarðar 1905 og
þaðan fluttu þau til Borgarness
1918. Ingibjörg lauk gagnfræða-
prófi frá Menntaskólanum í
Þegar ég fermdist tvöfaldaðist
eign mín af ættingjum. Vináttan
streymdi til mín, fyrst með fögrum
fermingargjöfum frá afa, ömmu og
föðursystkinum mínum öllum. Ingi-
björg og Þuríður föðursystur mínar
gáfu mér gullnælu, rós með rauðum
steini. Þegar ég fluttist svo til
Reykjavíkur til að fara í framhalds-
skóla tóku allir þessir „nýju“ ætt-
ingjar mér opnum örmum og studdu
mig á allan hátt. Afi minn, Guð-
mundur Björnsson fyrrverandi
sýslumaður og amma mín Þóra Júlí-
usdóttir höfðu hreiðrað um sig á
Sogaveginum og buðu þau mér að
dvelja hjá sér um tíma.
Þangað komu allir því þau voru
miðpunkturinn. Þar bjó einnig
langamma mín, Ingibjörg Magnús-
dóttir, prestsdóttir frá Grenjaðar-
stað, og síðan læknisfrú að Klömbr-
um. Hún var 97 ára gömul en las
Morgunblaðið spjaldanna á milli
gleraugnalaust. Hún sagði mér sög-
ur frá æsku sinni á Grenjaðarstað og
mundi gömlu tímana vel. Ingibjörg
nafna hennar sem við kveðjum nú
náði einmitt sama aldri. Hún var elst
átta systkina, var einhleyp og bjó þá
á Öldugötunni. Hún byrjaði strax að
styðja unglinginn og fræða og fór ég
að venja komur mínar til hennar
með nokkuð jöfnu millibili því hún
sagði alltaf „komdu bráðum aftur.“
Það var gefandi að hlusta á þessa
gáfuðu konu. Hún var heimsborgari,
hafði dvalið í Danmörku og Þýska-
landi, talaði tungumálin og hafði frá
mörgu að segja. Hún fræddi mig um
ættingjana og lífið sjálft og hafði
fastmótaðar skoðanir á öllum hlut-
um. Hún varð gagnfræðingur frá
Menntaskólanum í Reykjavík en átti
svo við heilsuleysi að stríða í mörg ár
og beið þess aldrei bætur. Ingibjörg
vann við skrifstofustörf hjá Heild-
verslun Stefáns Thorarensen í um 50
ár. Hún kvartaði aldrei og gekk að
vinnu sinni hvern dag. Veikindadaga
átti hún fáa. Eftir að hún hætti að
vinna var hún oft kölluð til afleys-
inga í veikindum eða sumarfríum.
Eftir að afi og amma fluttu úr
Sogamýrinni og Ingibjörg keypti sér
íbúð að Fornhaga 15 fluttist mið-
punktur fjölskyldunnar þangað.
Hún fylgdist vel með unga fólkinu og
dró það að sér. Ættræknin var sterk
og sagði hún mér einu sinni að fimm-
menningar í Grenjaðarstaðarættinni
væru meira skyldir en þremenning-
ar úr öðrum ættum.
Ingibjörg var mjög gestrisin og
viljug að hafa fjölskylduboð og vin-
konukaffiboð. Þrátt fyrir fötlun sína
var hún skemmtin og glöð og hafði
leiftrandi frásagnargáfu. Hún var
félagslynd og gekk í Oddfellowregl-
una 1950 og komst til æðstu metorða
þar. Ég átti því láni að fagna að vera
henni samferða þar frá 1960 og sótti
hún fundi á meðan heilsan leyfði.
Einnig var hún meðlimur í Guð-
spekifélaginu. Börnunum mínum
eru þakkir í huga fyrir allar Odd-
fellowjólaskemmtanirnar sem þau
sóttu í hennar boði eins lengi og þau
vildu þiggja og alltaf kom hún þang-
að sjálf á meðan hún gat.
Frænka mín og vinkona talaði
aldrei við mig um trúmál en var
örugg og yfirveguð í öllum háttum.
Hún dvaldi að Skjóli síðustu árin og
enn kvartaði hún aldrei. Þegar hún
var spurð svaraði hún ávallt með
æðruleysi. „Mér líður vel“ eða „ég
hef það gott.“ Fyrir örfáum vikum
sagði hún við mig. „Ég hef spurn-
ingu.“ „Hver er hún?“ „Trúmálin“
sagði hún þá. „Guð tekur á móti þér
með útbreiddan faðminn þegar þú
kemur á hans fund, því þú hefur ver-
ið umburðarlynd í lífinu og öllum
gert gott.“ Ég fann að það slaknaði á
handtakinu hennar og við þurftum
ekki að ræða þetta frekar. Með
þessu svari mínu vil ég kveðja
frænku mína, full þakklætis fyrir
langa samfylgd.
Stefana Karlsdóttir.
Ingibjörg föðursystir mín, Bogg,
var elst í stórum systkinahópi.
Fyrstu árin bjuggu foreldrar hennar
á Klömbrum í Húnavatnssýslu sem
voru æskuslóðir móður hennar en
fluttu árið 1905 til Patreksfjarðar
þegar faðir hennar varð sýslumaður
í Barðastrandarsýslu. Oft minntist
hún uppvaxtaráranna þar með gleði
og stundum brá fyrir söknuði eða
jafnvel ásökun í garð foreldranna
fyrir að hafa flutt í Borgarnes þegar
hún var unglingur þótt góðar minn-
ingar væru líka bundnar þeim stað.
Á Patreksfirði fæddust síðan hin
systkinin nema Júlíus sem var líka
fæddur fyrir norðan eins og Ingi-
björg. Heimilið var annasamt, auk
sívaxandi barnahóps var mikill
gestagangur. Allir sem áttu erindi
við sýslumann komu þangað, allir
fengu veitingar, sumir gistingu.
Bogg átti margar góðar minningar
um fólk af Patreksfirði og úr sveit-
unum þar í kring. Minnisstæðastur
þeirra held ég samt að Snæbjörn í
Hergilsey hafi verið, hreinskiptinn,
sérstæður og fastheldinn á skoðanir
sínar. Hann var giftur frænku þeirra
og fljótlega myndaðist traust sam-
band milli þessara fjölskyldna. Snæ-
björn varð fylgdarmaður sýslu-
manns í mörgum ferðum og lentu
þeir í ýmsum svaðilförum og urðu
sumar frægar. Mörg systkinanna
dvöldu um tíma í Hergilsey hjá Guð-
rúnu og Snæbirni og hafa vafalítið
verið fóðruð á hákarlalýsi, fýl og
eggjum auk annars sem land og sjór
gáfu.
Barnahópurinn stækkaði og nöfn-
in þeirra voru fengin úr ættum
beggja foreldra. En þau fengu líka
gælunöfn sem mörgum þóttu skrýtin
og pabbinn sem hafði gaman af að
velta fyrir sér orðum og fella þau í
stuðla orti eitt sinn:
Sjö eru góð og blíðlynd börn
sem babbi og mamma unna:
Úlli, Kalli, Íða, Björn,
Anna, Bogg og Nunna.
Seinna bættist Maggý við og hef-
ur örugglega fengið sína vísu.
Guðmundur færði sig um set árið
1918 og tók Mýra- og Borgarfjarð-
arsýslu og öðruvísi ár tóku við.
Heilsuleysi tók að herja á sum syst-
kinin. Bogg fann alltaf til í öðru
hnénu og var sífellt með hita en
læknarnir fundu ekkert og sögðu
þetta bara þvælu, stelpan væri móð-
ursjúk. Ýmis ráð voru reynd en ekki
batnaði henni þar til einn læknir
kvað uppúr og sagði þetta líklega
vera berkla. Þessu var ekki vel tekið
og meira að segja afinn, Júlíus Hall-
dórsson, sem sjálfur var læknir
brást mjög illa við og sagði með
þjósti að það væru alls engir berklar
í ættinni! Að lokum var tekið á það
ráð þegar hitinn hvarf ekki og verk-
urinn ekki heldur að senda hana til
Danmerkur á sjúkrahús. Þangað var
hún flutt á skipi og var sleginn sam-
an trékassi til að flytja hana í. Móðir
hennar sagði síðar að þegar hún
kvaddi hana var hún viss um að þær
sæjust aldrei framar, enda var þessi
kassi líkastur líkkistu. Kveðjustund-
in var líka erfiðari fyrir það að með
Bogg fór systir hennar, Þuríður,
sem einnig hafði fengið berkla og
átti að leita sér lækninga þar ytra.
Þrátt fyrir góða umönnun og
lækningu á Finsens sjúkrahúsi voru
afleiðingar berklanna óafturkræfar
enda höfðu þeir fengið að grassera
of lengi og Bogg varð hölt og annað
nýrað þurfti að fjarlægja. Mörgum
árum seinna gekkst hún undir
skurðaðgerð þar sem önnur mjöðm-
in var gerð stíf og varð þetta allt
langt og oft kvalafullt ferli. En hún
var ætíð reist og sterk, vön að sjá
framúr hlutunum og kvartaði ekki.
Þótt hún væri afar sjálfstæð hafði
stuðningur foreldranna og systkin-
anna sem voru mjög samrýnd líka
sitt að segja þegar ræða þurfti málin
og finna út hvað væri besta leiðin.
Árum saman hafði hún vanist því
að grípa í störf hjá föður sínum og
var alvön skrifstofustörfum og þegar
hún flutti sig alveg til Reykjavíkur
vann hún mestallan starfsaldur sinn
sem ritari hjá Stefáni Thorarensen
apótekara í Laugavegs apóteki.
Hún hafði alltaf verið félagslynd
og gekk fljótlega í Oddfellow-regl-
una, einnig var hún félagi í Guð-
spekifélaginu en snemma fór hún að
hugleiða tilgang lífsins og átti fjöl-
margar bækur um andleg mál.
Stjórnmál voru henni líka hugleikin
og þótt hún vildi veg Sjálfstæðis-
flokksins mikinn keypti hún Þjóð-
viljann um árabil, sérstaklega vegna
skrifa Magnúsar Kjartanssonar en
líka vegna þess að henni fannst að
ein skoðun væri ekki nóg, öll mál
hefðu margar hliðar. Stuðning veitti
hún ýmsum frændsystkinum sínum
með ýmsu móti og var sérlega annt
um að kvenfólkið yrði sér úti um
menntun. Sumum fannst hún jafnvel
stjórnsöm en það var dæmigert fyrir
hana að þegar hún eitt sinn var
spurð af hverju hún létti ekki undir
hjá frænda sem átti í basli, svaraði
hún: Maður hefur ekki leyfi til að
taka lífsreynsluna frá fólki.
Hún sá um sig sjálf og bjó ein,
leigði framan af en keypti að lokum
íbúð í vesturbænum þar sem hún átti
heimili til dauðadags. Síðustu árin
INGIBJÖRG
BJÖRNSSON
✝ Hrólfur Einars-son fæddist 7.
maí 1912 á Folafæti
við Ísafjarðardjúp
og lést á Fjórðungs-
sjúkrahúsinu á Ísa-
firði 1. júlí síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Elín Salómons-
dóttir og Einar Ein-
arsson.
Hrólfur var næst-
elstur af alsystkin-
um sínum en syst-
kini hans voru
Einar, sem var elst-
ur og hálfbróðir
samfeðra, Guðmundur, Guðjón,
Hólmfríður, Jóel og Una. Öll eru
þau látin nema Guðjón, sem nú
dvelst á Hrafnistu í Hafnarfirði.
Hrólfur missti foreldra sína
barn að aldri og
ólst upp hjá Einari
Guðfinnssyni og
Elísabetu konu
hans frá sjö ára
aldri og var hjá
þeim fram undir
tvítugt. Eftir það
bjó hann lengst af
hjá bróður sínum,
Guðmundi Einars-
syni, og konu hans,
Daðeyju Einarsdótt-
ur, í Bolungarvík.
Hrólfur stundaði
sjómennsku, mestan
hluta ævi sinnar á
bátum frá Bolungarvík. Hrólfur
var ókvæntur og barnlaus.
Útför Hrólfs fer fram frá
Hólskirkju í Bolungarvík í dag
og hefst athöfnin klukkan 14.
Hrólfur Einarsson, eða Hrólli afi
eins og flest börnin í fjölskyldunni
kölluðu hann, lést aðfaranótt 1. júlí á
Fjórðungssjúkrahúsinu á Ísafirði.
Með láti hans er stórt skarð höggvið
í okkar fjölskyldu, því Hrólfur var
mikill vinur okkar sem og frændi. Ég
kynntist Hrólfi fyrir fimmtán árum,
þá var ég rúmlega tvítug en hann á
áttræðisaldri. Ég hefði ekki trúað
því fyrir þann tíma að ég ætti eftir að
eignast nýjan vin sem kominn væri á
þennan aldur. Aldursmunurinn hafði
hins vegar ekkert að segja því það
var hægt að tala um alla hluti við
Hrólf. Hann hafði mikinn áhuga á
bæjar- og þjóðmálum en þó átti sjór-
inn hug hans allan. Daglega varð
Hrólfur að fá að vita hverjir væru á
sjó og hvað hver bátur væri að fiska
og var ekki í rónni fyrr en hann vissi
allt um það. Okkur fjölskyldunni
finnst erfitt til þess að hugsa að sú
sjóferð sem við höfðum stefnt á að
fara í með Hrólfi var aldrei farin, en
það var kvöldferð með Ísafold um
Ísafjarðardjúp. Hrólfur var fram
undir það síðasta mjög hraustur,
ósérhlífinn og kvartaði aldrei. Á
hverjum degi fyrstu búsetuár okkar
fjölskyldunnar hér í Bolungarvík
kom hann daglega í heimsókn. Þegar
vetur gekk í garð lét Hrólfur það
ekki aftra sér við heimsóknirnar,
heldur kom hann hvernig sem veður
var og mokaði sig inn til okkar og ef
að fennti þegar hann sat hjá okkur
mokaði hann aftur frá þegar hann
fór. Þannig var Hrólfur alltaf boðinn
og búinn til að hjálpa. Hrólfur gerði
ekki miklar kröfur til lífsins gæða og
nýtti mjög það sem hann átti, enda
hafði hann lifað tímana tvenna. Síð-
ustu árin dvaldi hann yfirleitt hjá
okkur á aðfangadagskvöld og þegar
kom að því að opna gjafirnar varð
hann alltaf jafn hissa yfir því hvað
hann fékk mikið, því hann átti jú nóg
af öllu og vanhagaði ekki um neitt.
Gjafafjöldinn til Hrólfs undir trénu
sýndi einnig að hann átti marga vini.
Hrólfur kvæntist aldrei og átti
engin börn, en hann var mikið fyrir
börn og öll hændust þau að honum.
Alltaf þótti okkur Nonna jafn vænt
um þá spurningu frá okkar börnum
sem iðulega barst fyrir hver jól:
„Verður Hrólli afi ekki hjá okkur um
jólin?“ Okkur fannst það jafn hollt
fyrir börnin og okkur að fá að hafa
gamlan mann svona mikið inni á
heimilinu.
Lengst af bjó Hrólfur að Grund-
arstíg 3 í Bolungarvík hjá bróður
sínum, Guðmundi Einarssyni, og
konu hans, Daðeyju Einarsdóttur.
Guðmundur lést árið 1979 en Hrólf-
ur hélt áfram að búa á Grundarstígn-
um þar til hann flutti fyrir nokkrum
árum í íbúðir aldraðra að Aðalstræti
22.
Þó að Hrólfur hafi alltaf verið
hraustur fór svo að um síðustu jól
veiktist hann og flutti um stundar-
sakir yfir á Sjúkraskýlið í Bolung-
arvík en fór heim aftur. Hann var
fluttur á Sjúkrahús Ísafjarðar um
hálfum mánuði fyrir andlátið og
hafði þá verið kominn aftur á Sjúkra-
skýlið. Hrólfur var þá orðinn mjög
veikur. Viljum við þakka starfsfólki
Sjúkraskýlisins í Bolungarvík og
Sjúkrahússins á Ísafirði fyrir góða
umönnun og viðmót, því að vel var
hugsað um Hrólf og alltaf tekið vel á
móti okkur aðstandendunum.
Það er huggun harmi gegn, elsku
Hrólfur, að þér líður vel núna. Þú
sem varst alltaf svo duglegur að
hreyfa þig, fara í sund og gönguferð-
ir, hefðir ekki getað sætt þig við að
liggja lengi veikur. Að lokum viljum
við fjölskyldan þakka fyrir góðar
samverustundir og vináttu í gegnum
öll árin. Gakktu á Guðs vegum.
Sigrún, Jón Þorgeir, Ingibjörg,
Elías og Nikulás.
Mig langar að minnast kærs afa-
bróður míns, Hrólfs Einarssonar. Í
mínum systkinahópi var Hrólfur
ávallt kallaður „Hrólli stóri“ þar sem
einn af bræðrum mínum heitir
Hrólfur. Hann hélt því nafni þó svo
að Hrólli bróðir yxi honum talsvert
yfir höfuð. Hrólfur var líka afskap-
lega stór maður í okkar huga og þótti
okkur mjög vænt um hann. Hrólfur
eignaðist ekki börn og komum við að
einhverju leyti í staðinn fyrir afa-
börnin sem hann aldrei eignaðist.
Hann reyndist okkur líka eins og
góður afi. Á jólum og afmælum færði
hann okkur alltaf gjafir og ekkert
fjölskylduboð var haldið án hans.
Þegar ég og Smári bjuggum á
Akranesi þá vorum við svo lánsöm að
Hrólfur kom og dvaldi hjá okkur í
nokkra daga á sumrin og þá orðinn
áttræður. Það var indælt að fá hann
og þægilegri persónu var varla hægt
að hafa á heimilinu. Á hverjum
morgni klukkan sjö læddist hann út
og fór fótgangandi úr Jörundarholt-
inu í sund. Hann tók ekki í mál að ég
drifi mig á fætur og hefði til morg-
unmat, hann vildi aldrei vera byrði á
neinum. Hrólfur var með duglegri og
ósérhlífnari mönnum sem ég hef
kynnst. Eitt sumarið þegar hann var
hjá okkur vorum við að standsetja
lóðina. Fyrr en varði var hann kom-
inn á kaf í garðvinnu og voru það ófá-
ar ferðirnar sem hann fór með hjól-
börurnar fullar af grjóti. Einnig var
hann duglegur að hugsa um börnin
okkar sem voru þá eins og tveggja
ára. Hann fór gjarnan með þau í
göngutúra upp í skógrækt, Örn
Steinn í vagni og Arna Kristín hélt í.
Ég man þetta vakti aðdáun margra
er sáu til, maðurinn á níræðisaldri.
Það er ekki skrítið þó börnin kölluðu
hann Hrólla-afa, því hann var svo
góður við þau. Í heimsóknum til hans
í Hvíta húsið gaukaði hann alltaf ein-
hverju að þeim og kunnu þau vel að
meta það.
Við vorum lánsöm að eiga Hrólf að
og hann kenndi okkur margt. Við
munum sakna hans sárt og biðjum
við Guð að geyma hann.
Daðey S. Einarsdóttir og
fjölskylda.
Elsku Hrólfur, eða Hrólli-afi eins
og Emil Þór sonur minn kallaði þig
alltaf, nú hefur þú kvatt okkur í
hinsta sinn.
Þau voru ófá skiptin sem þú dvald-
ir á Heilsuhælinu í Hveragerði og
það var alltaf jafn gaman að heim-
sækja þig þangað. Þú varst alltaf svo
gestrisinn og vildir ætíð bjóða okkur
í kaffiveislu. Það var einmitt þá sem
þú sagðir eina af þínum gullsetning-
HRÓLFUR
EINARSSON