Morgunblaðið - 10.07.2001, Blaðsíða 1

154. TBL. 89. ÁRG. ÞRIÐJUDAGUR 10. JÚLÍ 2001 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 10. JÚLÍ 2001
ÁFRÝJUNARRÉTTUR í Santiago
frestaði í gær réttarhöldum yfir
Augusto Pinochet, fyrrverandi ein-
ræðisherra Chile, sem hefur verið
ákærður fyrir mannréttindabrot, um
óákveðinn tíma. Þrír dómarar rétt-
arins samþykktu með tveimur at-
kvæðum gegn einu að Pinochet væri
of veikur til að geta komið fyrir rétt.
Andstæðingar Pinochets
vonsviknir
Hægt verður að hefja réttarhöldin
batni heilsa Pinochets en talið er að
líkurnar á að það gerist séu nánast
engar. Jafnvel hörðustu andstæð-
ingar hans viðurkenndu að útséð
væri um að hann yrði leiddur fyrir
rétt.
Pinochet er hálfníræður, með of
háan blóðþrýsting, þjáist af sykur-
sýki og liðagigt, er með hjartagang-
ráð og hefur að minnsta kosti þrisv-
ar fengið heilablóðfall, að sögn
lækna hans.
Saksóknarar sögð-
ust ætla að reyna að fá
dómstólinn til að
breyta úrskurðinum en
til þess þurfa þeir að
sanna að dómurunum
hafi orðið á lagaleg
mistök.
„Þetta er mikið
áfall,“ sagði Mireya
Garcia, formaður sam-
taka ættingja andófs-
manna sem hurfu eftir
að hafa verið hand-
teknir á valdatíma
Pinochets frá 1973 til
1990. „Úrskurðurinn
þýðir að það er engin
von fyrir tugi fjölskyldna sem von-
uðust enn til þess að réttlætið næði
fram að ganga.“
Pinochet hefur verið ákærður fyr-
ir að bera ábyrgð á morðum á 75
pólitískum föngum sem framin voru
skömmu eftir að hann komst til
valda. Hann á einnig
yfir höfði sér ákærur
fyrir að hylma yfir
átján mannrán og 57
morð. Pinochet kveðst
saklaus af sakargiftun-
um.
Samkvæmt lögum
Chile er aðeins hægt að
úrskurða menn ósak-
hæfa ef þeir eru haldnir
geðveiki eða vitglöpum.
Lögfræðingar Pino-
chets héldu því fram að
vegna hnignandi heilsu
gæti hann ekki skipu-
lagt málsvörn sína og
því væri ekki hægt að
tryggja rétt hans til sanngjarnra
réttarhalda. „Þetta veldur miklum
vonbrigðum en Pinochet komst hjá
réttarhöldunum vegna þess eins að
hann er vitskertur,“ sagði einn lög-
fræðinga ákæruvaldsins, Carmen
Herz.
„Mig hlýtur að vera að dreyma,“
sagði Goran Ivanisevic frá Króatíu
sem í gær bar sigur úr býtum í
Wimbledon-mótinu í tennis. Sigur
hans var óvæntur því ferill hans
hefur dalað undanfarin ár vegna
meiðsla í öxl og þurfti hann sér-
staka keppnisheimild frá móts-
höldurum til að fá að taka þátt í
ár, þar eð honum hafði ekki tekist
að vinna sér þátttökurétt. Er
þetta í fyrsta sinn í sögu Wimble-
don sem keppandi með slíka sér-
heimild sigrar.
Í úrslitaleiknum sigraði Ivan-
isevic Ástralann Pat Rafter, sem
var þriðji í styrkleikaröð þátttak-
enda. „Ég svaf ekkert í nótt, ég
var svo spenntur,“ sagði Ivan-
isevic eftir að sigurinn var í höfn.
„Ég hef beðið eftir þessu alla
mína ævi. Ég var alltaf númer tvö.
Annað sætið er ekki nóg. Loksins
er ég meistari,“ sagði Ivanisevic
sem er 29 ára og hefur þrisvar áð-
ur leikið til úrslita á mótinu.
Réttarhöldum yfir
Pinochet frestað
Santiago. AP.
Augusto Pinochet
Loksins
sigur!
Reuters

Ivanisevic skráði /B12
BANDARÍKJASTJÓRN gagnrýndi
í gær Ísraela harkalega fyrir að rífa
niður palestínsk íbúðarhús sem voru
í byggingu í úthverfi Jerúsalem. 14
hús voru rifin með jarðýtum og
skurðgröfum en borgarstjórinn í
Jerúsalem, Ehud Olmert, sagði að
þau hefðu verið byggð í leyfisleysi.
Palestínumenn fullyrða á móti að
embættismenn geri þeim ókleift að
fá byggingarleyfi. Væntanlegir íbúar
húsanna mótmæltu ákaft aðgerðun-
um með grjótkasti.
„Aðgerðir af þessu tagi eru ögr-
andi, grafa undan samskiptum milli
deiluaðila og geta eingöngu torveld-
að viðleitni til að koma aftur á ró,“
sagði Richard Boucher, talsmaður
utanríkisráðuneytisins í Washing-
ton, um niðurrifið á húsunum.
Bandarískir ráðamenn fordæmdu
einnig morð sem ísraelskar örygg-
issveitir fremja á Palestínumönnum
sem grunaðir eru um að hafa staðið
fyrir hryðjuverkum. Ríkisstjórn Ar-
iels Sharons hefur viðurkennt að
morðin séu skipuleg og ber því við að
um sjálfsvörn Ísraela sé að ræða.
Einn af liðsmönnum Hamas-
hreyfingar palestínskra bókstafs-
trúarmanna ók í gær bíl sínum,
hlöðnum sprengiefni, í áttina að ísra-
elskri herstöð á Gaza-ströndinni.
Bíllinn sprakk áður en hann komst
alla leið. Maðurinn, sem Hamas seg-
ir að hafi verið 26 ára gamall og
tveggja barna faðir, fórst. Shalom
Cohen, ungur höfuðsmaður í Ísraels-
her, lést í gær af völdum meiðsla sem
hann hlaut á sunnudag er sprengja
sprakk við jeppa hans á Vesturbakk-
anum.
Bandaríkjamenn gagnrýna niðurrif palestínskra húsa
Saka Ísraela um
ögrandi aðgerðir
Jerúsalem, AP.
HVALASKOÐUN er orðin að
ríflega hundrað milljarða króna
iðnaði í heiminum og gæti vernd-
að hvali í útrýmingarhættu og um
leið skilað miklum tekjum til
landa sem áður fyrr veiddu hvali,
segir í nýrri skýrslu sem dýra-
verndasamtökin World Wide
Fund for Nature (WWF) birta í
dag.
Talið er að níu milljónir manna
í 87 löndum hafi tekið þátt í hvala-
skoðunarferðum á síðasta ári og
hafa viðskiptin tvöfaldast frá
1994, að því er segir í skýrslunni,
sem heitir Villtir hvalir. Á Íslandi
hafi fjöldi farþega í hvalaskoðun-
arferðum aukist úr 100 árið 1990 í
44 þúsund á síðasta ári.
„Nýlegar rannsóknir sýna að
fjárhagslegur hagnaður Íslands
af hvalaskoðun kann nú að vera
meiri en það sem vinnast myndi
með því að Ísland hæfi aftur hval-
veiðar í ágóðaskyni,“ sagði Cass-
andra Phillips, helsti ráðgjafi
WWF varðandi hvali og Suður-
skautið.
Einnig er hvalaskoðun farin að
skila miklum tekjum fyrir íbúa
Bahia Malaga í Kólombíu, en
þangað koma allt að 20 þúsund
ferðamenn til að skoða hnúfubak
sem fara þar um í ágúst og októ-
ber.
WWF varar þó við því að eftir
því sem hvalaskoðun verði vin-
sælli sé ástæða til að fara varleg-
ar. Þeir sem komi til að fylgjast
með og dást að hvölum kunni að
vera ógn við þá sömu hvali, „og
því þarf að gæta þess vandlega að
aukinni skipaumferð sé stjórnað
og að hvalirnir séu verndaðir fyr-
ir ágangi“, segir í skýrslunni.
Þótt hvalveiðar í ágóðaskyni
hafi verið aflagðar fyrir fimmtán
árum eru enn sjö af þrettán
hvalategundum opinberlega tald-
ar „í útrýmingarhættu“ eða í
hættu, segir ennfremur í skýrsl-
unni.
Ný skýrsla WWF
um hvalaskoðun
Ríflega
100 millj-
arða kr.
iðnaður
Gland í Sviss. AP.
FRAKKINN Zinedine Zidane varð í
gær dýrasti knattspyrnumaður sög-
unnar þegar spænska meistaraliðið
Real Madrid reiddi fram rúma 6,6
milljarða króna fyrir að fá hann frá
ítalska félaginu Juventus.
Áður en af þessum kaupum varð
var hæsta verð sem greitt hafði verið
fyrir knattspyrnumann 5,1 milljarð-
ur króna, er Madrídar-liðið keypti
Luis Figo í fyrrasumar. Talið er að
árslaun Zidane hjá Real verði ekki
undir 500 milljónum króna. Zidane,
sem er 29 ára, skrifaði undir fimm
ára samning við spænska félagið.
Metfé fyrir
Zidane

Zinedine Zidane/ B12
KOMIN er upp hörð deila um
hina heimsfrægu Sacher-tertu
sem er, ásamt Mozart-kúlun-
um svokölluðu, vinsælasta
framleiðsluvara Vínarborgar.
Hefur hið virta Hótel Sacher
haft tertuna á boðstólum frá
árinu 1832 og milljónir ferða-
manna hafa sest niður í sölum
hótelsins og gætt sér á sneið
af þessari frægu tertu. Auk
þess sendir hótelið tertur um
allan heim, enda kallar það
hana „frægustu tertu í heimi.“
Nú hefur annað fyrirtæki í
Vín, sem rekur heimasíðuna
www.sachercake.com, hafið
sölu á tertunni og hafa tals-
menn hótelsins hótað fyrir-
tækinu málsókn hætti það
ekki framleiðslunni þegar í
stað. Það sem farið hefur hvað
mest fyrir brjóstið á forráða-
mönnum Hótels Sacher er að
hið nýja fyrirtæki notar
smjörlíki við tertubaksturinn í
stað venjulegs smjörs.
Því var svarað á heimasíð-
unni með því, að ekki sé hægt
að leggja að jöfnu hefð og
bragðgæði, prófaðar hafi verið
mismunandi uppskriftir og nú
sé notuð sú sem best reynist.
Uppskriftin að Sacher-tert-
unni er lögbundin í Austurríki
og þess vegna er óvíst hvort
hinu nýja fyrirtæki sé stætt á
að selja „endurbætta“ tertuna
undir virtu nafni Sachers.
Austurríki
Deilt um
tertu
Vín. AP.