Morgunblaðið - 12.07.2001, Blaðsíða 39

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. JÚLÍ 2001 39
skoðun sinni að borgaryfirvöld væru
siðferðilega bundin af niðurstöðunni
þrátt fyrir að kosningaþátttaka væri
einungis um 37% og fylkingarnar
með eða á móti flugvelli í Vatnsmýr-
inni eftir árið 2016 nánast hnífjafnar.
Þegar tillaga að nýju aðalskipulagi
var kynnt í borgarráði 19. júní sl.
gerði hún ráð fyrir uppbyggingu á
öllu flugvallarsvæðinu eftir árið
2016. Á almennum borgarafundi í
byrjun júlí þar sem tillagan var
kynnt kom í ljós að henni hafði verið
breytt.
Með nýrri og breyttri tillögu er
lagt til að eftir árið 2016 verði ein-
ungis byggt á hluta þess svæðis þar
sem austur/vestur-flugbrautin er nú.
Ný tillaga gerir því ráð fyrir að
Reykjavíkurflugvöllur verði áfram
starfræktur í Vatnsmýrinni með
einni braut, norður/suður-flugbraut-
inni. Niðurstaða R-listans eftir allt
fjaðrafokið um flugvallarmálið er
sem sé sú að festa flugvöllinn í sessi
til lengri framtíðar með einni flug-
braut og byggja þétta byggð allt í
kringum brautina. Þessi niðurstaða
er verri en engin og enn eitt dæmið
um þann mikla ágreining sem fyrir
hendi er í fjölmörgum málum innan
R-listans.
Höfundur er borgarfulltrúi.
unar á íbúðarhúsnæði. Reyndar að-
allega á Reykjavíkursvæðinu. Þar
sem verðtryggð lán, húsbréf, eru oft-
ast tekin til að afla íbúðarhúsnæðis,
hefur skuldarinn „grætt“ miklu
meira á hækkun íbúðarhúsnæðis en
á hutfallslega miklu minni hækkun
skuldanna. Lítum á dæmigerðan
íbúðarkaupanda sem keypti íbúð á 7
mkr. fyrir 4 árum og borgaði með 5
mkr. húsbréfaláni. Skuldin, 5 m.kr.,
hefur hækkað um 19,1% eins og vísi-
tala neysluverðs eða um tæpa 1 m.kr.
vegna verðbólgunnar frá mars 1997
en eignin hefur hækkað um 48% eða
3,4 m.kr. og mundi seljast núna á
10,4 m.kr. Þessi skuldari hefur
„grætt“ 2,4 m.kr. á verðbólgunni. Nú
segja sumir að þetta breyti engu um
stöðu þeirra, þeir ætli ekkert að selja
íbúðina sína. Það er laukrétt. En þeir
greiða heldur ekki verðbætur á alla
skuldina nú þegar heldur bara á ár-
legar greiðslur afborgana og vaxta.
Ef mánaðarlegar greiðslur af 5 m.kr.
láninu voru t.d. 30 þ.kr. á mánuði fyr-
ir 4 árum þá hafa þær hækkað um 6
þkr. í 36 þ.kr. á mánuði núna. Þessir
gjaldaliðir fjölskyldunnar hefur því
hækkað nákvæmlega eins og aðrir
gjaldaliðir fjölskyldunnar að jafnaði
og koma ekkert ver við buddu fjöl-
skylduna en hækkun á barnaheim-
ilum, mat og bensíni. Verðbólga er
slæm og kemur illa við alla, sérstak-
lega lágtekjufólk. Þess vegna er svo
mikilvægt að berjast gegn henni með
öllum tiltækum ráðum.
Áhrif gengisfalls á verðlag
og viðbrögð neytenda
Endur fyrir löngu var fast sam-
band á milli gengisfellingar og verð-
lags. Voru búnar til góðar formúlur
til þess að reikna út verðbólgu vegna
gengisfellinga. Síðasta handstýrða
gengisfellingin 1993, 7,5%, eyðilagði
þessi fræði vegna þess að hún kom
ekki eða lítt fram í verðlagi. Ástæðan
hefur sennilega verið aukin sam-
keppni, sem innleidd hafði verið með
ýmsum ráðstöfunum. Í mikilli sam-
keppni hefur tilkostnaður við að búa
til eða flytja inn vöru ekki bein áhrif
á verð hennar til neytenda. Framboð
og eftirspurn ráða verðinu. Þetta
sést t.d. á verðlagningu tískufatnað-
ar. Þess vegna er fyndið að heyra
forstjóra olíufyrirtækjanna og jafn-
vel fulltrúa neytenda rökræða um
hækkunarþörf á bensíni. Upp á brot
úr prósenti háð heimsmarkaðsverði
og gengi á dollar. Bensínið „á“ að
hækka um svo og svo mörg prósent.
Þetta sýnir að á þeim markaði er
mjög takmörkuð samkeppni og eig-
inlega hafa menn enn ekki sagt skilið
við sovétfyrirkomulagið og verðlags-
eftirlitið.
Því miður eru kaupvenjur flestra
þannig að þeir kaupa fyrst og spyrja
svo, ef yfirleitt, um verðið. Það er
ekki erfitt að hækka verð þegar
neytandinn hegðar sér þannig.
Kannski við séum of rík til að halda
niðri verði? Við fáum það háa verð
sem við eigum skilið. Margir vita
ekki einu sinni hvað almennar
neysluvörur kosta. Þeir kaupa þær
bara alveg sama hvað þær kosta.
Gott dæmi er bensín. Það væri gam-
an að sjá hvort fólk mundi kaupa
bensínlítrann á 500 kall. Eða eins og
kallinn sagði: „Brennivínið er orðið
svo dýrt að maður hefur ekki efni á
að kaupa mjólk.“
Þá verður einnig spennandi að sjá
hvort dæmið gengur upp hjá bílaum-
boðunum að stórhækka verð á bílum
þegar salan minnkar. Losna þeir
yfirleitt við bílana? Sú mikla hækkun
á verðlagi í kjölfar gengisfallins núna
sýnir að saga frá 1993 hefur ekki
endurtekið sig. Samkeppni virðist
hafa minnkað. En núna er tækifæri
fyrir okkur neytendur að örva sam-
keppnina með því að leita að tilboð-
um og lægsta verði. Ef við nennum.
Verðlagsmál
Við fáum það háa verð
sem við eigum skilið,
segir Pétur H. Blöndal.
Margir vita ekki einu
sinni hvað almennar
neysluvörur kosta.
Höfundur er alþingismaður.
Útsala Útsala
v/Nesveg, Seltjarnarnesi,
sími 561 1680.
Kringlunni,
sími 588 1680
iðunn
tískuverslun
Ármúla 40 • Sími: 553 5320 • www.markid.is
-full búð
af frábæ
rum gol
fvörum!
Sérdeild með nýjustu línunni
300 Series Driverar
300 Series járnasett. Supersteel
Metalwoods tré • Pokar, boltar og aukahlutir.
Mikið úrval
af golfsettum og golfvörum.
Vandaðar golfkylfur seldar stakar.
Heil og hálf golfsett á frábæru verði.
Golfpokar, kerrur og aukahlutir.
Golffatnaður glæsilegt úrval
Golfkúlur 20% afsláttur á heilum kössum.
Golfskór
Rafmagnsgolfkerrur
Giant Driver Vantar þig lengd
og nákvæmni. Stærðin skiptir máli
400cc John Daly notar Hippo Giant.
Unglingagolf Golfsett og stakar
kylfur á mjög góðu verði.
No 1 ball in golf.
G o l f f a t n a ð u r
H
ön
nu
n:
G
un
na
r
S
te
in
þ
ór
ss
on
/
M
yn
d
sk
re
yt
in
g:
K
ár
i G
un
na
rs
so
n
/
07
. 2
00
1
John Daly
Áströlsk gasgrill. Þau dýrustu í heimi
en nú á sérstöku tilboðsverði!
Gagnvarinn harðviður. 3 brennarar, grillgrind og hitahella
úr pott-stáli. Útdraganleg undirhilla sem feitin drýpur á.
Stærð 126 x 58 x 85 cm, þyngd 70 kg, fýkur ekki! Ekki
bara grill, heldur nýr lífsstíll! Lok með hitamæli fylgir,
(ekki á myndinni).
Zero gaskæliskápur
Með frystihólfi
105 lítrar, stærð 51 x 60 x 78 cm.
Gas eldavél
4 hellur og ofn, breidd 53 cm.
Sunshine
gasgrill
Zibro olíuofn
Lyktarlaus og myndar ekki
móðu á rúður! 2,5 kw. Bíldshöfða 12 • 112 Reykjavík • Sími: 577 1515
Verð að
eins
74.900.
-
Verð að
eins
35.900.
-
Verð aðe
ins
44.900.
-
SUMARBÚSTAÐAVÖRUR
Nýjun
g !j
Verð að
eins
69.900.
-
Sóla
r-
rafh
löðu
r
fyrir
sum
arbú
stað
i
og fe
llihý
si
á læ
kkuð
u ve
rði!