Morgunblaðið - 28.08.2001, Blaðsíða 2

FRÉTTIR
2 ÞRIÐJUDAGUR 28. ÁGÚST 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Fylgstu
með
nýjustu
fréttum
www.mbl.isAndri Sigþórsson fór af
leikvelli vegna meiðsla / B12
Fer Jóhannes Karl
til Real Betis? / B1
12 SÍÐUR48 SÍÐUR
Sérblöð í dag
Á ÞRIÐJUDÖGUM
LJÓSVIRKI ehf. leggur þessa dagana loka-
hönd á lagningu 200 kílómetra langs ljósleið-
ara yfir Sprengisand en ljósleiðarinn mun ná
allt frá Vatnsfelli yfir til Akureyrar. Ferða-
langar um miðhálendið hafa margir rekið upp
stór augu þegar risavaxnar kaplarúllur og
stöðugur niður stórvirkra vinnuvéla hafa rofið
auðnina og kyrrðina á sandinum.
Erling Freyr Guðmundsson, framkvæmda-
stjóri Ljósvirkja, var nýkominn ofan af
Sprengisandi þegar Morgunblaðið náði tali af
honum og segir hann framkvæmdina ganga
vel en verkið sem um ræðir er unnið fyrir fjar-
skiptafyrirtækið Fjarska sem er í eigu Lands-
virkjunar. Erling segir vel hafa unnist, ekki
síst þar sem sumarið hafi verið með afbrigðum
gott og því unnið af krafti í blíðviðrinu flest-
alla daga sumars. Að sögn Erlings er þetta
eini ljósleiðarinn sem liggur yfir miðhálendið
og því nauðsynlegt að fara gætilega um
ósnortnar náttúruperlur. Til þess að fara eftir
öllum settum reglum var Sigfinnur Snorrason,
jarðfræðingur, fenginn til að hafa yfirumsjón
með hönnun og eftirliti verksins fyrir hönd
verkfræðistofunnar Línuhönnunar hf. Sigfinn-
ur hefur því verið á ferðum um miðhálendið í
allt sumar til að fylgjast með framkvæmd
verksins.
Verkefnið hefur gengið vel
vegna blíðviðris á hálendinu
Sigfinnur tekur undir orð Erlings og segir
verkefnið hafa gengið óvenju vel og lagningu
ljósleiðarans og frágangi í kringum verkið
verði að öllum líkindum lokið fyrir sett tíma-
mörk en verklok eru áætluð um miðjan októ-
ber. Verkið er unnið í tveimur áföngum þar
sem einn vinnuhópur vinnur að því að plægja
200 km kapalinn ofan í jörðina og annar hópur
blæs ljósleiðarastrengnum sjálfum ofan í rör-
in. Samanlagt eru það því um 14 menn sem
hafa unnið að lagningunni sumarlangt.
Sigfinnur segir að þrátt fyrir að náttúra og
landslag miðhálendisins séu með óblíðara móti
og aðstæður til vinnu því erfiðar taki menn því
sem að höndum beri. „Vinnusvæðið er auðvit-
að nær endalausir sandar og auðn. Við leggj-
um kaplana yfir sandana og förum framhjá öll-
um gróðursvæðum svo sem minnst rask verði á
viðkvæmri náttúru landsins – menn leggja
langan krók á leiðina til að sleppa við að valda
spjöllum,“ segir Sigfinnur og bendir á að sum-
um hafi reyndar brugðið í brún við að sjá svart
strikið sem komi í kjölfar uppgraftrarins en
það eigi eftir að jafnast umhverfinu á næstu
misserum svo engin sjónræn ummerki verði
eftir ljósleiðaralagninguna yfir Sprengisand.
Morgunblaðið/Nína Björk
Ótal metrar af kapli bíða þess að verða grafnir í jörðu niður á Sprengisandi þar sem unnið er að lagningu ljósleiðara.
200 km af köplum lagðir í sandinn
PÉTUR Hauksson, formaður
Mannverndar, segir að yfirlýsing
Íslenskrar erfðagreiningar, stjórn-
ar Læknafélags Íslands og land-
læknis, sem undirrituð var í gær,
staðfesti það sem samtökin hafa
haldið fram um að einstaklingar
séu persónugreinanlegir í gagna-
grunninum. Hann segir að það
skjóti skökku við að í gagna-
grunnslögunum sé gagnagrunnur-
inn skilgreindur sem ópersónu-
greinanlegur.
„Núna er þetta staðfest og und-
irskrifað af rekstrarleyfishafa að
það er hægt að eyða einstaklingum
úr grunninum eftir á. Það þýðir í
mínum eyrum að sá einstaklingur
er persónugreinanlegur. Við höf-
um reyndar alltaf haldið því fram
að það þurfi að finna einstakling-
inn til að laga upplýsingar um
hann og bæta inn nýjum. En nú
ætti það að vera öllum ljóst að ein-
staklingar eru persónugreinanleg-
ir í grunninum,“ segir Pétur.
Pétur segir að þetta þýði í raun
að leita verði eftir upplýstu sam-
þykki fyrir rannsóknum sem sé
grundvallaratriði í öllum rann-
sóknum á mönnum í heiminum.
Hann segir að Íslendingar fái eng-
ar sérstakar undanþágur frá þeim
siðareglum, hvorki frá Alþjóða-
læknasamtökunum né öðrum.
Hann bendir einnig á að verið sé
að semja um aðgang að sjúkra-
skrám á Landspítala – háskóla-
sjúkrahúsi vegna gagnagrunnsins.
Starfsmenn sem eru fjármagnaðir
af Íslenskri erfðagreiningu muni
hafa aðgang að sjúkraskrám sem
eru persónugreinanlegar. Þar
verði einnig einstaklingar sem hafi
sagt sig úr gagnagrunninum.
„Þegar niðurstaðan verður sú að
upplýsingar úr gagnagrunninum
eru einnig persónugreinanlegar
eins og sjúkraskrárnar þá er það
ennþá ríkari ástæða til að gera
þetta ekki nema með leyfi sjúk-
linganna,“ segir Pétur. Hann telur
að af þeim sökum geti Landspít-
alinn alls ekki samið við Íslenska
erfðagreiningu um aðgang að
sjúkraskrám. Þetta séu enn ein
rökin fyrir því að semja ekki um
aðgang að slíkum upplýsingum
nema með upplýstu samþykki
sjúklinga.
Formaður Mannverndar um samkomulag LÍ og ÍE
Staðfestir að hægt er
að greina einstaklinga
HÆSTIRÉTTUR felldi í gær úr
gildi frávísunarúrskurð Héraðsdóms
Austurlands frá 27. júlí sl., þar sem
vísað var frá dómi máli sýslumanns-
ins á Höfn í Hornafirði gegn fjórum
mönnum sem ákærðir eru fyrir stór-
felld skemmdarverk á bænum Hval-
nesi í Lóni. Sýslumaður kærði úr-
skurð héraðsdóms til Hæstaréttar,
sem felldi úrskurðinn úr gildi og
lagði jafnframt fyrir héraðsdómara
að taka málið til efnismeðferðar.
Einn hinna ákærðu hefur einnig
verið ákærður fyrir að hafa brotist
inn í bæinn í janúar sl. og kveikt í
húsinu. Tjón vegna þessa er metið á
tæplega 20 milljónir króna.
Skemmdarverkin voru unnin um ári
fyrr og var tjón vegna þeirra metið á
1,6 milljónir króna.
Héraðsdómur vísaði máli sýslu-
manns frá dómi m.a. á þeim forsend-
um að ekki væri unnt að kveða upp
dóm vegna ágalla á ákærunni. Taldi
héraðsdómur ákæruna ekki nægi-
lega glögga til að fullnægja kröfum
um meðferð opinberra mála og að
hún bryti jafnframt í bága við
ákvæði Mannréttindasáttmála Evr-
ópu um réttláta málsmeðferð fyrir
dómi.
Nægilega greint
frá efnisatriðum
Þá fann héraðsdómur að því að
ekki lægi fyrir mat á þeim munum
sem skemmdust og að vátrygginga-
félagið hefði ekki lagt fram kvittanir
fyrir því að tjónið hefði verið greitt.
Hæstiréttur taldi aftur á móti að í
ákærunni væri nægilega greint frá
þeim efnisatriðum sem áskilin væru í
116. gr. laga nr.19/1991. Á þessu stigi
málsins væru ekki að öðru leyti ann-
markar á reifun þess af hendi
ákæruvaldsins sem gæfu tilefni til að
vísa málinu frá dómi.
Dóminn kváðu upp hæstaréttar-
dómararnir Markús Sigurbjörnsson,
Gunnlaugur Claessen og Ingibjörg
Benediktsdóttir.
Héraðs-
dómari taki
málið til
efnismeð-
ferðar
Hvalnessmál
DRIFSKÖFTUM var stolið af hey-
vinnutækjum frá tveimur bæjum í
Fljótshlíð aðfaranótt sunnudags.
Vélarnar stóðu í báðum tilfellum á
túnum talsvert langt frá bæjunum.
Lögreglan á Hvolsvelli óttast að
nú sé í uppsiglingu hrina slíkra
þjófnaða. Mikið hafi borið á því að
drifsköftum væri stolið fyrir nokkr-
um árum. Svo rammt kvað að þessu
að menn ræddu um að faraldur gengi
yfir. Lögreglan vill því beina því til
bænda að þeir hugi að drifsköftum á
vélum sínum.
Varað við
þjófnuðum á
drifsköftum
ÁLVER Norðuráls á Grundartanga
framleiðir nú með fullum afköstum
eftir stækkun álversins í 90 þúsund
tonna árlega framleiðslugetu, en
sextíu ný ker voru gangsett í verk-
smiðjunni í sumar.
Ragnar Guðmundsson, fram-
kvæmdastjóri fjármála- og stjórnun-
arsviðs fyrirtækisins, segir að tekið
hafi um tvo mánuði að koma álverinu
í fulla framleiðslu. Hafist hafi verið
handa í byrjun júnímánaðar og
gangsetningunni hafi verið lokið í lok
júlí en þá hafi verið búið að gang-
setja sextíu ný ker. Samtals séu þá í
gangi 180 ker í verksmiðjunni.
Ragnar sagði að gangsetningin
hefði gengið mjög vel og engin sér-
stök vandamál komið upp enda
starfsmennirnir vel þjálfaðir og
reynslumeiri en þegar fyrsti áfangi
álversins var gangsettur.
Álver Norðuráls
Gangsetning
nýrra kera
gekk vel
♦ ♦ ♦