Morgunblaðið - 28.08.2001, Blaðsíða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 28. ÁGÚST 2001 11
DYRNAR á Frímúrarahúsinu við-
Skúlagötu voru opnar upp á gátt í
gær þegar fjölmiðlum var boðið að
kynnast Frímúrarareglunni sem
jafnan hefur hvílt mikil leynd yfir.
Tilefnið var að fyrr í sumar voru
fimmtíu ár liðin frá því Frímúr-
arareglan á Íslandi var stofnuð og
vígð formlega sem sjálfstæð regla
hinn 23. júlí 1951 og verður haldinn
hátíðarfundur af því tilefni hinn 8.
september næstkomandi í Borg-
arleikhúsinu.
Sigurður Örn Einarsson, stór-
meistari Frímúrarareglunnar sem
er æðsti yfirmaður Reglunnar,
sagði að ákveðið hefði verið að
kynna starfsemi hennar í fjöl-
miðlum til að sýna að Frímúr-
arareglan sé ekki leynifélag og til
að leiðrétta þann misskilning að þar
fari fram starfsemi sem ekki þoli
dagsljósið.
Um 3.000 manns eru í Frímúr-
arareglunni á Íslandi, eða rúmlega
1% af allri þjóðinni, sem Sigurður
segir óvenjuhátt hlutfall. Þrettán
frímúrarastúkur eru starfandi á
landinu, sem eru í öllum lands-
hlutum. Hver regla er algjörlega
sjálfstæð og engum valdhöfum háð,
nema löglegum yfirvöldum hvers
lands.
Engar konur
Aðeins karlar geta gerst félagar í
Frímúrarareglunni. Til að gerast
félagi þarf viðkomandi að fá tvo
reglubræður til að mæla með sér og
þarf hann sjálfur að óska eftir því
að gerast félagi. Umsækjandinn
þarf að hafa náð 24 ára aldri, hafa
óflekkað mannorð, játa kristna trú,
vera fjár síns ráðandi og má hann
ekki liggja undir opinberri ákæru.
Um 100–150 frímúrarar bætast ár-
lega í hópinn, að sögn Sigurðar og
er meðalaldur þeirra um 30–35 ár.
Hann segir að ekki sé hægt að segja
sig úr Reglunni, nema í sérstökum
tilvikum.
Frímúrarar greiða 27 þúsund
króna ársgjald og er til viðbótar
safnað fjárframlögum til velgerðar-
og líknarmála á hverjum fundi, en
er það hverjum í sjálfsvald sett
hvert framlag hans er. Einnig þurfa
frímúrarar að greiða sérstaklega
fyrir máltíð sem er snædd í lok
stúkufunda, svokallaða bræðra-
máltíð. Frímúrarareglan skiptist í
stig eða gráður og byrja allir nýir
frímúrarar á svokölluðu ung-
bræðrastigi en alls eru stigin ellefu
talsins.
Frímúrarareglan hefur mann-
rækt að markmiði og byggir starf-
semi sína á kristnum grundvelli.
Hún tekur ekki afstöðu til stjórn-
mála- eða trúardeilna og eru um-
ræður eða áróður um slík mál bönn-
uð á fundum. Fundir eru haldnir
einu sinni í viku, eða hálfsmán-
aðarlega, yfir vetrarmánuðina. Þeir
hefjast klukkan sjö og enda með því
að menn snæða saman. Sigurður
vildi ekkert meira segja um hvað er
gert á fundunum og sagði það vera
hluta af þeirri leynd sem hvílir yfir
starfsemi Reglunnar, en frímúrarar
eru bundnir þagnarskyldu um siði
og táknmál Reglunnar og gildir sú
þagnarskylda einnig gagnvart eig-
inkonum þeirra.
Konunum er þó boðið öðru hverju
að sækja svokölluð systrakvöld, há-
tíðarfundi sem enda með sameig-
inlegum kvöldverði. Einnig er lögð
áhersla á að konur frímúraranna
samþykki að menn þeirra séu í frí-
múrarareglunni. Sigurður segir að
ekki hafi komið til tals að veita kon-
um inngöngu í Regluna. Lög frí-
múrarareglna kveði á um að þetta
sé félagsskapur fyrir karlmenn.
Hann segir að í öðrum löndum hafi
konur stofnað reglur sem kenni sig
við frímúrara, en að slíkar reglur
hafi Frímúrararegla Íslands við-
urkennt.
Frímúrarareglan á Íslandi heldur upp á 50 ára afmælið
Morgunblaðið/Billi
Hátíðarsalurinn í Frímúrarahúsinu við Skúlagötu. Þessi salur er notaður á stærri fundum Reglunnar og taka
menn sæti eftir því hvaða stigi þeir hafa náð. Frímúrarar klæðast kjólfötum á öllum sínum samkomum.
Um þrjú þúsund frímúrarar eru starfandi á Íslandi. Hér eru Jón Sigurðsson, oddviti Fræðaráðs, Allan Vagn
Magnússon innsiglisvörður, Sigurður Örn Einarsson stórmeistari, sr. Hreinn Hjartarson, æðsti kennimaður, og
Einar Birnir, oddviti Stúkuráðs, á blaðamannafundinum í gær.
Segja Frímúrararegluna
ekki vera leynifélag
FÉLAG íslenskra flugumferðar-
stjóra hefur sent frá sér athuga-
semd þar sem kemur fram að út-
skrift af fjarskiptum og samtölum
flugumferðarstjóra í flugturninum í
Reykjavík fyrir og eftir flugslysið í
Skerjafirði í ágúst 2000, og birst
hefur í fjölmiðlum að undanförnu,
falli undir lög um persónuvernd og
lög um fjarskipti og njóti því vernd-
ar sem slíkar.
Loftur Jóhannsson, formaður
stjórnar Félags íslenskra flugum-
ferðarstjóra, segir að það sem hafi
verið birt heyri undir persónuleg
samtöl flugumferðarstjóranna, sem
síðan séu túlkuð. Útskriftin lýsi
fyrst og fremst mannlegum við-
brögðum á erfiðleikastundu og
óvarlegt sé fyrir ókunnuga að túlka
það sem þarna kemur fram eins og
þeim hentar. Félagið ákvað í apríl
sl. að kæra ákvörðun flugmálastjóra
um að leyfa aðstandendum fórn-
arlamba flugslyssins í Skerjafirði að
hlýða á nefndar upptökur úr flug-
turninum. Lögreglurannsókn er
ekki lokið.
„Við munum sennilega fara fram
á það að það verði sérstaklega
rannsakað hvernig á því standi að
einstaklingar hafi útskriftina undir
höndum og hún skuli berast fjöl-
miðlum. Við njótum sömu verndar
gagnvart lögum og aðrir lands-
menn. Vegna okkar starfs eru þess-
ar upptökur fyrir hendi en í einum
tilgangi aðeins, þ.e. til þess að lög-
mætir aðilar geti rannsakað flug-
slys,“ segir Loftur.
Hann kveðst ómögulega sjá
hvaða tilgangi það þjóni að birta
upptökur af persónulegu samtali
flugumferðarstjóra við félaga sinn á
vinnustaðnum eftir atvikið.
Flugumferðarstjórar
gera athugasemd
við birtingu samtala
Falla undir
lög um per-
sónuvernd
MIKILL meirihluti þjóðarinnar,
eða 75%, vill að Íslendingar hefji
hvalveiðar að nýju samkvæmt
könnun sem Pricewaterhouse-
Coopers gerði nýverið. Alls sögð-
ust 12,4% aðspurðra andvíg hval-
veiðum og 12,6% sögðust ekki hafa
skoðun eða neituðu að svara.
Í könnuninni kemur fram mark-
tækur munur á afstöðu karla og
kvenna. Rúmlega 81% karla er
fylgjandi hvalveiðum en rúmlega
69% kvenna. Þá kemur fram mark-
tækur munur á afstöðu fólks eftir
aldri. Með hækkandi aldri fjölgar
þeim sem vilja hefja hvalveiðar,
rúmlega 86% fólks á aldrinum 50
til 75 ára styður veiðar á móti tæp-
lega 65% fólks á aldrinum 18 til 29
ára.
Marktækur munur er á skoðun-
um fólks eftir búsetu, en tæplega
71% íbúa í Reykjavík styður hval-
veiðar á móti tæplega 81% íbúa á
landsbyggðinni. Einnig er mark-
tækur munur á skoðunum fólks
eftir tekjum, en með hækkandi
heimilistekjum fækkar þeim sem
styðja hvalveiðar.
Við framkvæmd könnunarinnar
var tekið slembiúrtak 1.200 Íslend-
inga um allt land á aldrinum 18–75
ára. Könnunin var framkvæmd í
ágúst og var nettósvarhlutfall
57,7% þegar dregnir eru frá látnir,
erlendir ríkisborgarar og þeir sem
búsettir eru erlendis. Könnunin
var framkvæmd símleiðis og spurt
var: Telur þú að Íslendingar eigi að
hefja hvalveiðar að nýju?
Meirihluti
þjóðarinn-
ar vill hefja
hvalveiðar
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi yfirlýsing frá Rannsókn-
arnefnd flugslysa:
„Rannsóknarnefnd flugslysa
(RNF) vill koma eftirfarandi á fram-
færi og varðar frétt í Fréttablaðinu
24. ágúst 2001 um flugslys TF-GTI
7. ágúst 2000, þar sem fullyrt er af
Garðari Erni Úlfarssyni blaðamanni
að upptökur úr flugturni stangist á
við rannsóknarniðurstöðu RNF.
Hefði blaðamaðurinn, Garðar Örn
Úlfarsson (gar), vandað upplýsinga-
öflun sína, úrvinnslu og framsetn-
ingu eins og honum ber að gera, þó
ekki væri annað en að lesa loka-
skýrslu RNF um flugslysið, væri
honum ljóst hvernig atburðarásin
var stuttu áður en TF-GTI fórst.
Í lokaskýrslu RNF er skýrt frá
staðreyndum eins og þær lágu fyrir
og tekið tillit til þeirra reglna sem
um flugið giltu. Niðurstöður RNF
eru meðal annars byggðar á upptök-
unum sem sýna að flugmaður TF-
GTI hélt ekki hæfilegri og öruggri
fjarlægð frá ICB-753, sem var Dorn-
ier flugvél Íslandsflugs hf., þegar
hann kom inn á eftir henni og er það
ein af mörgum staðreyndum sem
koma fram í lokaskýrslu RNF.
Blaðamaðurinn hefði getað spurt
sjálfan sig hvort þær sekúndur sem
það tók flugmenn ICB-753 að hægja
á flugvélinni í lendingarbruninu nið-
ur á aksturshraða og aka þvert út af
flugbrautinni, hafi verið of langur
tími.
Sú ákvörðun flugumferðastjórans,
að fyrirskipa flugmanni TF-GTI að
hverfa frá lendingu, var í samræmi
við viðurkenndar starfsreglur í flug-
umferðarstjórnun, þar sem ICB-753
var enn á flugbrautinni þegar TF-
GTI kom inn yfir flugbrautar-
endann.
Það mat viðmælanda blaðamanns-
ins, Friðriks Þórs Guðmundssonar,
og væntanlega ráðgjafa hans í flugi,
að orsök flugslyssins sé að leita í því
hversu lengi ICB-753 var á flug-
brautinni sýnir vanþekkingu þeirra.
Þetta er málatilbúnaður sem á ekk-
ert skylt við bætt flugöryggi og les-
endur verða að geta sér til um það
hver hinn raunverulegi tilgangur sé.
Meginniðurstaðan var sú, að
gangtruflanir og afltap hreyfilsins
urðu vegna eldsneytisskorts og flug-
maðurinn beindi ekki nefi flugvélar-
innar tafarlaust niður til þess að
halda eða ná upp flughraða til nauð-
lendingar á haffletinum. Líklegum
ástæðum eldsneytisskortsins og
meðverkandi þáttum í slysinu er lýst
í lokaskýrslu RNF og tillögur til úr-
bóta gerðar til þess að fyrirbyggja
sams konar eða svipuð atvik.
RNF vann að fullum heilindum að
þessari rannsókn og fylgdi í alla staði
lögum og reglum sem um rannsóknir
flugslysa gilda. Endurteknum
ósmekklegum dylgjum viðmælanda
blaðamannsins verður því að vísa til
föðurhúsanna.
Greinin er blaðamanninum
Garðari Erni Úlfarssyni ekki til
sóma. Hann gætti ekki hagsmuna
lesenda við þessi skrif sín og ætti þar
af leiðandi að biðja þá afsökunar á
þeim.
RNF lýsir enn fremur vanþóknun
sinni á herfilegri misnotkun á vand-
meðförnum upptökum samtala ein-
staklinga á vinnustað sem eingöngu
eru ætlaðar til þess að nota við rann-
sókn flugslysa og atvika. RNF vill
benda á að misnotkun og trúnaðar-
brestur sem þessi getur beinlínis
skaðað flugöryggi til frambúðar, öf-
ugt við það sem umræddur viðmæl-
andi hefur áður gefið í skyn að fyrir
honum vaki.
Rannsóknarnefnd flugslysa
Kristján Guðjónsson,
lögfræðingur.
Skúli Jón Sigurðarson, BA,
formaður RNF.
Steinar Steinarsson, flugstjóri.
Sveinn Björnsson,
framkvæmdastjóri.
Þorsteinn Þorsteinsson,
flugvélaverkfræðingur,
varaformaður RNF.“
Yfirlýsing frá Rannsóknarnefnd flugslysa
♦ ♦ ♦