Morgunblaðið - 28.08.2001, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 ÞRIÐJUDAGUR 28. ÁGÚST 2001 MORGUNBLAÐIÐ
GARY Doer er hér á landi í boði Dav-
íðs Oddssonar, forsætisráðherra,
sem sótti Manitoba heim síðastliðið
sumar. Kona hans, Ginny Devine,
fylgir honum ásamt Ron Lemieux,
ráðherra menningar- og ferðamála,
embættismönnum og viðskiptasendi-
nefnd. Í fréttatilkynningu stjórnar-
innar í Manitoba segir að með heim-
sókninni gefist tækifæri til að þakka
íslenskum stofnunum og fyrirtækjum
fyrir framlög þeirra á sviði menning-
armála, svo sem einnar milljónar dala
framlags Eimskips og ríkisstjórnar-
innar til íslenskudeildarinnar við
Manitoba-háskóla á síðasta ári.
Að sögn Doer er markmið heim-
sóknarinnar margþætt. Í fylgdarliði
hans eru fulltrúar allra stjórnmála-
flokka, fulltrúi alríkisstjórnarinnar,
fulltrúi sveitarstjórnar, sem er borg-
arstjórinn í Gimli, listamenn og rekt-
or Háskóla Manitoba. Auk þess er
hópur kaupsýslumanna með í för,
þannig að ferðin er allt í senn, á sviði
stjórnmála, lista, menntunar og við-
skipta. Doer nefnir, sem dæmi um
þau viðskiptatengsl, sem ræktuð
verði í ferðinni, innflutning á íslensk-
um hestum til Manitoba. Einn föru-
nauta hans af íslenskum ættum hefði
eitt sinn komið hingað til lands til að
hitta ættingja sína og hefði í fram-
haldi af þeirri heimsókn byrjað að
flytja hesta inn til Manitoba. Nú hef-
ur þessi maður milligöngu um sölu á
íslenskum hestum um gjörvöll
Bandaríkin og í Mexíkó.
Vilja fylgjast með
vetnisrannsóknum
„Það eru nokkur svið, sem við höf-
um áhuga á að skoða. Við vorum að
koma af fundi um vetnis-efnarafala.
Manitoba hefur, eins og Ísland, að
mestu leyti endurnýtanlega [orku],
97% raforkunnar kemur úr vatns-
fallsvirkjunum og við höfum mikið
vatn, þannig að við erum mjög svipuð
Íslandi. Jafnvel í Norður-Ameríku
erum við eins konar eyland endurnýt-
anlegrar orku.“ Doer telur rannsókn-
ir Íslendinga á nýtingu vetnisorku
skila afar gagnlegum upplýsingum.
„Ísland hefur verið leiðandi í heim-
inum í [nýtingu] jarðvarma og við
viljum vera hluti framtíðarinnar í
vetninu.“
Fimmtungur allra vatnsfalla, sem
renna til sjávar í Norður-Ameríku,
renna um Manitoba út í Hudson-flóa,
að sögn Doers. „Reyndar allar ár
austan Klettafjalla, fyrir vestan
Vötnin miklu og norðan vatnasvæðis
Missisippi. Allar þessar ár renna
gegnum Manitoba út í Hudson-flóa,
þannig að vatnsföllin eru mjög mátt-
ug og þess vegna augljóslega tiltæk
fyrir nýtingu til raforkuframleiðslu.
Við nýtum nú minna en helming af
vatnsafli okkar.“ Doer segir sóknar-
færin í nýtingu raforku úr vatnsfalls-
virkjunum mörg í Manitoba. Farið sé
að nota raforku meira í landbúnaði,
til dæmis með tilkomu þreskivéla,
sem gangi fyrir rafmagni í stað olíu,
en þó séu sóknarfærin enn frekar í
iðnaðinum, sem þarfnist áreiðanlegri
og ódýrari orku.
Evrópa–Manitoba
með viðkomu á Íslandi
Mér skilst að það sé þér kappsmál,
að Manitoba og nágrannaríki þess,
bæði í Kanda og Bandaríkjunum,
myndi eitt ferðamannasvæði?
„Já, við höldum, að þegar mann-
eskja frá Bandaríkjunum eða Kanada
fer til Evrópu, þá vilji hún fara til
fleiri en eins lands. Og við höldum að
Evrópumenn, t.d. ef einhver frá Ís-
landi heimsækir Norður-Ameríku, þá
vilji hann fara t.d. til Minnesota og
Manitoba. Við erum að vinna með
ríkisstjóranum í Minnesota og öðrum
ríkjum og fylkjum til að búa til það,
sem við köllum „tækifæri til að heim-
sækja tvær þjóðir í einu og sama frí-
inu“ („one vacation, two nation
opportunities“).
Þið munuð tala við Flugleiðir í
sambandi við þessar hugmyndir?
„Já. Við gerum okkur ljóst, að öll
flugfélög eru að ganga í gegnum erf-
iða tíma nú um stundir, vegna elds-
neytisverðs og gengisbreytinga, en
til lengri tíma litið held ég að margir á
okkar slóðum í Kanada myndu kjósa
að ferðast í gegnum Reykjavík og
heimsækja Ísland. Í dag er gríðar-
stór markaður meðal fólks, sem flýg-
ur beint til Evrópu frá Toronto, en
við höldum að Flugleiðir eigi prýði-
lega möguleika í að fljúga með fólk til
Manitoba og Minnesota, og á hinn
bóginn að fljúga með okkar kaup-
sýslufólk með viðstöðu í Reykjavík í
stað Toronto eða Minneapolis. Við
vitum að þetta mun ekki gerast eins
og efnahagsmálin eru í dag en ef við
setjum það ekki á dagskrá núna,
munum við aldrei fá tækifæri til að
tala um það seinna.“
Doer telur að það liggi beint við að
koma við á Íslandi á leiðinni til Evr-
ópu, flugleiðin liggi hvort eð er yfir
Ísland og Manitoba sé mjög vel stað-
sett með tilliti til flugleiðarinnar yfir
Norður-Atlantshaf.
Doer skoðaði Nesjavallavirkjun á
sunnudag og fór til Þingvalla. Hann
segir að það hafi verið stórkostlegt.
Honum hafi liðið líkt og er hann kom í
Kolosseum-hringleikahúsið í Róm í
fyrsta skipti. Hann segist hafa velt
fyrir sér frá hverju veggirnir myndu
segja gætu þeir talað. „Þegar maður
gengur eftir gjánni; það var stórbrot-
ið.“ Doer segir Manitoba skammt á
veg komið í notkun jarðvarmaorku en
hægt ætti að vera að nýta jarðvarma
meira en gert er. Einn þingmaður
Manitoba sé til dæmis að setja upp
jarðvarmavirkjun til þess að fram-
leiða rafmagn fyrir húsið sitt.
Rausnarleg málverkagjöf
Doer opnaði sýningu á verkum
Vestur-Íslendingsins G. N. Louise
Jonasson á Kjarvalsstöðum í gær.
Við það tilefni færði hann Íslending-
um 20 af 25 olíumálverkum sýning-
arinnar að gjöf og tók Davíð Oddsson
á móti henni. Mun verkunum verða
fundinn staður í samráði við Lista-
safn Íslands. Í dag heimsækir Doer
Vesturfarasetrið á Hofsósi en í kvöld
býður Davíð Oddsson Doer og fylgd-
arliði hans til formlegs kvöldverðar.
Á morgun munu gestirnir heimsækja
Alþingi og Blá lónið.
Sendinefnd frá Manitoba ræðir við stjórnvöld, stofnanir og fyrirtæki
GARY Doer, forsætisráðherra Manitoba, færði íslensku
þjóðinni 20 málverk eftir listakonuna G. N. Louise Jon-
asson að gjöf í gær. Davíð Oddsson tók við gjöfinni við
opnun sýningar á verkum Jonasson á Kjarvalsstöðum,
en 25 verk eftir listakonuna eru þar til sýnis. Mun verk-
unum verða komið fyrir í samráði við Listasafn Íslands.
Morgunblaðið/Jim Smart
Davíð Oddsson forsætisráðherra veitti málverkunum viðtöku með formlegum hætti á Kjarvalsstöðum í gær.
Færði málverk að gjöf
Liggur beint við að
millilenda á Íslandi
Gary Doer, forsætisráð-
herra Manitobafylkis í
Kanada, er í opinberri
heimsókn hér á landi.
Í för með honum er, auk
konu hans, fjöldi stjórn-
mála-, mennta-, lista-
og kaupsýslufólks. Þau
kynna sér meðal annars
framleiðslu vetnis með
vatnsaflsorku og ræða
við Flugleiðir um mögu-
leika á flugi milli
Manitoba og Evrópu.
Jón Ásgeir Sigurvins-
son ræddi við Doer
um markmið heim-
sóknarinnar.
jonsigur@mbl.is
LEITARHUNDUR fann tvo
laumufarþega um borð í Lag-
arfossi, skipi Eimskipafélags
Íslands á föstudagskvöld. Lag-
arfoss var þá á leið til Kanada
en líklegt má telja að hið fyr-
irheitna land laumufarþeganna
hafi verið Bandaríkin. Lög-
reglan flutti mennina á brott.
Samkvæmt upplýsingum frá
Eimskip hefur fyrirtækið verið
í samstarfi við Slysavarna-
félagið Landsbjörg til að fyr-
irbyggja að laumufarþegar
komist með skipum Eimskips.
Hundarnir eru látnir síga nið-
ur í skipið og leita í því hátt
lágt. Hundarnir sem eru þjálf-
aðir til að finna lykt af fólki
hafa með þessu fengið þjálfun
sem kemur sér vel við leit t.d. í
rústum.
Höfðu vistir
til tveggja daga
Haukur Már Stefánsson,
forstöðumaður skipa- og gám-
arekstrarsviðs Eimskips, sagði
í samtali við Morgunblaðið að
mennirnir hefðu verið með
vatn og mat til um tveggja
daga siglingar þegar þeir
fundust. Hann segir að eftir
um tveggja daga siglingu til
Kanada hefði verið of seint að
snúa skipinu við.
Haukur Már segir að áhöfn
flutningaskipa leiti ávallt að
laumufarþegum fyrir brottför.
„Ef menn ætla sér að vera
laumufarþegar geta þeir
hreyft sig um lestina. Menn
geta fylgst með leitarmönnum,
þeir heyra í þeim og annað en
þeir eiga ekki möguleika gegn
hundi,“ segir hann.
Samstarf Landsbjargar og
Eimskips um leitarhundana
var til reynslu en Haukur Már
segir víst að því verði haldið
áfram.
Hundur
fann tvo
laumu-
farþega
ÞÓR Jónsson og Telma Tómasson
hafa verið ráðin varafréttastjórar á
fréttastofu Stöðvar 2 og Bylgjunnar.
Þór Jónsson hefur m.a. starfað á
fréttastofu Stöðar 2 og Bylgjunnar í
rúm 10 ár og verið varaformaður
Blaðamannafélags Íslands síðan
1998.
Telma Tómasson var ráðin til
starfa á fréttastofu Stöðvar 2 og
Bylgjunnar árið 1993. Hún starfaði
sem fréttaritari í Brussel 1995–1997,
vann hjá framkvæmdastjórn Evr-
ópusambandsins í eitt þar á eftir og
kom síðan aftur til starfa á frétta-
stofu Stöðvar 2 og Bylgjunnar.
Fréttastjóri Stöðvar 2 og Bylgj-
unnar er Karl Garðarsson.
Ráðin vara-
fréttastjórar
á Stöð 2
SAMBAND íslenskra sveitarfélaga
hefur sagt aðild sinni að Landvernd
lausri frá og með næstu áramótum.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, formað-
ur Sambands íslenskra sveitar-
félaga, segir að mjög misjafnar skoð-
anir séu á meðal
sveitarstjórnarmanna á vinnulagi og
stefnumörkun Landverndar um þau
mál sem Landvernd hefur fjallað um
og tekið mjög ákveðna afstöðu til að
undanförnu. Eðlilegra sé af þessum
sökum að hvert sveitarfélag fyrir sig
ákveði hvort það hafi aðild að Land-
vernd og bendir hann á að það hafi
Grindavíkurbær þegar gert.
„Sambandið hefur til margra ára
átt aðild að Landvernd en um langan
tíma höfum við tekið lítinn þátt í
störfum samtakanna. Við höfum ekki
átt aðild að stjórninni og ekki tekið
þátt í stefnumörkun samtakanna.
Landvernd hefur heldur ekki haft
samráð við stjórn sambandsins um
stefnumörkun sína í þeim málum
sem hún hefur fjallað um og tekið
ákvarðanir um að undanförnu. Það
er okkar mat að starfsemi Land-
verndar hafi að undanförnu breyst á
þann veg að á þeim vettvangi sé nú
fjallað og tekin afstaða til málefna
sem sveitarstjórnarmenn í landinu
hafa afar misjafnar skoðanir á. Þess
vegna teljum við eðlilegt að það verði
háð ákvörðunum einstakra sveitar-
stjórna hvort þær gerist aðilar að
Landvernd og að við bindum ekki
hendur þeirra með regnhlífaraðild
að Landvernd eins og verið hefur,“
segir Vilhjálmur.
Hann segir að þetta útiloki þó alls
ekki að Samband íslenskra sveitar-
félaga geti átt samstarf við Land-
vernd um tiltekin mál. Slíkt fyrir-
komulag sé mun heppilegra og með
þeim hætti hefur sambandið átt sam-
starf við fjölmörg félagasamtök og
stofnanir.“
Samband íslenskra sveitarfélaga
hefur jafnframt sagt lausri aðild
sinni að Stjórnunarfélagi Íslands.
„Ég tel að það séu fleiri félög sem
sinni svipuðu hlutverki. Ef sam-
bandið þarf á aðstoð að halda, t.a.m.
við námskeiðahald, þá sækir það
slíka þjónustu út á markaðinn.“
Segir aðild að Landvernd lausri