Morgunblaðið - 20.09.2001, Page 10

FRÉTTIR
10 FIMMTUDAGUR 20. SEPTEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
TALIÐ ER að Stanford-háskóli í
Bandaríkjunum hafa verið fyrsti nú-
tímalegi vísindagarðurinn eða þekk-
ingarþorpið en sambærilega garða
má nú finna víða um heim í nágrenni
æðri menntastofnana. Í slíkum
þorpum eða kjörnum eru saman-
komin ýmis fyrirtæki í þekkingar-
iðnaði sem starfa í nánum tengslum
við háskóla og þær rannsóknar-
stofnanir sem á svæðinu eru. Á
næstu árum stendur til að reisa slíkt
þekkingarþorp á lóð sem Reykjavík-
urborg færði Háskóla Íslands að
gjöf á fimmtíu ára afmæli skólans.
Fyrirhugað þekkingarþorp mun rísa
á suðaustursvæði háskólalóðarinnar
og mun samanstanda af samtengd-
um byggingum sem hýsa munu
jafnt fyrirtæki sem ýmiss konar
þjónustu. Í núgildandi deiliskipulagi
er gert ráð fyrir 30 þúsund fermetra
byggingum en með samþykki skipu-
lagsyfirvalda í samræmi við fyrir-
liggjandi skipulagsteikningar af
þekkingarþorpinu er gert ráð fyrir
að þar geti risið allt að 50 þúsund
fermetra byggingar.
Ný tekjuöflunarleið farin
Í gær boðaði rektor til blaða-
mannafundar þar sem hann, auk
Björns Bjarnasonar menntamála-
ráðherra, Stefáns Ólafssonar, for-
manns húsnæðis- og skipulags-
nefndar, og Harðar Sigurgests-
sonar, fulltrúa þjóðlífs í
Háskólaráði, kynnti áform Háskól-
ans um byggingu þekkingarþorps-
ins. Á fundinum kom m.a. fram að
markmið skólans með byggingu
þorpsins væru margs konar. Í fyrsta
lagi myndu Háskólinn og þekking-
arþorpið verða sérstök aflstöð þekk-
ingarhagkerfis framtíðarinnar á Ís-
landi og með byggingunni fengi
Háskólinn þróttmikil og áhugaverð
þekkingarfyrirtæki inn í umhverfi
sitt. Þá var lögð áhersla á að í seinni
tíð hefði verið litið til vísindagarða í
auknum mæli sem leiðar til að skapa
öflugt nýsköpunarumhverfi.
Einnig er vonast til að vísinda-
garðarnir verði til þess að samvinna
Háskólans og fyrirtækja við rann-
sóknir og þróun aukist til muna. Þá
kom ennfremur fram að Háskólinn
myndi hagnast fjárhagslega á verk-
efninu, t.d. með langtíma leigu á
húsnæði til fyrirtækja.
Í greinargerð Stefáns Ólafssonar,
formanns húsnæðis- og skipulags-
nefndar sem sett var á laggirnar í
tengslum við byggingu þekkingar-
þorpsins, kemur fram að hingað til
hafi Háskólinn fjármagnað bygging-
ar sínar með tekjum af Happdrætti
Háskóla Íslands en þær tekjur hafa
ekki verið nægar til að halda vexti
húsnæðis í samræmi við vaxandi
þarfir skólans. Því var álitið nauð-
synlegt að leita nýrra leiða til fjár-
mögnunar og er bygging þekking-
arþorpsins ein þeirra leiða sem
Háskólinn kaus að fara.
Í fréttatilkynningu frá Páli Skúla-
syni, rektor Háskóla Íslands, segir
m.a. að ráðgert sé að stofna þróun-
arfélag um byggingu vísindagarð-
anna og mun Háskólinn bjóða
„áhugasömum aðilum samstarf og
þátttöku í verkefninu með eignarað-
ild að félaginu.“
Hvað er þekkingarþorp?
Um allan heim hafa undanfarin ár
og áratugi risið þekkingarþorp í lík-
ingu við það sem væntanlega mun
rísa á lóð Háskóla Íslands. Helsta
markmið með uppbyggingu þekk-
ingaþorpa er að búa til öflugt ný-
sköpunar- og viðskiptaumhverfi svo
bæði fyrirtæki sem þar eru með
starfsemi sína og viðkomandi há-
skólar njóti góðs af. Reynslan sýnir
að þekkingarþorp eru vinsælir
vinnustaðir ungs menntafólks og
slíkt umhverfi gegnir mikilvægu
hlutverki í framþróun þekkingar-
hagkerfisins. Þekkingarþorp eru
talin hafa það fram yfir annað fyr-
irtækjaumhverfi að þar starfa sam-
an fyrirtæki, háskólar og rannsókn-
arstofnanir og eru oft álitin vagga
nýsköpunar og rannsókna á þekk-
ingarsviði.
Fyrirtæki af þekkingarsviði
Háskólayfirvöld vonast til að
þekkingarþorpið eigi eftir að draga
til sín fyrirtæki í þekkingariðnaði en
þegar má segja að eitt slíkt sé á um-
ræddu svæði, því þar er í byggingu
nýtt húsnæði Íslenskrar erfðagrein-
ingar. Leitað var fyrirmynda frá ná-
grannalöndum við stefnumótun um
hvaða tegundir fyrirtækja og há-
skólastarfsemi væri best að hafa í
vísindagarðinum. Í framtíðinni má
gera ráð fyrir að fyrirtæki á sviði
upplýsingatækni, tölvutækni, líf-
tækni, í hugbúnaðargerð, lyfjafram-
leiðslu og léttum efnaiðnaði verði
áberandi en reynslan erlendis sýnir
að ekki sé gott að hafa mikla sér-
hæfingu. „Við erum að fara af stað
með kynningu á hugmyndum um
þekkingarþorpið og á næstunni
munum við með skipulegum hætti
kanna áhuga fyrirtækja á að stað-
setja sig á svæðinu,“ sagði Stefán.
Hann bætti við að nálægð við mið-
bæjarsvæði hefði mikið aðdráttarafl
og einnig möguleikar á stækkun vís-
indagarðsstarfseminnar en víða í
næsta umhverfi háskólans eru
möguleikar á viðbót við þekkingar-
þorpið. Björn Bjarnason mennta-
málaráðherra sagðist vænta þess að
þekkingarþorpið gæti haft mikil
áhrif á menntun í landinu í framtíð-
inni. Með þorpinu væri lagður nauð-
synlegur grundvöllur að nánu sam-
starfi atvinnulífsins og Háskólans en
þróunin hefur víða verið í þá átt á
Vesturlöndum undanfarið.
Að sögn rektors hefur verkefnið
verið í undirbúningi um nokkurt
skeið og nú standa yfir viðræður við
fagaðila í byggingariðnaði og fjár-
málageira en arkitektastofan ASK
hefur verið ráðgjafi Háskólaráðs við
skipulag svæðisins og útfærslu
þekkingarþorpsins. Vonast er til að
hönnun einstakra bygginga geti haf-
ist í vetur en bygging húsa hefst að-
eins ef fjármagn hefur verið tryggt,
þ.e. þegar samningum við væntan-
lega leigjendur er lokið.
Rektor sagðist vonast til að þekk-
ingarþorpið yrði vænleg staðsetning
fyrir innlend jafnt sem erlend þekk-
ingarfyrirtæki, eitt öflugasta fyrir-
tæki á Íslandi, Íslensk erfðagreining
gæti haft áhrif í þá átt að draga að
alþjóðleg fyrirtæki. „Á háskóla-
svæðinu er augljóslega hægt að
koma fyrir öflugum vísindagarði
með góða vaxtarmöguleika sem
væri af sambærilegri stærð og
margir öflugustu vísindagarðar eða
háskólatengd þekkingarþorp á
Vesturlöndum.“
Áætlanir um byggingu þekkingarþorps við Háskóla Íslands voru kynntar í gær
Góður jarð-
vegur til
öflugrar
nýsköpunar
Teikningin sýnir staðsetningu hins fyrirhugaða vísindagarðs.
Morgunblaðið/Ásdís
Björn Bjarnason menntamálaráðherra og Páll Skúlason, rektor Háskóla
Íslands, voru meðal þeirra sem skoðuðu líkan af þekkingarþorpinu.
DEILDARFUNDUR Lagadeild-
ar Háskóla Íslands samþykkti í
gær að svipta Vilhjálm Hans Vil-
hjálmsson lögfræðing kandídat-
stitli og afturkallaði einkunn sem
hann fékk fyrir lokaritgerð sem
hann skrifaði við deildina. Jafn-
framt samþykkti fundurinn að
heimila Vilhjálmi að skrifa nýja
ritgerð við Lagadeild eins og hann
hafði óskað eftir að fá að gera.
Mál Vilhjálms kom upp í kjölfar
þess að Úlfar Hauksson stjórn-
málafræðingur vakti athygli Laga-
deildar á að kafla úr ritgerð sem
hann skrifaði við Félagsvísinda-
deild Háskólans væri að finna orð-
rétta í ritgerð Vilhjálms. Ekkert
var vísað til ritgerðar stjórnmála-
fræðingsins í ritgerðinni og henn-
ar var ekki getið í heimildaskrá.
Vilhjálmur bar fyrir sig að hann
hefði fengið sent efni frá þriðja að-
ili í tölvupósti til frjálsrar notk-
unar.
Ekki náðist í Pál Sigurðsson,
forseta Lagadeildar í gær, en sam-
kvæmt heimildum Morgunblaðsins
fékk Lagadeild afrit af tölvupóst-
inum og kemur þar fram að Úlfar
Hauksson sé höfundur textans. Í
bréfi sem Úlfar sendi Lagadeild í
ágúst kemur fram að Vilhjálmur
hafi í fyrra óskað eftir upplýsing-
um frá upplýsingafulltrúa ESB um
sjávarútvegsstefnu ESBog að
fulltrúinn hafi sent ræðu sem Úlf-
ar flutti í mars í fyrra á málþingi í
Brussel til Vilhjálms, en ræðan var
byggð á BA-ritgerð Úlfars og
greinum sem birst höfðu eftir
hann í tímaritinu Ægi. „Vilhjálmi
ætti því að hafa verið fullkomlega
ljóst að textinn væri eftir mig og
að ég hefði flutt hann opinber-
lega,“ segir í bréfi Úlfars.
Í tillögunni sem samþykkt var á
deildarfundi Lagadeildar og deild-
in sendi til fjölmiðla segir: „Deild-
arfundur samþykkir, að einkunn
fyrir kanídatsritgerð Vilhjálms
Hans Vilhjálmssonar, er nefnist
„Um íslenska fiskveiðistjórnkerfið
og sjávarútvegsstefnu Evrópu-
sambandsins og stöðu kvótakerf-
isins við hugsanlega aðild Íslands
að ESB“, sem hann hlaut 18. maí
2000, ásamt viðurkenningu deild-
arinnar á að hann hafi lokið emb-
ættisprófi, sæti afturköllun frá
deginum í dag að telja. Sú ákvörð-
un haggar ekki gildi þeirra ein-
kunna, er hann hlaut við deildina í
öðrum náms- og prófgreinum.
Jafnframt samþykkir deildarfund-
ur, að veiting lærdómstitilsins
„candidatus juris“ er Lagadeildin
veitti honum 24. júní 2000 að af-
loknu embættisprófi hans, sæti
afturköllun frá sama tíma. Þá sam-
þykkir deildarfundur fyrir sitt
leyti, að heimila honum að rita
kandídatsritgerð að nýju enda full-
nægi hann almennum skilyrðum
um skráningu og önnur atriði.“
Lögfræðingur sviptur
kandídatstitli sínum
DREGIÐ hefur jafnt og þétt úr
skjálftavirkni í Öxarfirði síðasta sól-
arhringinn. Skjálftavirknin á svæð-
inu náði hámarki klukkan rúmlega
ellefu í fyrrakvöld og mældist
stærsti skjálftinn í hrinunni af
stærðinni 4,1 á Richter. Skjálftinn
fannst allt frá Þistilfirði að Akureyri.
Nokkuð öflug jarðskjálftahrina
hefur verið í Öxarfirði síðustu daga
og náði hún hámarki síðustu tvo sól-
arhringa. Sex skjálftar hafa verið yf-
ir 3 á Richter en skjálftarnir sem síð-
an hafa mælst eru það litlir að fólk
finnur ekki fyrir þeim.
Upptök skjálftanna hafa verið
neðansjávar í Öxarfirði, suðsuðvest-
ur af Kópaskeri.
Ragnar Stefánsson, jarðskjálfta-
fræðingur og forstöðumaður jarðvís-
indadeildar Veðurstofu Íslands, seg-
ir skjálftahrinuna óvenjusterka
miðað við síðustu ár en hins vegar
séu skjálftarnir á stað þar sem jörð
hafi oft skolfið áður.
„Þetta er mjög virkt jarðskjálfta-
svæði og skjálftahrinan nú er ein sú
harðasta frá Kröflueldum. Harðasti
skjálftinn þá, í janúar 1976, var á
svipuðum slóðum og þessi smáhrina
er núna en sá skjálfti, Kópaskers-
skjálftinn, mældist 6,3 á Richter,“
segir Ragnar en stærð jarðskjálfta-
svæðisins er aðeins um tveir til þrír
kílómetrar í þvermál.
Dregur úr skjálfta-
virkni í Öxarfirði
MISSAGT var í grein Sturlu Frið-
rikssonar í sunnudagsblaði Morgun-
blaðsins, sem jafnframt var vitnað til
í leiðara í þriðjudagsblaði, að á Borg
á Mýrum væru engar sögulegar upp-
lýsingar fyrir ferðamenn. Að sögn
Þorbjörns Hlyns Árnasonar, sóknar-
prests á Borg, er á staðnum sögu-
skilti, sem sett var upp í ágúst 1995
að tilstuðlan Ferðamálasamtaka
Borgarfjarðar. Þar er á íslenzku,
ensku, dönsku, frönsku og þýzku;
sagt frá sögu staðarins og helztu
hetjum hans. M.a. er vitnað til kvæð-
isins Sonatorreks eftir Egil Skalla-
grímsson.
Árétting
♦ ♦ ♦