Morgunblaðið - 21.12.2001, Síða 71

BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 21. DESEMBER 2001 71
„May everyone live and may everyone die.
Hello my love and my love goodbye.“
Það er víst óhætt að segja að eng-
inn syngi eins og Leonard Cohen –
hvar heyrir maður þvílíka rödd? –
og enginn semji texta eins og hann.
Hvar getur t.d. að líta texta eins og
þennan hér að framan, þar sem
skáldið óskar öllum þess að mega
lifa og að mega deyja? Hvað er
maðurinn eiginlega að fara? Hvern-
ig er hægt að óska þess að menn
deyi? Eða á hann kannski við að
menn fái að deyja? „Megi allir menn
lifa og megi allir menn deyja.
Komdu sæl ástin mín og vertu sæl
ástin mín.“ En er það ekki þannig
að lífið markast fyrst og fremst af
þessu tvennu: inngöngu og útgöngu
– fæðingu og dauða? Og hvað er líf-
ið annað en að heilsast og kveðja á
milli þess að fæðast og deyja? Hér
kveður við tón sem við heyrum
sjaldan sem aldrei í dægurlagatext-
um. Tón og rödd sem umfaðmar allt
í lífinu og tekur öllu eins og það er.
Forgengileika og breytileika lífsins.
Hér er rými, það er komið innra
rými sem spannar upphaf og endi
og margvíslegar þverstæður lífsins.
Leonard Cohen hefur náð á ein-
hvern viðlíka stað. Það er ljóst að
lífsreynsla hans og þá ekki síst síð-
ustu árin, þar sem hann dró sig til
hlés og fór upp í fjöllin í Kaliforníu
og dvaldi þar í klaustri eins og
munkur, hefur skilað nýjum tóni,
kannski mætti frekar segja dýpri
tóni en við höfum heyrt í honum áð-
ur.
Við erum svo heppin að Cohen
miðlar reynslu sinni og lífssýn á
nýrri plötu. Tíu nýir söngvar heitir
hún. Heppin segi ég, því Cohen
hafði ekki gefið út plötu í níu ár og
fyrir þá sem hafa fylgst með Cohen
gegnum tíðina og sáu á eftir honum
upp í fjöllin var það ekki gefið að
hann gæfi út plötu eftir dvöl sína
þar, ef hann þá kæmi nokkuð aftur.
Hann var horfinn af sínum gamla
vettvangi, vettvangi tónlistarinnar
og fyrra lífernis. Lífernis heims-
mannsins, listamannsins og já,
glaumgosans sem gat fengið nánast
allt upp í hendurnar og naut lífsins
lystisemda. Hann sneri við blaðinu
og í útlegðinni tókst hann á við sín
innri mál, lifði fábrotnu lífi, stundaði
hugleiðslu og íhugaði sitt persónu-
lega líf sem og önnur stærri mál.
En Cohen sneri aftur og tók upp
þráðinn á nýjan leik. Hann syngur
m.a.: I’m back on Boogie Street.
Hann er kominn aftur á Boogie
Street sem hér verður eins og tákn-
mynd fyrir hið hversdagslega líf,
leik og starf í borginni með öllu sem
því fylgir. Og enn einu sinni gefur
hann okkur hlutdeild í hugleiðing-
um sínum og tilfinningum í textum
og söngvum – og árangurinn er með
ólíkindum. Hvílíkir söngvar! Og
rödd hans, þessi sérstæða þung-
lyndislega djúpa rödd hefur aldrei
verið dýpri – kannski hefur hann
sjálfur ekki heldur farið eins djúpt
og hann gerir hér í textum sínum, í
lífssýn sinni. Hér ríkir friður og
sátt, skilningur og mildi, rík og djúp
tilfinning, sem við nemum jafnt í
laglínu sem orðum og ekki síst
röddinni sjálfri. Þessari makalausu,
mögnuðu rödd, fullri af lífsreynslu
og hlýju.
Sagt er að menn skiptist í tvö
horn hvað Leonard Cohen áhrærir.
Annaðhvort hrífast menn af honum
og list hans eða alls ekki. Blaðamað-
ur einn heimfærði þetta upp á hann
og sagði að svo virtist sem menn
skiptust í tvær andstæðar fylkingar
í viðhorfum sínum til hans, ann-
aðhvort fyndist þeim hann frábær
eða ömurlegur. Blaðamaðurinn
spurði Cohen hvað honum fyndist
sjálfum um þetta og hann svaraði
brosandi um hæl: Ég er algjörlega
sammála báðum aðilum. Og ég trúi
því hann láti sér nokk í léttu rúmi
liggja hvað okkur finnst um þessa
nýjustu sköpun hans, hvort sem er
hrifningu mína eða vanþóknun
poppskríbents þessa dagblaðs. En
heldur fannst mér hún snautleg
kveðjan sem hann sendi Cohen hér
um daginn og fátækleg umfjöllunin
sem einn hleypidómur. Leonard
Cohen og verk hans eiga ekki skilið
þvílíka afgreiðslu! Hér er á ferð
óvenjulegt og persónulegt verk af
háum listrænum staðli, grundvallað
á auðugri lífsreynslu í bland við
djúpskyggna lífsspeki. Útkoman er
fallegt, einlægt listaverk, næring
fyrir sálina. Leonard Cohen og
Sharon Robinson hafa greinilega
lagt hug og hjarta í þessa sköpun og
hafa þá reynslu, þá innistæðu, sem
gerir hana jafn hrífandi og raun ber
vitni. Hafi þau þökk fyrir þennan
söng, fyrir þessa gjöf, fyrir þessa
heilun.
SIGURÐUR SKÚLASON,
Fálkagötu 28, Reykjavík.
Á þúsund kossa djúpi
með Leonard Cohen
Frá Sigurði Skúlasyni leikara:
Háteigskirkja. Samverustund eldri borg-
ara kl. 13 í umsjón Þórdísar, þjónustufull-
trúa.
Landakirkja, Vestmannaeyjum. Kl. 14.30
jólaguðsþjónusta á Heilbrigðisstofnun-
inni. Litlir lærisveinar syngja og Michell
Gaskell leikur á flautu. Heimsóknargestir
hjartanlega velkomnir.
Boðunarkirkjan, Hlíðarsmára 9. Samkom-
ur alla laugardaga kl. 11–12.30. Lofgjörð,
barnasaga, prédikun og biblíufræðsla þar
sem ákveðið efni er tekið fyrir, spurt og
svarað. Barna- og unglingadeildir á laug-
ardögum. Létt hressing eftir samkomuna.
Allir velkomnir.
Sjöundadags aðventistar á Íslandi
Aðventkirkjan, Ingólfsstræti: Aftansöng-
ur aðfangadag kl. 18.
Safnaðarheimili aðventista, Blikabraut 2,
Keflavík: Aftansöngur aðfangadag kl.
16.30.
Safnaðarheimili aðventista, Gagnheiði
40, Selfossi: Aftansöngur aðfangadag kl.
16.30.
Aðventkirkjan, Brekastíg 17, Vest-
mannaeyjum: Jólaguðsþjónusta jóladag
kl. 14.
Loftsalurinn, Hólshrauni 3, Hafnarfirði:
Hátíðarguðsþjónusta jóladag kl. 11.
Safnaðarstarf
KIRKJUSTARF
ÉG var um árabil starfandi nuddari í
miðbæ Reykjavíkur, þar sem súlu-
staðir skutu upp kollinum fyrir
nokkrum árum, og fékk þá oftar en
ekki starfsstúlkur þessara staða í
nudd. Ég hef aldrei fyrirhitt neina
starfsstétt fólks sem var eins illa hald-
in á sálinni og bókstaflega sköðuð af
vantrausti á náunganum og mannleg-
um bróðurkærleik og umræddar
súludansmeyjar. Sjálfur hafði ég átt
leið inn á svona staði og gerði mér þá
enga grein fyrir hversu djúpstæð
áhrif þessi starfsemi hefur á fólk.
Fyrir stuttu barst mér eftirfarandi
SMS frá rúmlega 20 ára stúlkubarni,
sem ég kynntist þegar hún var að
byrja, galvösk og geislandi í þessu
„frjálsa“ starfi í „rauða“ hverfinu sem
Kópavogsbær flaggar nú þegar. Á Ís-
lensku útleggst skeyti hennar á þenn-
an hátt: „Ég veit ekki hvað er að, en
allt er svo dökkt í lífi mínu. Ég finn
engar tilfinningar lengur og ég er
aldrei glöð. Ég veit ekki hver ég er.
Getur þú hjálpað mér?“ Getum við
hjálpað, eða er það of seint? Þetta er
alls ekki einsdæmi og það þolir eng-
inn það til lengdar að þjóna því lægsta
í manninum.
Þó svo við getum seint útrýmt nei-
kvæðari hliðum mannlegrar tilveru er
samt full ástæða til að hafa a.m.k.
stjórn á því hversu mikið svigrúm við
gefum þeim í tilveru okkar og um-
hverfi. Þriggja metra regla er lélegur
brandari þegar kemur að því að
vernda sálarheill einstaklings. Vændi
eða ekki vændi er aukaatriði. Ef eitt-
hvað er athugavert við þessa niður-
lægingu stúlknanna á að banna hana
strax.
Nú er tími til að fórna minni hags-
munum fyrir meiri og losa sig við
þessa skipulögðu starfsemi á afger-
andi hátt í eitt skipti fyrir öll með
skýrum lagabreytingum. Það er öll-
um fyrir bestu. Líka þeim sem virða
„valfrelsi“ mikils. Það verður nóg val-
frelsi eftir til góðra verka og sú
ákvörðun sem við tökum nú mun
móta framtíðarsamfélag okkar.
Bræður mínir: Hér þarf að taka af-
stöðu. Ertu níðingur eða tímir þú að
sjá af smávalfrelsi til að tryggja vel-
ferð litlu systur?
Virðingarfyllst
ÓLAFUR KR.
VALDIMARSSON,
hagfræðingur,
Vesturbergi 26, Reykjavík.
Um starf-
semi nekt-
ardansstaða
Frá Ólafi Kr. Valdimarssyni:
AÐVÖRUN nefnist grein í Morgun-
blaðinu föstudaginn 16. þ.m. eftir
kunnan vísindamann, Margréti
Guðnadóttir veirufræðing, um kúa-
málið svonefnda. Það skal strax tekið
fram að undirrituð er algjör leikmað-
ur í þessum efnum en hefir fylgst með
skrifum og umræðuþáttum og gladd-
ist hjartanlega þegar félagið BÚ-
KOLLA var stofnað hér sunnan lands
og margir ungir bændur hófu baráttu
gegn norskum fósturvísum til lands-
ins. En þetta mál er komið lengra en
mig grunaði og því nauðsyn að fólk
átti sig á hættunni sem kann að fylgja.
Hvers vegna fær fólkið í landinu ekki
að segja álit sitt? Þetta snertir okkur
öll.
Margrét Guðnadóttir er hámennt-
uð kona og hefir allan sinn starfsaldur
unnið að rannsóknum. Hún er auk
þess stórgáfuð og þessi grein, sem
hún nefnir AÐVÖRUN, ber vísinda-
manninum vitni, hún er hógvær en þó
hreinskilin og vill vara þjóðina við því
ógæfuspori sem verið er að kjósa um í
sveitum landsins en það er, hvort
flytja eigi inn frá Noregi fósturvísa og
setja í hinn hreina kúastofn sem við
eigum og hefir gefist vel. Margrét
Guðnadóttir segir á einum stað:
„Það setur eiginlega hroll að göml-
um veirufræðingi við allt þetta gá-
leysislega tal um innflutning fóstur-
vísa, sem sumir tala um eins og
ætlunin sé að flytja inn dauðhreinsað
stál. Því miður eru fósturvísar þannig
gerðir, að þá er ekki hægt að dauð-
hreinsa, heldur bera þeir í sér alla þá
sýkla, sem hafa komið sér fyrir í kyn-
frumum foreldranna og erfðaefnum
þeirra fruma.“
Það er auðheyrt á grein Margrétar
að hún óttast ekki bara norska erfða-
vísa sem slíka en nefnir, að til Noregs
hafi oft verið fluttur búpeningur frá
öðrum löndum og stundum hafi verið
hægt að rekja sýkingar í kúm til slíks
innflutnings. Fyrir leikmann er þetta
kanski ekki allt auðskilið, en þessi
gáfaði veirufræðingur nefnir ýmsa
sjúkdóma t. d. garnaveiki sem rakin
var til innfluttra gripa til Noregs. Það
leynir sér ekki að hún óttast kúa-
riðuna hræðilegu, sem næstum setti
enskan landbúnað á höfuðið á síðasta
ári. Í framhaldi af því segir hún:
„Berist kúariðusýkill í fæðukeðju
manna, geta afleiðingarnar orðið ban-
vænn lömunarsjúkdómur nokkrum
árum eftir smitun. Nú hafa Bretar
misst á annað hundrað manns úr
þessum nýja lömunarsjúkdómi sem
rakinn er til kúariðusmits og leggst
aðallega á ungt fólk.“
Nægir ekki að lesa þessa umsögn
merks vísindamanns og veirufræð-
ings til þess að stöðva þessa fásinnu?
Mjólkin er notuð í margar afurðir
sem allir landsmenn eða svo til neyta
og hugsið um börnin og framtíðina!
Þetta á að stöðva strax, taka enga
áhættu og hlusta á umsögn Mar-
grétar Guðnadóttur sem lýkur grein
sinni með þessum orðum: „Tjón af
innfluttum smitsjúkdómum getur
orðið mjög mikið. Förum því að með
gát og gerum ekki óafturkræfar vit-
leysur. Höldum landinu hreinu og
húsdýrunum heilbrigðum. Gerum allt
sem við getum til að fá ekki hingað
banvæna sjúkdóma í menn.“
ANNA SNORRADÓTTIR,
Hofteigi 21, Reykjavík.
Á að taka áhættu í kúamálinu?
Frá Önnu Snorradóttur:
Í jólapakkann hennar
peysur - blússur
jakkar - toppar
frá
Opið föstudag og
laugardag frá kl. 10-20
















Meðlagsgreiðendur!
Vinsamlegast gerið skil hið fyrsta
og forðist vexti og kostnað

 

  
●    ●    
●  ●    
●  !"#$
# ● #% &&
●  ' (# ) ' &*+*,
VERSLUNIN
Laugavegi 52, s. 562 4244.
Brúðhjón
A l l u r b o r ð b ú n a ð u r - G l æ s i l e g g j a f a v a r a - B r ú ð h j ó n a l i s t a r
G
læ
si
le
g
a
r
g
ja
fa
vö
ru
r Hitakanna
kr. 7.490
Mörkinni 3, sími 588 0640
Opið mán.-fös. frá kl. 12-18.
Lau. frá kl. 11-14.
Laugavegur 68, sími 551 7015.
Budda