Morgunblaðið - 12.07.2002, Blaðsíða 35

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. JÚLÍ 2002 35
fjarri ömmum og öfum, langömmum
og langöfum.
Ferðirnar okkar heim í sumar- og
jólafrí eru nú dýrmætar minningar.
Við erum svo þakklát fyrir að Ragn-
hildur okkar fékk að kynnast þér og
góðmennsku þinni. Það stendur ein-
mitt upp úr hvað þú varst alltaf sér-
staklega góður við yngstu kynslóð-
ina og fór dóttir okkar ekki varhluta
af því. Nú spyr hún ótal spurninga
um langafa sinn og saknar þess að
hitta þig ekki aftur í sumar.
Við fylgdumst með í fjarlægð og
vissum að heilsunni var farið að
hraka. Þú hafðir alltaf verið svo
sterkur og duglegur, að við héldum
að þú myndir ná þér á strik aftur.
Ætli ég hafi ekki alltaf innst inni
beðið eftir því að þú kæmir í heim-
sókn til okkar í Ameríkunni og
skildir eftir hattinn þinn í forstof-
unni.
Elsku amma mín, Guð gefi þér
styrk og frið á þessum tímum. Við
komum bráðum heim til að taka ut-
an um þig. Elsku mamma, Ragn-
hildur, Árni Ragnar og Sigga, við
vottum ykkur innilega samúð.
Hvíl í friði, afi minn.
Veigar.
Á kveðjustund eru söknuður og
þakklæti efst í huga okkar barna-
barna Árna Ólafssonar. Þegar litið
er til baka rifjast upp ótal minn-
ingar tengdar afa og ömmu. Þau tvö
voru heild, sem ekkert fékk rofið
fyrr en nú að afi kveður okkur. Við
höfum alltaf litið á ömmu og afa sem
fyrirmynd góðra gilda sem skipta
okkur öll miklu máli. Þau hafa ætíð
lagt mikla áherslu á traust heimili
og fjölskyldulíf, ræktað hjónabandið
og samband sitt við börn sín og
barnabörn og verið okkur yngra
fólkinu leiðarljós á lífsleiðinni.
Afi var hæglátur maður og
traustur og afar barngóður. Hann
hafði alltaf tíma fyrir litlu börnin,
sem öll hændust að honum. Mörg-
um okkar kenndi hann að spila á
spil, gjarnan fóru fyrstu kennslu-
stundirnar í að læra Ólsen-Ólsen.
Þegar lítil börn voru í heimsókn
undi afi sér best með þeim yngstu.
Hann vaktaði barnavagnana sem
stóðu úti til að missa ekki af and-
artaki brosandi ungbarns.
Fastur liður í fjölskyldunni var
lengi vel að koma saman á heimili
ömmu og afa á jóladag. Eflaust hef-
ur fyrirgangurinn og ærslin oft ver-
ið í meira lagi, án þess að við sjálf
höfum tekið eftir því. En afi kippti
sér ekki upp við það, hann naut þess
að vera með okkur og syngja og
dansa í kringum jólatréð. Afi var
enda góður söngmaður og söng
lengi í kirkju- og karlakórum.
Afi stundaði holla hreyfingu,
hann gekk mikið og synti oft.
Nær sjö áratuga samband ömmu
og afa var alla tíð afar kært og far-
sælt. Aðdáunarvert var að sjá hve
samheldin þau voru og hugsuðu vel
hvort um annað, sér í lagi þegar
heilsu fór að halla. Allt til síðustu
stundar hugsaði afi vel um ömmu. Á
banalegunni hugsaði hann um að
hún hefði góðan stól til að sitja á við
rúmið hans.
Að leiðarlokum varðveitum við
ljúfar minningar um afa í hugum
okkar. Nafnið hans fylgir okkur,
það er til í öllum ættliðum fjölskyld-
unnar enda nafnar hans orðnir fjór-
ir. Við erum þakklát fyrir að hafa
fengið að vera afabörnin hans og
teljum það hafa verið forréttindi að
fá að vera í hans sterku og sam-
heldnu fjölskyldu.
Amma kveður nú lífsförunaut
sinn og söknuður hennar er mikill.
Hún hefur annast afa af alúð eftir
að heilsu hans tók að hraka síðustu
misserin. Með aðdáun sáum við
hvernig amma með dug sínum og
styrk hugsaði um hann allt til síð-
asta dags. Erum við ömmu afar
þakklát fyrir umhyggju hennar fyr-
ir afa.
Við þökkum afa fyrir samfylgd-
ina, handleiðsluna og alla þá aðstoð
sem hann hefur veitt okkur og fyrir
gæsku hans í okkar garð og barna
okkar. Við biðjum góðan Guð að
varðveita minningu hans og fylgja
ömmu.
Barnabörn.
✝ Jón Valdemars-son fæddist á
Suðureyri við Súg-
andafjörð 23. nóvem-
ber 1915. Hann lést
fimmtudaginn 4. júlí
síðastliðinn, þá til
heimilis á Hrafnistu
við Kleppsveg í
Reykjavík. Foreldrar
hans voru Valdemar
Örnólfsson frá Ísa-
firði, síðar kaupmað-
ur á Suðureyri, f. 5.
sept. 1860, d. 27. feb.
1942, og Guðrún
Sveinbjarnardóttir
frá Laugum í Súgandafirði, f. 4.
ág. 1883, d. 3. maí 1951. Börn
Valdemars og konu hans Guðrún-
ar Sigfúsdóttur voru: Sigfús, f. 22.
sept. 1887, d. í maí 1959, Kristín, f.
15. sept. 1888, dánarár vantar,
Anna Kristín, f. 19. apr. 1890, d. í
ágúst sama ár, Örnólfur, f. 5. jan.
1893, d. í des. 1970. Börn Valde-
mars og Guðrúnar Sveinbjarnar-
dóttur eru: Jón, sem hér er kvadd-
ur, Guðmundína Rannveig, f. 10.
mars 1919, d. í nóv. 1998, Camilla
Elín, f. 16. mars 1917, d. í jan.
1987, Sveinn Elíasson, f. 31. des.
1920 – hann var ættleiddur og er
einn eftirlifandi af systkinunum,
Geirþrúður Svava, f. 17. mars
1923, d. 1990.
Árið 1941 kvæntist Jón Valde-
marsson eiginkonu sinni Guðjónu
Albertsdóttur frá Súgandafirði.
Hún lést 19. maí árið 2000. For-
eldrar hennar voru hjónin Sigríð-
ur Jóna Guðnadóttir frá Skálavík
í Norður-Ísafjarðarsýslu, f. 31. 10.
1883, d. 29.12. 1970, og Albert
Finnur Jóhannesson,
sjómaður á Suður-
eyri, f. 13.11. 1884,
d. 20.11. 1945. Jón
ólst upp á Suðureyri
til sjö ára aldurs en
vegna veikinda föð-
ur var hann sendur í
fóstur að Kirkjubóli í
Bjarnadal í Önund-
arfirði þar sem hann
dvaldi að mestu
næstu 12 árin. Eftir
nám í Núpsskóla
fluttist hann aftur til
Súgandafjarðar þar
sem hann bjó og
starfaði til ársins 1989 er hann
flutti ásamt eiginkonu sinni að
Hrafnistu í Reykjavík.
Börn Jóns og Guðjónu eru: 1)
Jóhannes Kristján, f. 1940, búsett-
ur í Reykjavík, kona hans er Guð-
rún M. Hafsteinsdóttir. Börn
þeirra eru Bára, Guðjón og Al-
bert. 2) Valbjörg Jónsdóttir, f.
1942, búsett í Biskupstungum.
Fyrrverandi maki var Bergþór G.
Úlfarsson. Börn þeirra eru Úlfar,
Sigríður og Jón Þór. 3) Albert
Finnur, f. 1947, búsettur í Bris-
bane í Ástralíu, kona hans er Julie
Wilkins Jónsson. 4) Sveinbjörn, f.
1949, búsettur í Reykjavík. Kona
hans er Elín Bergsdóttir. Þeirra
börn eru, Jóna Lára, Berglind og
Björg. 5) Sigrún, f. 1952, búsett í
Reykjavík. Fyrrverandi maki var
Clive B. Halliwell. Þeirra synir
eru Jón Eric og Ómar Daníel.
Barnabarnabörnin eru orðin tíu.
Jón verður jarðsunginn frá Ás-
kirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 13.30.
Ótal minningarbrot frá öllum
tímabilum lífs míns koma upp í
hugann við leiðarlok föður míns.
Þarna fór maður með hlýtt
hjarta en hrjúfan skráp. Heiðar-
leiki, samviskusemi og umhyggja
fyrir sínum nánustu – einkenndu
hann umfram annað. Og aldrei
mátti kvarta.
Pabbi var maður sem alltaf var á
þönum. Hann hafði að jafnaði
mörg störf á hendi, fékk sjaldan
fullan matartíma – var sóttur áður
en síminn kom til sögunnar en eft-
ir að við fengum síma þurfti bara
að hringja og þá var hann rokinn
aftur af stað. Ef við hefðum átt
heima á fjölmennari stað en Súg-
andafjörður var hefðum við systk-
inin eflaust ekki séð mikið af hon-
um og ekki mömmu heldur því
þetta átti einnig við um hana.
Enda þótt pabbi væri svona önnum
kafinn reyndi hann samt að létta
undir með mömmu. Ég var 12 ára
þegar ég uppgötvaði að fólk reikn-
aði ekki með að pabbi hjálpaði til
við heimilisstörfin. Þá var ekki al-
gengt að karlmenn „vöskuðu upp“
– það gerði pabbi oft eða sá til
þess að við gerðum það svo það
lenti ekki á mömmu. Amma var
líka liðtæk ef allir voru að vinna.
Fram yfir 1960 áttum við alltaf
15–20 kindur sem við hjálpuðumst
að við að hugsa um. Kvíanes er
sumarbústaður sem Örnólfur bróð-
ir pabba átti. Hann er um 8 km
fyrir innan Suðureyri. Þangað
fluttum við á sumrin m.a. til að
heyja fyrir kindurnar og höfðum
hænsnin með okkur. Oft voru
Magga og Úlla, dætur Örnólfs,
sumarlangt hjá okkur og seinna
systir mömmu með sína stráka og
vinkona okkar með sínar stelpur.
Fyrst þegar ég man eftir var sleg-
ið með orfi og ljá og þegar pabbi
hafði of mikið að gera var fenginn
sláttumaður. Heyið var sett í balla
og flutt á vörubíl heim í hlöðu –
fram að 1950 var það aðeins hægt
á háfjöru því vegurinn til Suður-
eyrar lá að hluta um fjöruna á
þeim tíma. Pabbi var alltaf að-
almaðurinn við þetta og naut þess
að atast í heyinu. Hann hafði van-
ist sveitastörfum á Kirkjubóli í
Bjarnadal þar sem hann ólst að
mestu upp. Um tíma áttum við
einnig „hálfa“ belju, þ.e. við áttum
hana með annarri fjölskyldu. Ég
man þegar pabbi sótti hana. Hann
gekk yfir heiðina til Ísafjarðar og
kom til baka með kúna. Þessi far-
armáti var algengur á þeim tíma.
Enda hef ég heyrt frá öðrum en
pabba að hann hafi ekki vílað fyrir
sér að ganga á lakkskóm yfir
fjallaskarð á yngri árum til að fara
á ball í næsta byggðarlagi en aldr-
ei sleppt úr vinnu vegna þess.
Pabbi var alltaf yfirlýstur sjálf-
stæðismaður. Þetta hef ég líklega
vitað sem barn. Þegar ég var átta
eða níu ára var ég í sveit í Hauka-
dal í Dýrafirði. Það sumar voru al-
þingiskosningar. Aðdragandi kosn-
inganna setti svip á umræðuefni
fólks. Þegar ég kom heim um
haustið trúði ég pabba fyrir því að
ákveðinn kaupmaður á Þingeyri
væri „jafnaðarmannabulla“. Svar
hans sýnir best hve hann tók mikið
tillit til mömmu og virti skoðanir
hennar og sjálfstæði. Hann sagði:
„Skammastu þín að segja þetta,
hún mamma þín er jafnaðarmað-
ur.“ En hann átti erfitt með að fela
brosið.
Pabbi og mamma vildu alltaf
fylgjast með og gera sem mest fyr-
ir sína nánustu. Eftir að við systk-
inin fluttum að heiman fórum við
árlega vestur til að byrja með.
Yngsti bróðir minn bjó lengst af á
Suðureyri og dætur hans nutu
samvista við afa og ömmu og það
var gagnkvæmt. Önnur barnabörn
bjuggu ekki á staðnum en þau
sóttust eftir að fá þau í heimsókn
og helst vildu þau hafa þau sem
lengst. Börnin mín voru mikið hjá
þeim á sumrin og þegar þau stálp-
uðust fengu þau sumarvinnu fyrir
vestan. Yngri systkini mín voru þá
enn heima og börnin mín kynntust
þeim því vel og meta þau mikils.
Þau hafa öll taugar til Súganda-
fjarðar síðan. Einhvern tíma hafði
elsta barnið mitt það á orði að
hann hlakkaði alltaf til að koma
heim í ágúst en það væri ekki
komið nema fram í apríl þegar
hann væri farinn að bíða með
óþreyju eftir að komast til Súg-
andafjarðar aftur.
Foreldrar mínir fluttu suður í
febrúar 1989 og fengu íbúð á Jök-
ulgrunni við DAS. Á þeim tíma var
ég í KHÍ og kom oftast daglega til
þeirra. Ef einhverjir dagar féllu úr
átti pabbi til að segja: „Ég hélt að
þú værir farin úr landi og við sæj-
um þig ekki meir.“ Þetta heyrði ég
aldrei hjá honum eftir að ég var
farin að kenna hvort sem það var í
Keflavík, á Bakkafirði eða í Bisk-
upstungum.
„Ég man alltaf lognið og speg-
ilsléttan sjóinn á Bakkaflóa þegar
ég var á síldinni forðum,“ sagði
pabbi þegar ég sagðist fara sem
skólastjóri á Bakkafjörð 1994.
Þetta kom mér á óvart því aldrei
áður hafði hann minnst á þetta
tímabil ævi sinnar, svo ég myndi.
Enda fékk hann berkla á þessum
tíma en það var ekki hans siður að
fjasa um hlutina. Næsti læknir var
á Þórshöfn og þar var hann settur
á land. Sjúkraskýlið var á heimili
læknisins og kýrnar voru á neðri
hæð. Þarna þurfti hann að bíða
eftir skipi til að komast á spítala
fyrir sunnan. Hann sagði að vel
hefði verið hugsað um sig – enda
bar hann fólki ætíð vel söguna og
eignaðist vini hvar sem hann var.
Pabbi hafði samskipti við æði
marga, ekki síst vegna þess að
hann sá um að „borga út“ hjá
Fiskiðjunni Freyju. Hann var
þekktur fyrir að koma með at-
hugasemdir við fólk sem var að ná
í launin sín. „Þú, heldur þú að þú
fáir einhver laun?“ og fleira í þess-
um dúr. Einhverjir kunna að hafa
tekið þessu illa en flestir tóku
þessu vel og svöruðu í sömu mynt
og það kunni hann að meta. Að
minnsta kosti var ekki annað að
sjá þegar við fórum með honum í
bæinn eða eitthvað annað þá brást
ekki að einhver sem hafði verið í
fiskvinnu á Suðureyri kæmi og
heilsaði upp á hann eins og gamlan
kunningja.
Einhvern tíma eftir að pabbi og
mamma fluttu suður hafði ég það á
orði að það eina sem þau hefðu
unnið að saman væri að prjóna
sokka á DAS – mamma fitjaði upp,
tók úr og felldi af en pabbi prjón-
aði. Mér var vinsamlega bent á að
það gæti ekki verið rétt þar sem
þau hefðu alið upp okkur systk-
inin. Þetta var auðvitað rétt því að
þau voru alltaf samtaka um að
styðja hvort annað í þeim ákvörð-
unum sem þau tóku er vörðuðu
uppeldið enda þótt þau hefðu ekki
rætt saman um þær. Venjulega var
viðkvæðið þegar við systkinin vild-
um fá leyfi fyrir einhverju: „Hvað
sagði mamma þín? eða: „Hvað
sagði pabbi þinn?“ Og það stóð
sem annað þeirra hafði sagt og
alltaf tóku þau svari hvort annars
ef á annað var hallað. Einnig voru
þau samtaka um að taka vel á móti
gestum og margt fleira mætti tína
til.
Pabbi og mamma voru mjög
sjálfstæðir einstaklingar. Þau
veittu hvort öðru það frelsi sem
nauðsynlegt er fólki til þess að
halda sínum sérstaka persónu-
leika. Þau reyndu ekki að breyta
hvort öðru. Það gat komið fyrir að
hvessti á milli þeirra en það stóð
aldrei lengi. Þau voru mjög at-
hafnasamt fólk sem fór eigin leiðir
í starfi. Ég var ekki trúuð á að
þeim mundi koma vel saman þegar
þau voru flutt í litla íbúð á DAS í
svo mikið nábýli við hvort annað
þar sem þau voru hætt að vinna
úti. Það kom því þægilega á óvart
hve vel þau náðu saman eftir að
þau fluttu suður og hve samhent
þau voru. Mamma kom því til leið-
ar að pabbi kíkti á hvað væri að
gerast á vinnustofunni og konurn-
ar sem þar störfuðu náðu vel til
hans. Þær virkjuðu hann til að
vefa en það hafði hann séð gert í
æsku á Kirkjubóli. Það eru ófáar
motturnar og dúkarnir sem hann
hefur ofið síðan og handbragðið
frábært. Vinnustofan varð vinnu-
staður sem þurfti að mæta á
ákveðnum tíma en eftir vinnu var
prjónað heima og þau spiluðu á
spil. Þegar mamma dó fyrir rúm-
um tveimur árum hafði fækkað
ferðum hans á vinnustofuna og eft-
ir það hefur hann ekkert ofið.
Heilsu hans hrakaði hratt eftir
þetta.
Pabbi kom að Kirkjubóli í
Bjarnadal í Önundarfirði um sjö
ára aldur og ólst þar upp þangað
til hann nálgaðist tvítugt er hann
fór á Núpsskóla. Eftir það var
hann mest á Suðureyri. Hann tal-
aði oft um Bessu sína og Guðmund
Inga, Halldór og Jóhönnu, systk-
inin á Kirkjubóli. Þegar við fórum
með hann í heimsókn þangað
þurfti hann venjulega að byrja á
að fara inn á Smalahól áður en
hann fór inn í bæ til að heilsa fólk-
inu. Við systkinin viljum færa
þessu fólki kærar þakkir fyrir hlý-
hug og velvild sem þau hafa sýnt
föður okkar í gegnum tíðina. Sama
á við um aðra sem hafa sýnt hon-
um ræktarsemi.
Við viljum færa starfsfólki
Hrafnistu í Reykjavík bestu þakkir
fyrir góða umönnum.
Við systkinin teljum okkur eiga
foreldrum okkar mikið að þakka.
Blessuð sé minning þeirra beggja.
Valbjörg Jónsdóttir.
Örfá kveðjuorð til míns kæra
föðurbróður Jóns Valdimarssonar
eða Nonna Valda eins og hann var
oftast kallaður. Ég hygg að honum
hafi þótt gott að öðlast hvíldina, lú-
inn og farinn að kröftum eftir
langa ævi. Þótt hann bæri ekki til-
finningar sínar á torg var mér ljóst
að hann tregaði lífsförunaut sinn,
Jónu Albertsdóttur, sem hafði ver-
ið akkeri lífs hans og beið hans
handan við móðuna miklu.
Hugurinn hvarflar heim til Súg-
andafjarðar aftur í tímann þegar
Nonni og Jóna voru í tilhugalífinu.
Jóna var í vist hjá okkur en Nonni
hægri hönd pabba í versluninni
sem var á neðri hæð íbúðarhúss-
ins. Æskuminning birtist mér eins
og gerst hafi í gær; Nonni að stel-
ast augnablik úr búðinni upp á efri
hæðina til þess að kyssa Jónu sína.
Varð úr þessu langt og farsælt
hjónaband með fimm börnum sem
öll hafa komist vel til manns og
verið stolt foreldra sinna og þeim
til sóma. Við Nonni vorum ekki að-
eins frændur heldur einnig miklir
vinir allt frá því ég varð þeirrar
gæfu aðnjótandi að fá að dvelja
sumarlangt hjá Nonna og Jónu
heima í Súgandafirði á unglings-
árum mínum eftir að fjölskylda
mín fluttist til Reykjavíkur.
Mig vantaði sumarvinnu og út-
vegaði Nonni mér vinnu við brim-
brjótinn sem þá var í byggingu og
bauð mér að búa hjá sér.
Þetta sumar er mér ógleyman-
legt í endurminningunni, ekki síst
vegna þeirrar alúðar og umhyggju
sem ég naut hjá þessum góðu
hjónum. Gleymi ég aldrei þeirri
nærgætni sem Nonni sýndi mér
þegar hann vakti mig á morgnana,
var hann mér svo góður sem væri
ég hans eigin sonur. Tókust miklir
kærleikar með okkur þetta sumar
sem haldist hafa æ síðan.
Kveð ég nú þennan kæra frænda
minn með söknuði og mun ætíð
minnast hans heyri ég góðs manns
getið.
Valdimar Örnólfsson.
Elsku afi, nú þegar við minn-
umst þín rifjast upp gamlar og
góðar stundir. Við systurnar vor-
um mjög heppnar að fá að alast
upp með ykkur ömmu. Það var
alltaf gott að geta húrrað sér niður
brekkuna, eins og þið orðuðuð það,
fengið kleinur og mjólk og sungið
nokkur lög með ömmu. En þú
fussaðir bara og sveiaðir og þóttist
ekkert hafa gaman af. Þú varst
alltaf með fulla vasa af smápen-
ingum og þegar við mættum þér
úti á götu fengum við oftast túkall
til að kaupa okkur eitthvað gott. Á
kvöldin voruð þið alltaf að spila og
undantekningalaust var slagafjöld-
inn jafn í lokin. Yfir spilinu raul-
uðuð þið bæði sittlagið hvort og
reynduð þið að yfirgnæfa hvort
annað og núna situr þú örugglega
með kaffiglasið þitt í hendi spil-
andi við ömmu, fussandi og
sveiandi yfir þjónustunni.
Elsku afi og amma, þær eru
ómetanlegar stundirnar sem við
áttum með ykkur og hvað sem við
munum taka okkur fyrir hendur í
framtíðinni munuð þið eiga stóran
þátt í því.
Jóna Lára,
Berglind og Björg.
JÓN
VALDEMARSSON