Morgunblaðið - 12.07.2002, Blaðsíða 43

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. JÚLÍ 2002 43
í kennsluna sem skilaði sér fljótt í
góðum árangri nemendanna.
Þjóðbjörg var glæsileg kona, há
og beinvaxin og hafði ákaflega fág-
að fas og skipti þá engu hvort hún
ræddi við fyrirmenn eða krúnurak-
aðan ungling með hring í nefi og
eyra. Einhvern veginn smitaði
þessi fallega framkoma út frá sér
og mátti sjá ofurtöffarana rétta úr
sér og breytast í hefðarmenn þegar
Þjóðbjörg ávarpaði þá hlýlega.
Samstarf okkar varaði í mörg ár og
var það eins og í góðu hjónabandi
að við bættum hvor aðra upp. Við-
fangsefnin og vandi sem upp komu
í starfinu voru til þess eins fallin að
leysa hratt og örugglega og þegar
allt fór í rugl gátum við hlegið að
öllu saman.
Fljótlega eftir að Þjóðbjörg hóf
störf í FG greindist hún með
krabbamein sem tókst að með-
höndla svo það var til friðs um
langt árabil sem gaf von um að það
hefði læknast. En fyrir nokkrum
árum fannst meinvarp og var ekki
að sökum að spyrja. Þrátt fyrir
hatramman slag við meinið var
ósigurinn henni fljótlega ljós. Hún
tók örlögum sínum án þess þó að
sætta sig við þau og reyndi að að-
lagast lífi sjúklingsins og njóta lífs-
ins eins vel og hún gat. Hún taldi
lán sitt í lífinu að eiga góðan eig-
inmann og þrjá mannvænlega syni
sem umvöfðu hana ástúð og um-
hyggju. Og svo bættust sonardótt-
irin Gyða og tengdadætur í hópinn.
Þjóðbjörg var svo sannarlega
,,gull og gersemi“ bæði sem vinnu-
félagi og vinur jafnt í gleði og sorg.
Ég kveð Þjóðbjörgu með virðingu
og söknuði og veit að félagar okkar
í Fjölbrautaskólanum í Garðabæ
sameinast mér í samúðarkveðju til
fjölskyldu hennar og vina. Megi
góðar minningar verða ykkur
styrkur á erfiðum tímum.
Marta Ólafsdóttir.
Þjóðbjörg bar stórt nafn sem fór
henni vel. Áræðin og staðföst barð-
ist hún við sjúkdóm sinn af ein-
stöku æðruleysi. Ávallt tók hún
nýjum úrskurði um meinsemdina
með því hugarfari að nú skyldi
sinna meðferðinni sem nýju verk-
efni, aðlaga þyrfti líf sitt nýjum
farvegi, áfram skyldi halda og
njóta þess sem notið varð, nú bara
öðru vísi en áður.
Þjóðbjörg var prúð kona en jafn-
framt blátt áfram, hollráð og rök-
föst, og í senn alvörugefin og glað-
lynd. Hún mat heilindi, var ekki
gefin fyrir billegar lausnir, enda
sjálf heil og sönn. Þessum eigin-
leikum hennar fengum við sam-
kennarar hennar að njóta og
reyndist hún afar góður félagi og
ráðgjafi. Hún var traustur klettur
á kennarastofunni, kom ávallt inn
með bros á vör, tilbúin í samræður,
oft kímin eða jafnvel háðsk og kom
þá oft í ljós að undir alvörugefnu
yfirborðinu bjó ríkuleg kímnigáfa.
Þjóðbjörg var manneskja sem
bar sig vel, hárið var í seinni tíð
grásprengt, höfuðhreyfingar yfir-
vegaðar, brosið bjart og hugurinn
skýr. Klæðnaður hennar var æv-
inlega vandaður en látlaus og
minnti hún mjög á danskar glæsi-
konur sem hafa stíl án tildurs. Hún
átti auðvelt með að greina hismið
frá kjarnanum og var eftirtektar-
vert hvaða augum hún sá lönd,
menn og málefni og mótuðust við-
horf hennar einatt af sterkri rétt-
lætiskennd.
Hún var sannarlega úrræðagóð.
Þegar röddin brást henni hafði hún
samskipti með tölvupósti og njót-
um við þess nú að eiga þær minn-
ingar.
Ekki ofmetnaðist hún yfir vel-
gengni sona þeirra hjóna heldur
gladdist með þeim og yfir þeim og
víst er að í farteskinu hafa þeir
heimanmund sem nýtast mun þeim
og þeirra nánustu á lífsleiðinni. Og
við fögnuðum því innilega, ekki síst
Þjóðbjörg, þegar einn sona hennar
og dóttir einnar í okkar hópi hófu
sambúð.
Æðruleysið og skynsemin var
okkur sem kynntumst henni til eft-
irbreytni og hefur vonandi þroskað
okkur. Við getum að minnsta kosti
verið þakklátar Þjóðbjörgu fyrir
gefandi samfylgd og þau góðu áhrif
sem hún hafði í okkar hópi.
Anna Sjöfn, Ágústa, Halla,
Margrét, Elísabet og Ragnhild-
ur.
„Vildi, að ég gæti skrifað þér
lengra bréf, en þrekið leyfir það
ekki í bili – vonandi gefur sum-
arsólin mér meiri kraft.“
Þessi voru m.a. orð Boggu í bréfi
til mín fyrir tíu dögum. Nú er þessi
bekkjarsystir og vinur öll. Sólin
náði því miður ekki að lengja líf
hennar, en hugurinn og þrekið var
óbilandi og í hjarta okkar geymum
við heiða og bjarta minningu um
Boggu.
Við urðum stúdentar frá MR
1964, stærðfræðideild, blandaður
bekkur. Stelpurnar þurftu uppfyll-
ingu stráka, til að úr yrði sjálf-
stæður bekkur. Við áttum saman
þrjú mikil mótunarár. Bogga kom
úr Hafnarfirði ásamt Stínu vinkonu
sinni. Jafnvel þá var það löng leið,
en hindraði þær stöllur lítið í sam-
skiptum við okkur hin í námi og
leik. Bogga ávann sér fljótt traust
bekkjarsystkinanna. Hún sat ætíð
framarlega í bekknum, rólynd, blíð,
samviskusöm og lét sér annt um
hag okkar allra. Bogga var góður
námsmaður, feiknar mikill stílisti
og einnig stælt í raungreinum. Rit-
gerðir hennar voru lesnar upp í
heyranda hljóði, öðrum til eftir-
breytni. Bekkurinn okkar skipaði
fljótt sérstakan sess í árgangnum.
Í bekknum voru sem fyrr sagði,
bæði kynin og samheldnin ótrúleg
og ríkir enn. Við hittumst ennþá
mánaðarlega yfir vetrartímann, og
spjöllum og styrkjum vináttubönd-
in. Þessi ótrúlega sterka samstaða
á e.t.v. rætur í því, að innan bekkj-
arins mynduðust aldrei nein ást-
arsambönd, heldur einlæg vinátta
allra. Bogga var þarna sem ann-
arsstaðar kletturinn, viðræðu- og
frásagnargóð.
En það átti því miður eftir að
breytast, þungbær veikindi hennar
ollu því að stundum gat hún vart
mælt orð af vörum eða var hrein-
lega rúmföst þegar við hittumst.
En aftur og aftur stóð hún upp
þessi hetja, mætti, brosti og heils-
aði með hlýrri snertingu. Og nú
hefur dregið fyrir sólu. Við sitjum
döpur og syrgjum. Bogga var mikil
mannkostakona og af henni er mik-
il eftirsjá. Hún gaf okkur vinum
sínum mikið og fjölskyldu sinni enn
meir. Hún og maður hennar, Sig-
urður Bjarnason, eignuðust þrjá
drengi, sem allir hafa fest ráð sitt
og feta lífsgönguna með sæmd, eru
einstaklega miklir hæfileikapiltar.
Eiginmanni Boggu, Sigurði, ætt-
uðum frá Stokkseyri, kynntumst
við seinna á manndómsárum okkar.
Þessi trausti og velgerði maður
hefur nú skilað erfiðu og þöglu
hlutverki, staðið sjóana með prýði í
öllum þungbæru ágjöfunum. Nú er
komið að kveðjustund. Við T-bekk-
ingar minnumst Boggu með mikilli
hlýju og virðingu. Við þökkum fyrir
að hafa átt hana að vini öll þessi ár.
Við þökkum einnig hve hún auðg-
aði hópinn okkar, dýpkaði líf okkar.
Afrakstur slíkrar vináttu er auður
sem aldrei verður aftur tekinn. Við
bekkjarsystkinin sendum Sigurði,
sonum, tengdadætrum, barnabarni,
ættingjum og vinum, dýpstu sam-
úðarkveðjur og biðjum þeim öllum
blessunar Guðs.
Drottinn, gef þú dánum ró, hin-
um líkn sem lifa.
Kristján Guðmundsson.
Það er komið að leiðarlokum og
kveðjustundin runnin upp. Systir
okkar í Soroptimistaklúbbi Bakka
og Selja, Þjóðbjörg Þórðardóttir,
hefur kvatt þennan heim.
Soroptimisti er bjartsýnissystir
eða besta systir og þannig störfum
við saman í anda vináttu, reiðubún-
ar til hjálpar og þjónustu ásamt
öðrum markmiðum.
Þjóðbjörg gerðist Soroptimisti
árið 1992. Fljótlega tók hún að sér
ábyrgðarstörf fyrir bæði klúbbinn
og Landssambandið. Hún gegndi
störfum formanns klúbbsins, sat í
nefndum fyrir hann og sat í rit-
nefnd Landssambandsins.
Hún vann þessi störf af hógværð
og ákveðni og stýrði fundum
klúbbsins af festu.
Það kom í ljós á formannsárum
hennar að hún átti við þau veikindi
að stríða sem nú hafa riðið henni
að fullu. Ekki féll æðruorð af
vörum hennar heldur bar hún sig
af reisn. Henni var meir í mun að
vita að líðan okkar hinna væri góð
og fregnaði oft eftir hvernig okkur
miðaði öllum áfram. Hún sótti
fundi með okkur eins og heilsan
leyfði og naut samvistanna. Henni
var mikils virði stuðningur sam-
ferðafólks og hafði óbilandi trú á
mætti góðra hugsana. Það var
henni hjálp ásamt því jákvæða við-
horfi sem hún hafði.
Það var ómetanlegt að fá að
heimsækja hana og sitja og ræða
við hana í því kyrrláta umhverfi
sem hún skapaði í kringum sig.
Hún bjó yfir þeirri innri ró og því
jafnvægi og bjartsýni sem gaf
manni frið og trú á að við myndum
öll sjá til lands eftir erfiðleika.
Við þökkum af alhug kynnin við
elskulega systur.
Eiginmanni, sonum þeirra og
fjölskyldu sendum við innilegar
samúðarkveðjur og biðjum þeim
Guðs blessunar.
Fyrir hönd Soroptimistaklúbbs
Bakka og Selja.
Sigríður Sveinsdóttir,
formaður.
Hún stóð álengdar, falleg, föngu-
leg og geislandi af heilbrigði. Virt-
ist í blóma lífsins, brosti út að eyr-
um og það skein af henni birta,
gleði og fegurð. Ég nálgaðist hana
og spurði hvort nú væri allt í lagi,
hvort hún gæti nú talað, hvort
henni liði nú vel. Ég man ekki svar
hennar, eða hvort ég fékk svar, en
látbragð hennar sagði mér að
henni liði vel og að hún væri sátt.
Þennan draum dreymdi mig að
morgni 6. júlí sl. í Kaliforníu, en
þar hef ég dvalið um hríð. Ég var á
nokkurra daga ferðalagi og sagði
við samferðafólk mitt þegar ég
vaknaði að nú kæmi mér ekki á
óvart þó að hún Bogga, vinkona
mín, væri dáin. Mig hafi dreymt
hana þannig. Bogga dó laugardags-
kvöldið 6. júlí um ellefuleytið, en
þar sem tímamunur á Íslandi og
Kaliforníu er 7 tímar, þá var hún
rétt dáin þegar hún birtist mér í
draumnum. Sennilega hefur hún
sjálf viljað færa mér tíðindin,
blessunin. Við höfðum svo oft rætt
um tilgang lífsins, hvað tæki við
eftir dauðann, viðhorf til þessarar
jarðvistar, almenn lífsgildi og lífs-
máta að mér kemur ekki á óvart að
hún hafi viljað sýna mér í verki það
sem við rökræddum svo oft. Ég var
afdráttarlausari í skoðunum á
framhaldslífinu en hún, og hún
gerði stundum létt grín að því, en
ég er ekki frá því að hún hafi innst
inni viljað trúa á það jafnstaðfast-
lega og ég.
Kynni okkar Boggu hófust þegar
ég kom í Flensborg, 13 ára sveita-
stúlka að vestan en hún tólf ára
Hafnarfjarðarmær, þar sem hún
var ári á undan í skóla. Þessi hýra
snót hafði þá þegar svo sterkan
persónuleika að ekki var hægt ann-
að en líta upp til hennar, treysta
henni og virða. Við kynntumst þó
ekki að ráði fyrr en í Mennta-
skólanum í Reykjavík þegar við
settumst í 4.T, fyrsta stærðfræði-
deildarbekkinn sem hægt var með
sanni að kalla blandaðan bekk.
Fram að þeim tíma höfðu einungis
fáar stúlkur hvert ár valið stærð-
fræðideild. Við sátum saman, bæði
í skólanum og klukkutíma á dag í
Hafnarfjarðarstrætó og fljótlega
tókst með okkur vinátta sem aldrei
bar skugga á. Við gerðum allar til-
raunirnar hjá Skarphéðni Pálma-
syni saman og studdum hvor aðra í
stærðfræðinni hjá Birni heitnum
Bjarnasyni. Ég held þó að það halli
á mig í þeim efnum ef grannt er
skoðað. Bogga var nefnilega svo
klár. Hún hafði til að bera ein-
stakan hæfileika til að hugsa rök-
rétt og draga réttar ályktanir.
Krilli, bekkjarbróðir okkar, kallaði
hana „samvisku bekkjarins“ í
fimmtugsafmælinu hennar og ég
held að þar hafi hann hitt naglann
á höfuðið. Dómgreind Boggu var
svo heilbrigð og ákvarðanir hennar
voru vel ígrundaðar, byggðar á við-
teknum skoðunum og góðu innsæi.
Stundum forðaði hún okkur bekkj-
arfélögunum frá fljótræðislegum
ákvörðunum en var þó eftir sem
áður potturinn og pannan í öllum
okkar skemmtilegheitum.
Skýrslugerðir að loknum tilraun-
um hjá Skarphéðni voru fastir liðir
í lífi okkar. Þær gerðum við til
skiptis heima hjá henni eða mér.
Sú sem var gestkomandi kom æv-
inlega færandi hendi; kók og prins
eða kók og kókosbolla voru ofar-
lega á vinsældalistanum. Við sögð-
um „mín kæra“ hvor við aðra og
það var kveðja sem við notuðum til
hinstu stundar Boggu í bréfum
okkar í tölvunni. Hún átti upphafið
að þessari kveðju og mér fannst
hún svo skemmtileg að ég gerði
hana líka að minni þegar hún átti í
hlut. Á þessum árum herjaði sami
sjúkdómur og lagði Boggu að velli
á mömmu hennar. Hún lá þá fár-
sjúk heima. Ég minnist þeirrar
konu með virðingu og þakklæti fyr-
ir góðar en of fáar samverustundir.
Það var alltaf svo gaman að gera
skýrslurnar hjá Boggu. Mamma
hennar klæddi sig í sloppinn og
kom fram í stofu. Hún var fær org-
elleikari og spilaði alltaf fyrir mig
Largo eftir Handel og ég grét yfir
fegurð lagsins. Hún lofaði að spila
það yfir mér ef ég dæi á undan
henni, hafði fyrrum verið orgelleik-
ari í Bessastaðakirkju, og ég ætlaði
að syngja „Fjallið eina“ yfir henni
ef hún dæi á undan. – Það fylgir
unglingsárunum svo mikil drama-
tík. – Hún dó á undan mér en ég
stóð ekki við loforð mitt, enda hefði
það verið fáum til yndis.
Við nemendur þessa fyrsta T-
bekkjar í MR hefðum sennilega
getað lagt okkur betur fram við
námið en með okkur tókst hins
vegar einstakur vinskapur. Við
lögðum í sjóð til að eiga fyrir ferð
til Vestmannaeyja um vorið í 4.
bekk og Einar Magg gekk í ábyrgð
fyrir okkur svo að við gætum feng-
ið að gista í Barnaskólanum í Eyj-
um. Vinátta okkar var fölskvalaus,
eins konar systkinaást. Nú þegar
ég er sjálf kennari í MR þá er mér
ævinlega hlýtt til bekkja þar sem
svona er ástatt, minnist eigin
skólagöngu og segi skjólstæðingum
mínum frá T-bekknum og hvet þá
til að varðveita og efla vináttuna.
Hún sé svo dýrmæt og verði aldrei
metin til fjár. Henni fái hvorki möl-
ur né ryð grandað. Hún dragi fram
virðingu fyrir manni sjálfum sem
og öðrum. Það sé svo mikilvægt að
virða sjálfan sig og aðra – líka þeg-
ar við gerum mistök – og gott að
eiga góða að.
T-bekkurinn hefur hist reglulega
yfir veturinn árum saman; sumir
jafnvel frá því er leiðir skildu eftir
stúdentspróf. Fyrst voru það
strákarnir sem mæltu sér mót en
þeir fundu fljótt að það var miklu
skemmtilegra að hafa okkur stelp-
urnar með og eftir það mættu allt-
af allir sem gátu í hádegisverðina á
veturna. Bogga mín er annar fasti
bekkkjarfélaginn sem við sjáum á
eftir héðan úr heimi. Guðmundur
Ólafsson læknir kvaddi okkur fyrir
nokkrum árum. Í veikindum þeirra
beggja kom greinilega fram það
sem áður er sagt um vináttuna.
Helsjúkur mætti Guðmundur á
okkar fund rétt fyrir andlát sitt og
Bogga kom svo lengi sem stætt
var, þrátt fyrir það gífurlega álag
sem fylgdi því að mega ekki taka
þátt í samræðum á eðlilegan hátt.
Bogga var nefnilega afar góður
stílisti, hvort heldur var í ræðu eða
riti. Skopskyn hennar var ríkt og
hún var sérlega orðhepppin og
skemmtileg manneskja. Henni var
frásagnarlistin í blóð borin. Bréfin
hennar, eftir að samskipti okkar
jukust á því formi, voru mörg hver
gersemar. Þau gerðu mig að betri
manni.
Samband okkar Boggu hélst að
námi loknu, bæði í saumaklúbbi
sem við nokkrar vinkonur úr
Flensborg höfðum stofnað til, en
einnig á þeirri vináttu sem grund-
völluð var í T-bekknum. Þar er nú
skarð fyrir skildi. Við vinkonurnar
höfum misst sterkan hlekk úr vina-
keðju okkar. Hlekk sem seint verð-
ur bættur. Við Bogga vorum að
auki faglega tengdar þar sem við
gerðum báðar kennslu að okkar
ævistarfi. Hún stundaði reyndar
rannsóknarstörf lengi vel. Ég veit
að henni farnaðist vel í starfi. Hún
hafði lag á að vekja áhuga og virð-
ingu þeirra sem umgengust hana,
fyrir viðfangsefninu, sjálfum sér og
öðrum.
„Mín kæra“ hefur kvatt. Í veik-
indum hennar varð mér ljóst
hversu innihaldsrík þessi kveðja er.
„Mín kæra“ var mér svo kær. Hún
var holdgervingur þess eftirsókn-
arverðasta í fari nokkurrar mann-
eskju: Bogga var hófsöm, lagði sig
í hvívetna fram um að vera réttlát
og sönn manneskja. Hégómagirnd
og hvers kyns tildur var henni víðs
fjarri, en hún kunni að meta feg-
urðina, hvort sem það varðaði hana
sjálfa eða aðra. Í veikindum hennar
kom fram einstakt lífsviðhorf og já-
kvæði til alls. Æðruleysi hennar og
andlegt þrek var meira en hægt er
að búast við að nokkur hafi til að
bera. Hún hélt í vonina til hinstu
stundar en gerði sér þó fyllilega
grein fyrir alvöru sjúkdómsins.
Vald hennar yfir hugsunum sínum
var slíkt að hún leyfði neikvæðum
hugsunum aldrei að ná tökum á sér
heldur trúði á að það birti til. Allt
liði hjá. Það var engu líkara en að
við hvert skref niður á við fægðist
demantur lífs hennar og skini enn
skærar þeim sem umgengust hana
til styrktar.
Ástvinum Boggu minnar votta ég
innilega samúð. Eiginmanninum
sem stóð sem klettur við hlið henn-
ar til enda, sonunum, tengdadætr-
unum ásamt litlu perlunni og
systkinum hennar. Það er gott til
þess að vita að Bogga kvaddi þenn-
an heim í faðmi fjölskyldunnar.
Hún átti það skilið að vera umvafin
kærleika hennar.
Að leiðarlokum þakka ég „minni
kæru“ fyrir órjúfanlega vináttu og
tryggð, fyrir skarpskyggni hennar,
lífsviðhorf og visku sem hún leyfði
mér að njóta og vera þátttakanda í
þegar svo bar undir. Megi sá sem
öllu ræður veita henni góðar við-
tökur og ljá henni fylgd á nýjum
leiðum. Kær vinkona er kvödd að
sinni.
Kristín Jónsdóttir.
Það var mikil djörfung af ungum
foreldrum að nefna litla dóttur sína
Þjóðbjörgu jafnvel þó það væri ári
eftir stofnun lýðveldisins. En
kannski hafa þeir þegar séð í aug-
um kornabarnsins þá ró og reisn
sem þarf til að bera þetta stóra
nafn. Mér fannst aldrei neitt annað
nafn hæfa henni og hugsa jafnan til
hennar þannig þó ég kallaði hana
oftast Boggu einsog allir aðrir.
Við kynntumst haustið 1959, þá í
landsprófi, og urðum fljótt miklir
mátar. Þegar ég minnist þessa
vetrar og menntaskólaára okkar þá
er það ætíð tvennt sem kemur
fyrst upp í hugann: Norðurljós og
austurlensk ljóð. Þau tindruðu oft
skært norðurljósin á vetrarhimn-
inum þegar ég gekk heim undir
miðnætti frá Arnarhrauninu þar
sem við höfðum hreiðrað um okkur
á dívaninum hennar allt kvöldið og
oftast skoðað myndlistarbækur eða
lesið ljóð hvor fyrir aðra. Eitt sum-
ar hafði hún dvalist á Bretlandi og
kom mér í kynni við ensk skáld,
saman uppgötvuðum við þau aust-
urlensku. Auðvitað gerðum við ým-
islegt annað, lásum margt annað.
En fínleiki þeirra ljóða, lágstilltur
tónninn, tíminn sem menn gefa sér
til að berast í bátnum niður ána og
horfa á ský og blóm, kímnin sem
svo oft kemur á óvart – allt rímar
það við vinkonu mína. Það gerir
líka sú stjörnubjarta heiðríkja sem
ein fær norðurljós til að fljúga.
Meginhluta ævinnar skildu okk-
ur úthöf eða fjallgarðar að, en hún
var þó alltaf með mér í för. Hávax-
in, yfirlætislaus en stolt stúlka,
sem ávallt hafði gott til málanna að
leggja. Ljúf í umgengni, og hallaði
stundum svolítið undir flatt þegar
hún brosti við manni. Falleg mann-
eskja sem erfitt er að kveðja því
svo margt var enn ósagt og ógert.
María Kristjánsdóttir.