Morgunblaðið - 13.09.2002, Síða 60

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 FÖSTUDAGUR 13. SEPTEMBER 2002 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
Þú hringir
ingar. Viðgerð á bænum var
orðin mjög aðkallandi vegna mik-
ils þakleka og var kominn fúi í
hrís og torf og því ekki hjá því
komist að þekja bæinn upp á
nýtt. Vonast er til að viðgerð-
UMFANGSMIKLAR viðgerðir
standa nú yfir á þjóðveldisbænum
í Þjórsárdal. Þar eru að verki
hleðslumenn frá Torf- og grjót-
hleðslunni ehf. á Hellu með Víg-
lund Kristjánsson í broddi fylk-
unum ljúki fyrir næsta vor. Á
myndinni eru þeir Vikar Þór-
isson, Bergur Björnsson og Víg-
lundur við vinnu sína og gerir
norðvestanrokið þeim síst auð-
veldara fyrir.
Morgunblaðið/RAX
Endurbætur á þjóðveldisbænum
HEIMSÓKNIR sjúklinga til 342
sérfræðilækna voru 460 þúsund
talsins á árinu 2001 á sama tíma og
heimsóknir til Heilsugæslunnar í
Reykjavík voru mun færri eða 176
þúsund talsins. Útgjöld Trygginga-
stofnunar vegna sérfræðilækna
hafa hækkað um 133% á árabilinu
1997–2001 og voru umfram fjárlög
allt það tímabil, að því er fram
kemur í nýrri stjórnsýsluendur-
skoðun Ríkisendurskoðunar á
sjúkratryggingasviði Trygginga-
stofnunar ríkisins.
Fram kemur að tæplega helming
aukningarinnar eða 42% megi
rekja til fjölgunar læknisverka á
tímabilinu, 24% til hækkunar á
gjaldskrá og 32% til þess að kostn-
aðarhlutdeild sjúklinga hafi lækk-
að. Rekur Ríkisendurskoðun út-
gjaldavöxtinn meðal annars til
samninga við sérfræðilækna á
árinu 1998 sem fólu í sér að Trygg-
ingastofnun hóf að greiða fyrir
ýmsar aðgerðir á stofum sem áður
voru gerðar á sjúkrahúsum.
Þá hafi gjaldskrá fyrir læknis-
verk hækkað til samræmis við
launahækkanir sjúkrahúslækna,
auk þess sem framfarir innan
læknisfræðinnar hafi leitt til auk-
inna útgjalda, skort hafi á fullnægj-
andi þjónustu annarra aðila innan
heilbrigðiskerfisins og aðgangur al-
mennings að þjónustu sérfræði-
lækna sé frjáls.
Eftirliti með framkvæmd
samninga áfátt árin 1998-2001
Í skýrslunni kemur fram að for-
gangsröðun og breytt verkaskipt-
ing séu forsendur þess að ná megi
fram aukinni hagkvæmni, mark-
vissari skiptingu takmarkaðra fjár-
muna og betri samræmingu í heil-
brigðiskerfinu. Jafnframt vekur
Ríkisendurskoðun athygli á því að
þrátt fyrir að stjórnvöld hafi mark-
að þá meginstefnu að samskipti
sjúklings og læknis hefjist innan
heilsugæslunnar hafi frjáls aðgang-
ur að sérfræðilæknum leitt til þess
að oft sé fyrst leitað til þeirra.
Er því beint til heilbrigðisráðu-
neytisins að taka skýra afstöðu til
þess í hvaða tilvikum heilsugæslan
eigi að vera fyrsti viðkomustaður
sjúklinga og að framkvæmdin verði
í samræmi við þá stefnumörkun.
Þá telur Ríkisendurskoðun að
kostnaðarlegu og faglegu eftirliti
með framkvæmd samninga við sér-
fræðilækna hafi verið áfátt á ár-
unum 1998 til 2001, einkum á síðari
hluta þess tímabils.
Einnig er í skýrslunni gerður
samanburður á fyrirkomulagi sér-
fræðilæknisþjónustu hér á landi og
í Danmörku. Í Danmörku séu
greiðsluþátttöku hins opinbera
settar miklar skorður bæði með til-
vísunarkerfi og takmörkunum á
fjölda heimsókna hvers sjúklings.
Þá sé sérfræðilæknum þar óheimilt
að vera samtímis í sjálfstæðum
rekstri og í fullu starfi á sjúkra-
húsum hins opinbera ólíkt því sem
tíðkist hér á landi.
Í skýrslunni kemur fram að ekki
sé óeðlilegt að kanna í næstu samn-
ingum hvort ekki sé ástæða til þess
að takmarka að einhverju leyti um-
fang stofureksturs þeirra sem sinni
jafnframt starfi á opinberum
sjúkrastofnunum.
Eiga samkeppnislög að
ná til heilbrigðisstétta?
Fram kemur einnig að ákvæði
samkeppnislaga hafi girt fyrir að
takmarka hafi mátt aðgang ein-
stakra lækna að samningi TR við
sérfræðinga og Ríkisendurskoðun
telji að sem liður í því að koma á
sem hagkvæmustum kaupum á
heilbrigðisþjónustu verði að endur-
skoða hvort eðlilegt sé að sam-
keppnislög nái til heilbrigðisstétta.
Stjórnsýsluendurskoðun á samningum TR við sérfræðilækna
Útgjöld umfram
fjárlög síðustu 5 ár
VEGNA offramboðs á svínakjöti
áforma nokkrir svínabændur út-
flutning á kjöti til Færeyja og jafnvel
fleiri landa, m.a. Rússlands. Kristinn
Gylfi Jónsson, formaður Svínarækt-
arfélags Íslands, staðfesti þetta í
samtali við Morgunblaðið. Unnið er
að því að fá vottun Evrópusam-
bandsins fyrir svínasláturhúsi og til
stendur að flytja kjötið út í samstarfi
við útflutningsfyrirtækið Kjötfram-
leiðendur hf. á Húsavík. Að sögn
Kristins Gylfa gæti í fyrstu verið um
100–200 tonn að ræða. Í sumum til-
vikum er kjötið frá bændum sem eru
að hætta í svínarækt.
„Aðstæður eru þannig á markaðn-
um að nokkrir framleiðendur hafa
ekki getað losnað við kjötið sitt,
þrátt fyrir mikla verðlækkun á liðn-
um mánuðum. Í sumum tilvikum er
kjötið orðið annars flokks vara.
Margir hafa ekki föst viðskipti með
sínar afurðir og þurfa hreinlega að
hætta. Við erum einnig að horfa til
uppbyggilegra markaða til framtíðar
sem geta borgað vel fyrir gott, ís-
lenskt svínakjöt. Komið er að
ákveðnum kaflaskilum,“ segir Krist-
inn Gylfi en svínakjöt mun ekki hafa
verið flutt áður úr landi.
Hann segir að á meðan verið sé að
undirbúa útflutning til Færeyja
verði aðrir fjarlægari markaðir
skoðaðir, m.a. Rússland, þar sem
gerðar eru minni kröfur til slátur-
húsa en innan ESB-ríkja.
Að sögn Kristins Gylfa stefnir í að
framleiðsla á svínakjöti hér á landi
fari yfir 6 þúsund tonn á þessu ári,
sem yrði 15–20% aukning frá 2001.
Hann segir verð á svínakjöti orðið
það lágt að það standi ekki undir
framleiðslukostnaði. Bændur fái
margir hverjir 150–180 kr. af hverju
kílói, eða 70–100 kr. undir fram-
leiðslukostnaði.
Aðspurður hvaða verð svínabænd-
ur reikni með að fá fyrir útflutt kjöt
segir Kristinn Gylfi það eiga eftir að
koma í ljós. Þó sé ljóst að verðið sé
ekki hátt en bændur telji betra að fá
eitthvað fyrir svínin en að afsetja
þau. Sumir framleiðendur komi sín-
um afurðum einfaldlega ekki að á
markaðnum hér heima.
„Við gerum okkur grein fyrir því
að málið er viðkvæmt. Einhverjir
eru eflaust á þeirri skoðun að frekar
eigi að gefa Íslendingum þetta kjöt
en um það snýst málið ekki. Ég býst
við að það verði eins með aðrar af-
urðir og lambakjötið, að það sem
ekki selst innanlands verður flutt út.
Það er ekki hægt að bjóða neytend-
um upp á það að henda afurðum.“
Nokkrir svínabændur áforma útflutn-
ing sökum offramboðs á markaðnum
Svínakjöt flutt
til Færeyja og
fleiri landa
ÁKVEÐIÐ var að ganga að öllum
kröfum kennara við Áslandsskóla í
gærkvöldi eftir að ellefu af tuttugu og
einum kennara við skólann afhentu
skólastjóra uppsagnarbréf sín. Breyt-
ingar verða gerðar á skólastarfinu
sem meðal annars fela í sér að aðrir
skólastjórnendur en skólastjórinn,
Skarphéðinn Gunnarsson, munu ekki
hafa afskipti af kennaraliði skólans.
Uppsagnir kennaranna bárust eftir
fund þeirra með skólastjóra og fram-
kvæmdastjóra Íslensku mennta-
samtakanna þar sem reifuð voru svör
þeirra við kröfum kennaranna.
Á fundi skólastjórnenda í gær-
kvöldi var ákveðið að ganga að kröf-
um kennaranna þar sem 11 þeirra
hafi ekki talið svör stjórnendanna
fullnægjandi. „Við vonum að með
þessu takist okkur að ná sátt og kenn-
arar dragi uppsagnir sínar til baka
þannig að skólastarf geti gengið eðli-
lega fyrir sig hér eftir.“
Aðspurð sagði Sunita Gandhi,
framkvæmdastjóri ÍMS, að loknum
fundinum að hún vonaðist til að hægt
yrði að halda í þá stefnu sem skólinn
hefur starfað eftir þrátt fyrir að geng-
ið væri að kröfum kennaranna. Þá
yrði stjórn skólans breytt á þann veg
að Skarphéðinn yrði eini yfirmaður
kennaranna. „Aðrir stjórnendur
munu ekki koma að þeim þætti
stjórnunarinnar eins og kröfur kenn-
aranna segja til um.“
Áslandsskóli í Hafnarfirði
Gengið að kröfum
eftir uppsagnir

Ákveðið að/31