Morgunblaðið - 05.10.2002, Blaðsíða 60

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 LAUGARDAGUR 5. OKTÓBER 2002 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
Valkostur
vandlátra
HANDRITASÝNING Stofnunar
Árna Magnússonar og Þjóðmenn-
ingarhúss verður opnuð í Þjóð-
menningarhúsinu í dag. Þetta er
viðamesta sýning á íslenskum
fornhandritum til þessa. Und-
irbúningur hefur staðið í rúmt ár
og til hans hefur verið vandað,
ekki síst hvað öryggi og vernd
handritanna varðar.
Á sýningunni getur að líta dýr-
gripi eins og Konungsbók eddu-
kvæða og Flateyjarbók. Skipulagi
sýningarinnar háttar þannig, að
fyrst er komið inn í stærsta rým-
ið, þar sem gestir fræðast um
flest það sem að sagnahefð okkar
lýtur, og byrjað allt aftur í goð-
sögnum á steinöld. Þá verður
einnig hægt að fræðast um þann
arf sem varðveist hefur í munn-
legri geymd.
Ýmsir þættir eru dregnir fram
sérstaklega, eins og pólitískt hlut-
verk ritunar og þær viðtökur sem
íslenskar fornbókmenntir hlutu
erlendis á síðari öldum. Handrita-
herbergin eru tvö, þar sem hand-
ritin eru til sýnis í stórum gler-
skápum. Milli herbergjanna er
rými þar sem bókagerðinni sjálfri
eru gerð skil, verkun skinnanna
jafnt sem rituninni með bleki og
fjaðurstaf.
Handritasýningunni eru gerð
skil í aukaútgáfu Lesbókar í dag.
Morgunblaðið/Júlíus
Handrit voru í gær flutt frá Árnasafni að Þjóðmenningarhúsinu í lögreglufylgd.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Úr einum sýningarsalnum í Þjóðmenningarhúsinu.
Vegleg hand-
ritasýning
opnuð í
Þjóðmenn-
ingarhúsinu
ÁÆTLAÐ er að útgjöld Ábyrgða-
sjóðs launa á þessu ári verði 615 millj-
ónir og gangi það eftir hafa þau næst-
um fjórfaldast frá árinu 2000 þegar
útgjöldin námu 170 milljónum króna.
Í fyrra námu útgjöld sjóðsins 356
milljónum. Björgvin Steingrímsson,
deildarstjóri hjá Ábyrgðasjóði launa,
sagði að stærstur hluti þeirra krafna
sem bærust til sjóðsins kæmi af höf-
uðborgarsvæðinu og talsvert af kröf-
um kæmi frá fólki sem hefði haft góð
laun, m.a. fólki úr tölvu- og tækni-
geiranum.
Ábyrgðasjóður launa greiðir ein-
staklingum laun sem þeir eiga inni
hjá gjaldþrota fyrirtækjum. Sjóður-
inn greiðir ógreidd laun þrjá mánuði
aftur í tímann, þriggja mánaða upp-
sagnarfrest, orlof og lífeyrisiðgjöld í
18 mánuði. Hann greiðir þó ekki ið-
gjöld vegna séreignasparnaðar.
Á fyrstu átta mánuðum þessa árs
námu útgjöld Ábyrgðasjóðs launa
420 milljónum, en þau námu 186
milljónum á sama tíma í fyrra. Aukn-
ingin er því 120%. Björgvin sagði að
það sem af er þessu ári hefðu verið
greiddar álíka margar kröfur og bár-
ust sjóðnum allt árið í fyrra, en þá
fengu um 1.070 manns greidd laun úr
sjóðnum.
Kröfur aðallega af
höfuðborgarsvæðinu
Í ársskýrslu Vinnumálastofnunar,
sem er nýkomin út, kemur fram að
kröfum hafi fjölgað frá tekjuhærri
einstaklingum eins og í tölvu- og
tæknigeiranum.
„Það hafa nokkur tölvufyrirtæki
orðið gjaldþrota á höfuðborgarsvæð-
inu og það er nokkuð um hálaunafólk
sem starfar hjá þessum fyrirtækjum.
Þetta eru töluvert hærri kröfur en
voru fyrir tveimur árum þegar t.d.
fiskvinnslufyrirtæki á Vestfjörðum
voru að fara á höfuðið. Þetta hefur
því breyst mikið. Kröfurnar koma
fyrst og fremst frá höfuðborgarsvæð-
inu. Þær koma m.a. frá tölvugeiran-
um, auglýsingafyrirtækjum og úr
verslunargeiranum,“ sagði Björgvin.
Björgvin sagði að nokkur stór
gjaldþrot hefðu orðið á síðustu miss-
erum. Hann sagði dæmi um að sjóð-
urinn hefði þurft að greiða allt að 30
milljónir vegna eins fyrirtækis. Á
móti kæmi að sjóðurinn fengi í ein-
hverjum tilvikum greiðslur frá
þrotabúunum þegar búið væri að
gera þau upp. Hann sagðist gera sér
vonir um að sjóðurinn fengi greiðslur
á næsta ári vegna fyrirtækja sem
greitt var vegna í ár.
Í fjárlagafrumvarpinu er gert ráð
fyrir að útgjöld sjóðsins verði 421
milljón á næsta ári.
Í fyrra var hafist handa við endur-
skoðun á lögum um Ábyrgðasjóð
launa. Björgvin sagði að stjórn
Ábyrgðasjóðs launa væri nú að fara
yfir frumvarpið, en félagsmálaráð-
herra áformaði að leggja það fram á
Alþingi í vetur. Björgvin sagðist ekki
getað sagt til um hvaða áhrif breytt
lög hefðu á útgjöld sjóðsins. Fjár-
málaráðuneytið væri að reikna það
út.
Útgjöld Ábyrgðasjóðs launa hafa fjórfaldast á þremur árum
Stefnir í 615 milljóna
króna útgjöld á þessu ári




"
1 ; 
$))) -%%% -%%$ -%%-





  

A  
4 
UM 80% kvenna endurskoða áfeng-
isneyslu eftir að þær verða barnshaf-
andi og um 90% fá fræðslu um áhrif
áfengis á fóstrið. Þetta kemur fram í
fyrstu niðurstöðum nýrrar rann-
sóknar á mataræði barnshafandi
kvenna sem Manneldisráð, Miðstöð
mæðraverndar og Lífeðlisfræði-
stofnun Háskóla Íslands standa að.
Að sögn Önnu Sigríðar Ólafsdótt-
ur, matvæla- og næringarfræðings
hjá Manneldisráði, nær rannsóknin
til 549 kvenna sem komu í mæðraeft-
irlit í byrjun meðgöngu á Miðstöð
mæðraverndar frá október 1999
fram í mars 2001. Ráðgert er að birta
hluta af niðurstöðum könnunarinnar
síðar á þessu ári.
„Við könnuðum ýmsar breytur
varðandi mataræði og lífsstíl. Það
sem er áberandi er að áfengis-
drykkja á meðgöngu er sem betur
fer mjög lítil,“ segir Anna Sigríður.
Hún segir mikilvægt engu að síður
að ná til þeirra tíu prósenta kvenna
sem ekki hafa hlotið fræðslu um
áhrif áfengis á fóstur.
Í rannsókninni var áfengisneysla
könnuð við upphaf og lok meðgöngu
en samkvæmt niðurstöðum hennar
minnkar áfengisneysla frá fyrri til
seinni komu.
Áfengisneyslan er mæld í millilítr-
um áfengis á dag og er neysla á milli-
sterku og sterku víni nánast engin,
hvorki við upphaf né lok meðgöngu.
Neysla kvennanna á bjór á dag
mældist við upphaf meðgöngu 5,1 ml
og 3,8 ml af léttvíni. Við lok með-
göngu fer meðaltal bjórs í 3,0 ml og
2,0 ml af léttvíni.
Fyrstu niðurstöður rannsóknar á
mataræði barnshafandi kvenna
Um 80% end-
urskoða
áfengisneyslu
 Skelfilegur/12
LÖGREGLAN í Reykjavík lýs-
ir eftir 16 ára stúlku, Rann-
veigu Lilju R. Pétursdóttur.
Hún fór af heimili sínu 6. sept-
ember. Rannveig Lilja er um
165 sentimetrar á hæð og
grannvaxin með dökkt hár,
venjulega tekið í tagl. Hún er
álitin vera í dökkbláum buxum
og hvítum anórakk.
Hún gengur oft með bláan
bakpoka. Rannveig hefur látið
vita af sér öðru hvoru en ekkert
hefur spurst til hennar í eina
viku, að sögn lögreglu. Þeir
sem hafa einhverjar upplýsing-
ar um Rannveigu vinsamlegast
hafi samband við lögregluna í
Reykjavík í síma 569 9013.
Lýst eftir
16 ára
stúlku