Morgunblaðið - 06.10.2002, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 6. OKTÓBER 2002 23
2 fyrir 1 til
Prag
frá kr. 19.250
14. október
Heimsferðir bjóða nú ótrúlegt tilboð á síðustu sætunum til Prag þann
14. október. Þú bókar 2 flugsæti, en greiðir aðeins fyrir 1 og getur
kynnst þessari fegurstu borg Evrópu á einstökum kjörum. Og þú getur
valið um úrval góðra hótela í hjarta
Prag og að sjálfsögðu nýtur þú
traustrar þjónustu fararstjóra
Heimsferða í Prag allan tímann.
Skógarhlíð 18, sími 595 1000.
www.heimsferdir.is
Verð kr. 19.250
Flugsæti til Prag, út 14. okt., heim 17.
okt. Almennt verð með sköttum.
Verð kr. 3.900
Verð fyrir mann, m.v. 2 í herbergi,
Quality, per nótt með morgunmat.
Völ um góð 3ja og 4 stjörnu hótel.
Ferðir til og frá flugvelli, kr. 1.800.
Skuldabréf Frjálsa fjárfestingarbankans hf.,
1 og 2. flokkur 2002,
skráð í Kauphöll Íslands hf.
Kauphöll Íslands hf. hefur ákveðið að taka eftirfarandi
skuldabréf á skrá Kauphallarinnar þann 11. október nk.
1. flokkur 2002
Skuldabréfin í 1. flokki 2002 eru vaxtalaus kúlubréf.
Útgáfudagur bréfanna var 15. júlí 2002. Endurgreiða skal
höfuðstól skuldarinnar í einu lagi á lokagjaldaga þann 15.
júlí 2005. Stærð flokksins verður a.m.k. 1000.000.000,- að
nafnverði. Flokkurinn er opinn. Bréfin eru óverðtryggð.
2. flokkur 2002
Skuldabréfin í 2. flokki 2002 eru vaxtagreiðslubréf og bera
þau fasta flata 7,25% ársvexti frá útgáfudegi.
Útgáfudagur bréfanna var 15. júlí 2002. Endurgreiða skal
höfuðstól skuldarinnar með einni afborgun þann 17. júlí
2008. Vextir reiknast frá 15. júlí 2002 og greiðast á 6
gjalddögum eftir á, hinn 17. júlí ár hvert, í fyrsta sinn 17.
júlí 2003 og í síðasta sinn 17. júlí 2008. Stærð flokksins
verður a.m.k. 1.000.000.000,- að nafnverði. Flokkurinn er
opinn. Skuldabréfin eru verðtryggð og bundin vísitölu
neysluverðs.
Skráningarlýsingar og þau gögn sem vitnað er til í þeim
er hægt að nálgast hjá umsjónaraðila skráningarinnar,
Kaupþingi banka hf.
Ármúla 13, 108 Reykjavík
Sími 515-1500, fax 515-1509
sem tók við sem forseti, var einnig
fagnað sem frelsara þegar honum
tókst með efnahagsumbótaáætlun
sinni að ná stjórn á verðbólgunni.
Hann náði kjöri bæði árið 1994 og
1998, en vinsældir hans dvínuðu
þegar samdráttarkippur kom í
efnahagslífið og stjórnin greip til
óvinsælla sparnaðarráðstafana í
ríkisfjármálunum.
„Breyting er nauðsynleg,“ sagði
hinn vinsæli skopmyndateiknari
Ziraldo, „„Þeir“ hafa verið við völd
í 500 ár og hafa ekki fundið lausnir
á vandamálunum. Það er kominn
tími fyrir Lula.“
Þessi stemmning fyrir nýjum
„lausnara“ varð mjög áberandi í
kosningabaráttunni er allir fjórir
frambjóðendurnir lögðu ágreining
sinn til hliðar til að votta hinum
liðna Kubitschek virðingu sína –
þeir stefndu allir að því að verða
leiðtogar í hans anda. Er rétt öld
var liðin frá fæðingu Kubitscheks
var haldin mikil minningarhátíð
um hann í fæðingarhéraði hans,
Minas Gerais, og við það tækifæri
heiðruðu allir forsetaframbjóðend-
urnir minningu mannsins sem
tókst að gefa Brasilíumönnum þá
tilfinningu að þeir ættu sér framtíð
án takmarka – til að „endurreisa
sjálfsvirðingu brasilísku þjóðarinn-
ar“, eins og Lula komst að orði.
Nái Lula kjöri, í fjórðu tilraun
sinni til að hreppa forsetaembætt-
ið, stendur hann frammi fyrir gríð-
arlegu verkefni; að uppfylla vænt-
ingar kjósenda jafn ólíkra og
margmilljarðamærings á borð við
iðnjöfurinn Antonio Ermirio de
Moraes til Yanomami-indjána í
Amazón-frumskóginum, sem enn
þann dag í dag lifa eins og á stein-
öld og veiða sér til matar með
boga og örvum.
Efnahagsvandinn er margslung-
inn og stór. Milljónir landsmanna
lifa af starfsemi sem hvergi birtist
í hagtölum; svarta hagkerfið er
umfangsmikið. Opinberlega er at-
vinnuleysishlutfallið 8,1% en
fimmtungur vinnuaflsins dregur
fram lífið á lágmarkslaunum sem
svara um 5.000 íslenzkum krónum
á mánuði.
Meðfram þjóðvegum landsins
hírast þúsundir fjölskyldna undir
bráðabirgðaskýlum og tjöldum og
bíða eftir því að ríkisstjórnin út-
vegi þeim land til ræktunar. Yfir
800.000 fjölskyldur bíða slíkrar út-
hlutunar og þeim fjölgar daglega.
Margir landbúnaðarverkamenn
hafa gefizt upp á biðinni. Hreyfing
landlausra landbúnaðarverka-
manna, kjarnahópur stuðnings-
manna Lula, mælir með því að
landlausir taki sér einfaldlega land
sem ekki er yrkjað til að þvinga
ríkið til aðgerða. Leiðtogi hreyf-
ingarinnar, Joao Pedro Stedile,
sagði eitt sinn að daginn sem Lula
sver embættiseið myndi hreyfingin
„gera innrás á allt land Brasilíu“.
„Ég vil stuðla að enduruppskipt-
ingu lands, en ég þarf ekki að gera
það með hrópum, eins og ég var
vanur að gera,“ hefur Lula sagt.
Lausnir, ekki ævintýri
Sautján árum eftir að Brasilía
fetaði aftur inn á braut lýðræðis
eru margir kjósendur að leita að
lausnum, ekki ævintýrum, og
binda vonir við að Lula, sem á
rætur sínar í hinu ófrjósama norð-
austurhorni landsins, verði fær um
að finna þær.
„Árum saman ól ég með mér
þessa draumsýn um að Brasilía
gæti náð þeim mikilleik sem við
þráðum. En þá kynntist ég raun-
veruleikanum: Ekkert er gefið,
margar draumsýnir verða að engu
á nokkrum áratugum,“ segir Paulo
Coelho, vinsælasti rithöfundur
Brasilíu. „Brasilía verður að taka
áhættu, ella mun hún endurtaka í
sífellu sama mynstur síðustu
þriggja, töpuðu áratuga,“ bætir
hann við. „Að kjósa Lula er því að
taka áhættuna á róttækum breyt-
ingum, en á þessari stundu tel ég
að mikill meirihluti brasilísku
þjóðarinnar – ég þar á meðal – sé
tilbúinn að taka þessa áhættu.“
’ Hann stendur fyr-ir rofið, hið nýja, al-
múgamanninn, þá
sem hafa unnið sig
upp frá botninum. ‘
fyrir þær. Hlutskipti unga mannsins
var þá að fara að ráðum föður síns og
taka við fyrirskipunum, til dæmis í
sambandi við fjölskyldufyrirtækið
eða búreksturinn, og það fór ekkert á
milli mála, að það voru foreldrarnir,
sem réðu. Það má því spyrja hvaða
hag foreldrarnir hafi af nýja fyr-
irkomulaginu.
Domenico De Masi, félagsfræð-
ingur við háskólann í Róm, segir, að
um sé að ræða gagnkvæm viðskipti
milli kynslóðanna: „Foreldrarnir
gefa í raun börnunum það, sem þau
þyrftu annars að borga í leigu og
mat, og fá í staðinn félagsskap.“
De Masi segir, að óttinn við ein-
semdina sé lykilatriði. Gamlar hefðir
og hugsunarháttur lifi enn góðu lífi
þrátt fyrir allt og mörgum miðaldra
karlmönnum nægi ekki að hafa bara
konuna sér við hlið, heldur vilji þeir
hafa börnin líka.
„Óttinn við einsemdina vaknar hjá
ítölskum hjónum þegar þau er enn
ung, hjá bandarískum hjónum kemur
hann yfir þau í ellinni,“ segir De
Masi.
Í Bandaríkjunum gerir margt fólk
ráð fyrir að verða að vera á elliheimili
síðustu árin og þess vegna verði að
spara fyrir því. Á Ítalíu er elliheim-
ilisvist talin skammarleg.
„Flestum finnst það hörmulegt og
jafnvel fyrirlitlegt að senda gamla
fólkið á elliheimili. Það á að vera inni
á heimilinu eins lengi og nokkur
kostur er,“ segir félagsfræðingurinn
Franco Ferrarotti.
Rossella Palomba bendir á, að það
fylgi því ýmsar aukaverkanir að vera
áfram „barnið“ á heimilinu. Unga
fólkið sé tilfinningalega fremur
ósjálfstætt og frumkvæðislaust.
Á Ítalíu finnst mörgum sem for-
eldrar eigi að hjálpa börnum sínum
öll uppvaxtarárin og þar til þau hafa
fundið sér starf við hæfi. Samt telja
flestir, að dómur áfrýjunarréttarins
frá í apríl sé út í hött. Í úrskurðinum
segir orðrétt: „Það er ekki hægt að
áfellast unga manneskju, einkanlega
úr auðugri fjölskyldu, sem neitar að
taka starfi, sem svarar ekki til metn-
aðar hennar.“
Sumir Ítalir segja, að foreldrarnir
eigi að hjálpa börnum sínum svo
lengi sem þau eru við nám og að leita
að góðri atvinnu en svo eru þeir, sem
líta dálítið öðruvísi í málin.
Luigina Giacomo er bóndadóttir,
sem fór í háskólanám, var síðan
heima í nokkur ár en býr nú ein í
Róm. Hún telur, að uppreisn unga
fólksins á sjöunda áratugnum hafi
ekki aðeins mistekist að færa fólki
það mikla frelsi, sem það heimtaði,
heldur hafi hún í raun haft öfug áhrif
með því að gera ungu fólki auðveld-
ara að búa áfram heima.
„Vissulega vildi unga fólkið brjóta
niður múra og gera það, sem það
langaði sjálft til, en ekki bara það,
sem foreldrarnir vildu. Þeir taka hins
vegar alltaf við börnunum sínum á
hverju sem gengur,“ segir Giacomo.
„Það þarf lítið að hugsa um að
mannast og axla ábyrgð. Uppreisn
unga fólksins var að þessu leyti skref
aftur á bak.“
mömmu
’ Ef ég borða ekkiúti, þá bíður
mamma með matinn
og hún býr alltaf um
rúmið mitt. ‘
ALÞJÓÐA heilbrigðisstofnunin
(WHO) fagnaði því á miðvikudag að
tekist hefði að kortleggja gena-
mengi malaríusníkilsins og moskító-
flugunnar, sem breiðir hann út. Er
uppgötvunin „vatnaskil í heilbrigð-
isþjónustu í heiminum“ og mun gera
vísindamönnum kleift að þróa nýjar
gerðir skordýraeiturs og lyfja, segir
í yfirlýsingu WHO. Þar kemur einn-
ig fram, að rúmlega 300 milljónir
manna smitast af malaríu á ári
hverju.
Vísindamenn tilkynntu um upp-
götvun sína á miðvikudag, en mal-
aríusníkillinn er einhver mesta
plága sem hrjáir mannkynið og
verður um einni milljón manna að
aldurtila árlega. „Þetta er einstakur
atburður í sögu vísindanna,“ sagði
Carlos Morel, framkvæmdastjóri
rannsóknaráætlunar WHO í hita-
beltissjúkdómum (TDR). Um það
bil ein öld er liðin síðan uppgötvað
var, að moskítóflugur breiða út mal-
aríu.
Uppgötvunin verður notuð við
verkefni sem TDR hefur sinnt und-
anfarin tvö ár, og er um að ræða
þjálfun rúmlega 100 vísindamanna
frá Suður-Ameríku, Afríku og Asíu í
að þróa lyf og skordýraeitur sem
búin eru til á grundvelli erfðaupp-
lýsinga.
„Það mun taka nokkurn tíma að
nýta þessa þekkingu til að smíða
þau tól og tæki sem þarf, en það
kemur að því og loksins verður
hægt að ráða við malaríu,“ hefur
BBC eftir Brian Greenwood,
prófessor við London School of
Hygiene and Tropical Medicine í
Bretlandi.
Gena-
mengi
malaríu
kortlagt
Genf. AFP.
KVIÐDÓMUR í Los Angeles í
Bandaríkjunum dæmdi á föstu-
dag tóbaksrisann Philip Morris
til þess að greiða 28 milljarða
dollara, eða sem svarar 2.400
milljörðum króna, í sekt til 64
ára gamallar konu sem er með
lungnakrabba og ákærði fyrir-
tækið fyrir að hafa ekki gert
henni grein fyrir hættunum
sem fylgja reykingum. Kon-
unni, Betty Bullock, voru
dæmdir 850 þúsund dollarar,
eða rúmar 73 milljónir króna, í
skaðabætur í síðustu viku.
Markaðsvirði Philip Morris er
um 83 milljarðar dollara.
Talsmaður tóbaksfyrirtækis-
ins sagði að úrskurðinum yrði
áfrýjað á þeim forsendum að
hann væri hvorki í samræmi við
lög né það er fram hefði verið
lagt við réttarhöldin. Vitnis-
burður hefði leitt í ljós að Bull-
ock hefði verið fullkunnugt um
þær hættur sem stöfuðu af tób-
aksreykingum.
Þetta er mesta sekt sem tób-
aksfyrirtæki hefur verið dæmt
til að greiða, en í fyrra var Phil-
ip Morris dæmt til greiðslu
þriggja milljarða dollara, en sú
upphæð var síðar lækkuð í 100
milljónir. Þeir sem berjast
gegn reykingum fögnuðu
dómnum í gær og sögðu að fyr-
irtæki á stærð við Philip Morris
yrði að fá dæmdar á sig stórar
sektir til að það fengist til að
hætta að blekkja fólk.
2.400
millj-
arða
sekt
Los Angeles. AFP.
Fyrir flottar konur
Bankastræti 11 • sími 551 3930