Morgunblaðið - 01.04.2003, Page 27

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 1. APRÍL 2003 27
FRÁSÖGN Gamla testamentis-
ins af raunum Jobs í samnefndri
bók lá til grundvallar nærri 90
mín. löngu orgelverki
tékkneska tónskálds-
ins Petrs Eben (f.
1929), sem organisti
Hvergerðinga, Jörg
Sondermann, flutti á
vegum Listvinafélags
Hallgrímskirkju s.l.
sunnudag. Hann mun
áður hafa flutt verkið
hér eða fyrir nokkrum
árum og þá ef að lík-
um lætur frumflutt
það á Íslandi.
Ekki virðist Jobs-
bók hafa veitt ýkja
mörgum þekktum tón-
skáldum innblástur
eftir útgefnum verk-
um að dæma. Helzt mætti e.t.v.
nefna Vaughan Williams, er samdi
„Mösku fyrir dans“ um þetta efni
1930. Hvað Eben varðar gæti dvöl
hans í Buchenwaldbúðunum á ung-
lingsárum hugsanlega hafa aukið
áhuga hans á hinum sérkennilega
Ritningarkafla, er að formi og stíl
minnir á uppalningsþjóðsögu og
fjallar um hvers vegna hið illa get-
ur hent gott fólk.
Verkið var samið 1987 í átta
þáttum með yfirskriftum úr Jobs-
bók, og mælti tónskáldið svo fyrir
að lesa skyldi upp texta þann sem
hann leggur sérstaklega út af á
undan viðkomandi þætti. Að því
loknu las séra Kristján Valur Ing-
ólfsson á hverjum stað örstutta út-
skýringu Ebens á því hvernig hann
nálgaðist textann þegar hann
samdi verkið. Lýsa þáttafyrirsagn-
irnar orða bezt tilfinningarlegu
inntaki þessa risaverks, er hvað
stærð og flutningskröfur snertir
ætti vel að jafnast á við níþætt
orgelverk Messiaens frá 1935, La
Nativité du Seigneur. Þættirnir
nefnast (I.) Örlög. Hlutskipti, (II.)
Trúfesti, (III.) Að meðtaka mót-
lætið, (IV.) Þrá eftir dauðanum,
(V.) Örvænting og uppgjöf, (VI.)
Leyndardómur sköpunarinnar,
(VII.) Iðrun og þekking og (VIII.)
Laun Guðs.
Það væri dul engum ætlandi að
rekja jafnlangt og inn-
takshlaðið nútímatón-
verk í plássrýrum
dagblaðsdálki. Nægja
verður að segja að
Jörg Sondermann lék
þetta kröfuharða og
úthaldsfreka verk af
víða innblásnu öryggi
og eftirtektarverðum
skýrleika, og kannski
ekki nema viðbúið að
nýloknu enn meira
þrekvirki hans, nefni-
lega að flytja öll org-
elverk Bachs á 26 tón-
leikum á innan við
einu ári – og m.a.s.
ekki í fyrsta sinn.
Verkið var ekki síður kröfuhart
við hlustendur. Tónmálið var
ósjaldan ágengt, hraðskreitt og
krassandi ómstrítt, en gat einnig
leikið á strengi dulúðar og lotn-
ingar, ófeimið við tilvitnanir í forn-
kirkjulega tónarfleifð og jafnvel við
púlstengda hrynjandi. Við þessa
fyrstu heyrn höfðaði líklega mest
til manns IV. þáttur, þar sem
passacaglía með Folíu-hryn þróað-
ist upp í glæsilega og jafnvel örlítið
djassskotna tokkötu en lauk með
flosmjúkri regndropakenndri
punktamúsík. Hinn afburðaskýrt
leikni V. þáttur var þó vart síðri,
þrunginn nístandi nánd dauðans.
Loks ber að nefna kraftmikinn
lokaþáttinn, þar sem hvað mest
mæddi á spilaranum þegar fagnaði
uppleitri sigurvímu í nærri því tón-
ölum gleðidansi, er lauk með afger-
andi dúrhljómi vonar og réttlætis.
TÓNLIST
Hallgrímskirkja
Eben: Job. Jörg E. Sondermann, orgel.
Upplestur: Kristján Valur Ingólfsson.
Sunnudaginn 30. marz kl. 20.
ORGELTÓNLEIKAR
Drottinn gaf,
Drottinn tók …
Ríkarður Ö. Pálsson
Jörg E. Sondermann
Félagsheimilið
Gullsmári kl. 20
Hópur áhuga-
fólks um bók-
menntir boðar til
fundar og er
markmiðið að
stofna til lestr-
arfélags eða bók-
menntaklúbbs í
félagsheimilinu
Gullsmára. Fund-
urinn fellur undir átaksverkefnið
„Ljós í glugga“ sem er á vegum fé-
lagsheimilisins. Hrafn Harðarson
bókasafnsstjóri kemur á fundinn og
kynnir starfsemi Bókasafns Kópa-
vogs. Heiðursgestur kvöldsins er
Matthías Johannessen skáld og
mun hann flytja nokkur ljóð.
Bókasafn Kópavogs kl. 19.30
Andri Snær Magnason heldur er-
indi með yfirskriftinni 1. apríl
Marsbúinn og er það heiti á sam-
nefndu ljóð eftir hann. Aðgangur
ókeypis.
Í DAG

Sjá einnig Staður og stund á mbl.is
Matthías
Johannessen
Í GALLERÍI Fold, Rauðarárstíg
14–16, stendur nú yfir sýningin Út
um græna grundu og gefur þar að
líta verk Gunnellu – Guðrúnar El-
ínar Ólafsdóttur.
Gunnella hefur haldið margar
einkasýningar og tekið þátt í fjölda
samsýninga en um verk sín segir
hún m.a.: „Íslenska sveitakonan
heldur áfram að birtast á strig-
anum hjá mér, en nú er hún ekki
lengur ein í rólegheitum úti í móa,
eins og ég málaði hana oftast áður.
Henni hefur leiðst þófið, því nú hef-
ur hún kallað til vinkonur sínar og
nágrannakonur úr sveitinni.“ Kon-
ur Gunnellu eru atorkusamar, baka
hnallþórur, planta ógrynni af trjám
og blómum og bregða á leik með
börnum og barnabörnum. Gunnella
segir að hún fari að hafa áhyggjur
af heilsufari sínu ef þær fari ekki
að slaka á. „Og hvar eru karlmenn-
irnir eiginlega? Ég auglýsi eftir
þeim hér og nú!“ segir Gunnella.
Sýningin stendur til 16. apríl .
Gunnella við eitt verka sinna sem er á sýningunni í Galleríi Fold.
Atorkusamar konur
STOFNFUNDUR landssam-
taka íslenskra kvennakóra
verður haldinn á laugardag á
Grand Hotel Reykjavík.
Starfsemi kvennakóra hefur
vaxið og dafnað á undanförn-
um áratug og eru nú um 25
kvennakórar starfandi á land-
inu. Fyrsta landsmót kvenna-
kóra var haldið vorið 1992 og
síðan hafa verið haldin alls 5
landsmót. Einnig var fyrsta
norræna kvennakóramótið
haldið hér á landi vorið 2000.
Hið nýja landssamband mun
m.a. hafa það hlutverk að
standa fyrir landsmótum
kvennakóra, efla erlend sam-
skipti, halda úti vefsíðu með
upplýsingum um starfsemi
kóranna og vera kórum til
ráðuneytis og aðstoðar.
Um það bil 1.000 söngkonur
syngja í kvennakórum og hafa
fjölmennustu kórarnir yfir
100 félaga.
Landssam-
tök kvenna-
kóra stofnuð