Morgunblaðið - 09.04.2003, Blaðsíða 14

DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra
boðaði í gær til fyrsta fundar nýskip-
aðs Vísinda- og tækniráðs. Iðnaðar-
og viðskiptaráðherra, Valgerður
Sverrisdóttir, og menntamálaráð-
herra, Tómas Ingi Olrich, kynntu
ráðið á blaðamannafundi, sem hald-
inn var í kjölfar Rannsóknarþings. Á
Rannsóknarþingi var dr. Svanhildi
Óskarsdóttur veitt Hvatning-
arverðlaun Rannsóknarráðs Íslands.
Í Vísinda- og tækniráði sitja fjórir
ráðherrar; Geir H. Haarde fjár-
málaráðherra auk þeirra þriggja
sem nefndir eru hér að ofan. Þá sitja
í ráðinu 14 fulltrúar vísinda-
samfélagsins, atvinnulífs og annarra
ráðuneyta.
Fjórir eru tilnefndir af Samstarfs-
nefnd háskólastigsins, tveir af Al-
þýðusambandi Íslands, tveir af Sam-
tökum atvinnulífsins og sex
einstaklingar eru tilnefndir af eft-
irtöldum ráðherrum: Mennta-
málaráðherra, iðnaðar- og við-
skiptaráðherra,
sjávarútvegsráðherra, landbún-
aðarráðherra, heilbrigðis- og trygg-
ingaráðherra og umhverf-
isráðherra.
Stofnað snemma árs
Vísinda- og tækniráð var stofnað
með lögum nr. 2/2003, snemma á
þessu ári. Tilgangurinn með þessari
breytingu á yfirstjórn vísinda- og
tæknimála er, að sögn mennta-
málaráðherra, einkum sá að efla for-
sendur opinberrar stefnumörkunar
á sviði vísinda og tækni og samræma
aðgerðir opinberra aðila á þessum
vettvangi. „Jafnframt endurspeglar
þessi breyting þann vilja stjórnvalda
að stefna í vísindum, rannsóknum og
þróun, setji ótvíræðan svip á al-
menna stefnu ríkisstjórnarinnar í
efnahags- og atvinnumálum,“ segir
Tómas Ingi.
Menntamálaráðherra segir að
Vísinda- og tækniráð sé nýjung hér
á landi. Vægi málaflokksins sé í lög-
unum aukið frá því sem verið hafi,
með því að forsætisráðherra og þrír
aðrir ráðherrar taki sæti í ráðinu.
„Ráðið starfar í tveimur nefndum
milli funda; vísindanefnd, sem heyr-
ir undir menntamálaráðuneytið, og
tækninefnd, sem heyrir undir iðn-
aðarráðuneytið,“ segir Tómas Ingi
og bætir við að gert sé ráð fyrir að
nefndirnar hafi með sér náið sam-
ráð. „Menntamálaráðuneytið hefur
stofnað nýja skrifstofu vísindamála,
sem hefur meðal annars það hlut-
verk að þjónusta hið nýja ráð.“
Endurskoðun á skipulagi
Á fyrsta fundi ráðsins fjallaði for-
sætisráðherra m.a. um eflingu sjóða
sem veita styrki til rannsókna- og
þróunarstarfsemi, mikilvægi ný-
sköpunarfyrirtækja fyrir íslenskt
samfélag, samstarf háskóla og fyr-
irtækja og nauðsyn þess að endur-
skoða skipulag opinberra rannsókn-
arstofnana.
Einnig kom fram hjá forsætisráð-
herra að fjárhagsleg stefnumörkun
stjórnvalda fyrir sjóðina til næstu
þriggja ára verði lögð fram í fjár-
lagafrumvarpi fyrir árið 2004.
Menntamálaráðherra lagði áherslu
á mikilvægi rannsóknarmenntunar,
alþjóðasamstarfs og þess að Ísland
verði áfram í hópi þeirra þjóða sem
verja mestu fé til rannsókna og þró-
unarstarfs. Iðnaðarráðherra fjallaði
um hið mikilvæga samspil vísinda-
rannsókna og nýsköpunar atvinnu-
lífsins og sagði að endurskoða þyrfti
opinberan stuðning við nýsköpun og
atvinnuþróun, þannig að hann tæki
mið af framförum í vísindum og
tækni.
Valgerður sagðist, á blaðamanna-
fundinum í gær, vilja leggja áherslu
á að brotið hafi verið blað með þess-
um nýju lögum, „þar sem atvinnu-
lífið er með þeim betur tengt vís-
indarannsóknum en áður hefur
verið,“ sagði hún. Iðnaðarráðherra
sagði að ráðuneytið hefði tvö tæki til
að láta gott af sér leiða í þessum efn-
um; Nýsköpunarmiðstöðina og
Tækniþróunarsjóð. „Þetta er nýr
sjóður, sem heyrir undir iðn-
aðarráðherra. Hann hefur mjög
mikilvægt hlutverk á frumstigi ný-
sköpunar, sem ekki hefur verið sinnt
nægilega fram að þessu. Við leggj-
um mikla áherslu á að hann verði
fjárhagslega sterkur og geti virki-
lega tekið á þeim verkefnum sem
honum eru falin,“ sagði Valgerður.
Hún sagði að mikill frumkvöðl-
aáhugi væri á Íslandi. „Kannanir
sýna að hann er meiri en gengur og
gerist, en engu að síður er nýsköpun
atvinnulífsins ekki nægilega hröð.
Við gerum okkur von um að þessi
breyting geri að verkum að við get-
um horft fram á betri tíma í þessum
efnum.“
Hvatningarverðlaun afhent
Menntamálaráðherra afhenti dr.
Svanhildi Óskarsdóttur bókmennta-
og textafræðingi Hvatningar-
verðlaun RANNÍS á þinginu í gær.
Dr. Ingibjörg Harðardóttir kynnti
nýjan verðlaunahafa. Hún sagði að
við val á verðlaunahafa hefðu nokk-
ur meginatriði verið lögð til grund-
vallar. „Miðað er við að viðkomandi
hafi lokið formlegu námi, venjulega
doktorsprófi, eða hafi aðra sam-
bærilega reynslu. Einnig er miðað
við að hann hafi stundað sjálfstæðar
rannsóknir í nokkur ár, þannig að
ljóst sé á hvaða sviði hann hyggst
hasla sér völl og að hann sé fær um
að stýra rannsóknum á því sviði,“
sagði Ingibjörg í ræðu sinni.
„Metin eru gæði og afköst í rann-
sóknum út frá ritverkum og er meg-
ináhersla lögð á greinar í við-
urkenndum og ritdæmdum
tímaritum, bækur og bókarkafla í
fagbókum og svo einkaleyfi eða
einkaleyfaumsóknir, þar sem slíkt á
við.
Einnig er metið hvort sú þekking
sem viðkomandi hefur aflað með
rannsóknum sínum leggi eitthvað
mikilvægt af mörkum til íslensks
samfélags. Þá er horft til þess hvort
viðkomandi hafi unnið brautryðj-
endastarf, byggt upp nýtt svið hér-
lendis, stuðlað að nýsköpun eða ný-
mælum á Íslandi eða sýnt sérstaka
atorku að öðru leyti,“ sagði hún
einnig.
Gert fræðin aðgengileg
„Auk þess að sinna vísindastörf-
um, sem hafa skilað sér í fræðilegum
útgáfum, doktorsritgerð og fræði-
greinum í tímaritum og bókum, hef-
ur Svanhildur verið virkur þátttak-
andi í almennri bókmenntaumræðu,
m.a. sem gagnrýnandi og meðlimur í
dómnefndum. Hún hefur náð mikilli
leikni í að tvinna saman vísindum,
almenningsfræðslu og fjölmiðlun og
hefur tekið þátt í og eða staðið fyrir
afar fjölbreyttri og vandaðri þátta-
gerð um íslenskt mál, bókmenntir
og handrit. Hún hefur gert þessi
fræði fróðleiksfúsum almenningi að-
gengileg og heillandi,“ sagði dr.
Ingibjörg Harðardóttir á Rannsókn-
arþingi.
Fyrsti fundur
vísinda- og
tækniráðs
Dr. Svanhildur Óskarsdóttir hlýtur
hvatningarverðlaun RANNÍS
Morgunblaðið/Golli
Menntamálaráðherra, Tómas Ingi Olrich, afhenti dr. Svanhildi Ósk-
arsdóttur Hvatningarverðlaun RANNÍS í gær.
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
14 MIÐVIKUDAGUR 9. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Byggingarlóð
í vesturbæ Kópavogs
Af sérstökum ástæðum er til sölu lóð á mjög góðum stað
við Vesturvör, rétt við hina ört vaxandi höfn í Kópavogi
(nýlega gerð að fullgildri tollhöfn). Heimilt að reisa 2000
fm hús með mikilli lofthæð. Stækkunarmöguleikar veru-
legir. Selt er einkahlutafélag sem á lóðina. Áhvílandi er
lán til 4ra ára ca 12,5 millj. Frábært tækifæri - miklir
möguleikar m.a. sem heildarlausn fyrir stærri fyrirtæki
eða fyrir byggingaraðila til að byggja og selja eða leigja
út í stórum eða smáum einingum.
Upplýsingar í síma 866 1515.
ÁSMUNDUR Stefánsson, fram-
kvæmdastjóri Framtaks-fjárfesting-
arbanka, segir að sex milljarða
króna opinber útgjöld ríkisstjórnar-
innar hefðu átt að renna til nýsköp-
unar í atvinnulífinu, frekar en stór-
framkvæmda. Þetta kom fram í
ræðu hans á Rannsóknaþingi í gær.
Ásmundur segir að tilhneiging
hafi verið til þess hér á landi, að
horfa á fyrsta stigið í starfsemi fyr-
irtækja, þ.e. uppfinningar og grunn-
rannsóknarþróun. „Svo virðast
margir telja að framhaldið komi af
sjálfu sér. Nóg sé að koma með góða
hugmynd,“ segir Ásmundur.
Horft framhjá vandræðum
sprotafyrirtækja
Hann segir að nokkuð áberandi
hafi verið, á Rannsóknaþinginu, að
horft hafi verið framhjá þeim vand-
ræðum sem hann telji að ríki nú í
sprotafjármögnun. „Þeir sem stóðu
undir þessari fjármögnun fyrir
tveimur til þremur árum eru búnir
að binda fé sitt; sumir hafa reyndar
tapað ansi miklu fé. Þeir sem enn eru
á markaðinum eru að mestu bundnir
við að fylgja eftir þeim verkefnum
sem þeir eru með í gangi,“ segir Ás-
mundur, „þannig að það er afar erfitt
að fá fjármagn í sprotaverkefni. Sá
þátturinn varð að mínu viti útundan í
umræðunni á þinginu.“
Ásmundur segir að vísindasam-
félagið sé til að mynda á villigötum,
þegar lagt sé til að menn séu metnir
til launa á grundvelli þess hve mörg-
um greinum þeir hafi skilað í viður-
kennd tímarit, svo dæmi sé nefnt.
„Þegar kemur hins vegar að því að
búa til afurð; vöru eða þjónustu, er
ekki víst að þetta skipti einu einasta
máli,“ segir hann. „Þarna má segja
að séu tveir menningarheimar að
kallast á, ef ég má orða það þannig.“
Ásmundur segist telja að töluvert
vanti upp á að vísindasamfélagið sé
meðvitað um að það þurfi að vera
einhverjir sem nýti sér þekkingu
þess, til að framleiða verðmæti.
Ásmundur segir að sér finnist sú
pólitíska afstaða makalaus, að rétt sé
að leggja sex milljarða króna í stór-
framkvæmdir, í stað þess að leggja
eitthvað af þeim fjármunum í at-
vinnuuppbyggingu gegnum t.d. Ný-
sköpunarsjóð. „Ég held að mikil
nauðsyn sé á að mæta þeim þörfum.
Víða eiga verkefni undir högg að
sækja vegna þess að fjárfestar eða
frumkvöðlar hafa ekki burði til að
fylgja þeim nægilega vel eftir.“
Ásmundur Stefánsson á Rannsóknaþingi
Nær að fjárfesta í nýsköpun
EITT af fimm stærstu lyfjafyrir-
tækjum í heimi, AstraZeneca, hefur
fest kaup á þjarkakerfi sem þróað
er af lyfjaerfðafræðideild Íslenskrar
erfðagreiningar (ÍE) og ætlað til að
flýta fyrir lyfjaþróun.
Kerfið heitir RoboHTC og er
samhæfður vél- og hugbúnaður til
að hanna, setja upp, greina og halda
utan um greiningar á kristöllun
prótína, segir í tilkynningu frá ÍE.
Ekkert er gefið upp um fjárhagslið
samningsins.
Rannsóknateymi í lyfjaþróun
geta með hjálp RoboHTC hannað,
skimað og skráð tilraunir en kerfið
á að spara bæði tíma og fjármuni í
slíkum rannsóknum.
Haft er eftir Kára Stefánssyni,
forstjóra ÍE, í tilkynningunni að það
sé ánægjulegt að vera í samstarfi
við AstraZeneca. „Samningurinn
undirstrikar mikilvægi lyfjaefna-
fræðideildar okkar í Bandaríkjun-
um, bæði fyrir okkar eigin lyfjaþró-
unarverkefni og fyrir vaxandi hóp
viðskiptavina,“ segir Kári.
Leiðandi í lyfjaþróun
„AstraZeneca hefur byggt upp
aðstöðu sem gerir fyrirtækið leið-
andi aðila á sviði lyfjaþróunar á
grunni rannsókna á formgerð lyfja-
marka. Þetta endurspeglar þá aukn-
ingu sem hefur orðið í slíkum rann-
sóknum hjá okkur og hversu vel
þær hafa gengið,“ segir John Sta-
geman, einn framkvæmdastjóra hjá
AstraZeneca. Hann segir samning-
inn við ÍE vera lið í auknum fjár-
festingum AstraZeneca í rannsókn-
um á formgerð lyfjamarka og
lyfjaefna.
AstraZeneca stundar rannsóknir,
þróun, framleiðslu og markaðssetn-
ingu á lyfseðilsskyldum lyfjum, auk
ýmissar þjónustu við heilbrigðis-
geirann. Heildarsala fyrirtækisins
er yfir 17,8 milljarðar Bandaríkja-
dala á ári.
ÍE selur
þjarka-
kerfi til
Astra-
Zeneca