Morgunblaðið - 10.05.2003, Blaðsíða 74
74 LAUGARDAGUR 10. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Í LEIÐARA Mbl. 25. apríl er vikið
að almannatryggingum og afstöðu
Alþýðuflokksins til tekjutenginga á
sviði þeirra á „sex áratugum“ frá
stofnun, en því miður eru þar end-
urteknar rangar fullyrðingar um
þetta efni, sem hlýtur að vekja furðu
í ljósi sögulegra staðreynda um þró-
un almannatrygginga hér á landi frá
byrjun, sem eru flestum vel að-
gengilegar.
Undirritaður kom til starfa við al-
mannatryggingar árið 1961 og starf-
ar við þær ennþá hér á Akranesi og
um svipað leyti hóf ég virka þátt-
töku í starfi Alþýðuflokksins. Tel ég
mig þar af leiðandi hafa góða yf-
irsýn (sögulega) um þróun þessara
mála og afstöðu flokksins til þeirra
og leyfi mér að koma með þessa
leiðréttingu:
1. Frá gildistöku almannatrygg-
inga árið 1947 til 1960 voru í gildi
víðtæk „skerðingarákvæði“ gagn-
vart nær öllum bótum almanna-
trygginga. Vinnutekjur sviptu fólk
bótum almannatrygginga í stórum
stíl á þessu árabili.
2. Þegar Viðreisnarstjórn tók við
völdum voru öll þessi „skerðingar-
ákvæði“ afnumin og nær allar
tryggingabætur voru ótekjutengdar
til ársins 1971. Með almannatrygg-
ingalögum 1971, sem Viðreisnar-
stjórnin kom á, var tekjutryggingin
til lífeyrisþega sett á og þar með var
komin til að nýju tekjutenging al-
mannatryggingabóta og þarf vart að
rekja þá atburðarás, sem síðan hef-
ur orðið í tekjutengingum.
Alþýðuflokkurinn hefur því tekið
meiri og minni þátt í tekjutenging-
um í almannatryggingum frá því
þær voru teknar upp. Aðeins á
valdatíma Viðreisnar voru bætur
ótekjutengdar og minnist ég þess
ekki að nokkur ágreiningur hafi ver-
ið milli þeirra flokka, sem að henni
stóðu um þetta fyrirkomulag. Og ef
nokkur var, þá var hann helst á
þann veg, að Sjálfstæðisflokkurinn
hafi verið áhugasamari á þessum ár-
um um þetta efni en samstarfsaðil-
inn.
Mér þykir rétt að láta þess getið,
að á tíma „Viðeyjarstjórnar“ þótti
það tíðindum sæta, að sett væri
tekjuskerðing á grunnlífeyri, fyrir
atbeina Alþýðufl. Minnist ég um-
ræðna nokkurra aðila, að slíkt væri
ólögmæt aðför að áunnum grunn-
réttindum, sem stæðist ekki stjórn-
arskrárákvæði, en enginn hefur lát-
ið á slíkt reyna fyrir dómi, mér
vitanlega.
Hvað sem segja má um tekju-
tengingar almannatrygginga er úti-
lokað í sögulegu ljósi að halda því
stöðugt fram að Alþýðuflokkurinn
hafi verið þeim sífellt mótfallinn.
GUÐMUNDUR
VÉSTEINSSON,
Furugrund 24, Akranesi.
Afstaða Alþýðu-
flokksins
Frá Guðmundi Vésteinssyni:
ÞAÐ SEM stendur upp úr í kosn-
ingabaráttunni eru hápólitískar
ræður Ingibjargar Sólrúnar í
Borgarnesi. Þá síðari hélt hún 15.
apríl síðastliðinn og olli hún miklu
fjaðrafoki innan herbúða Sjálfstæð-
isflokksins. Það er ekki að ástæðu-
lausu að sjálfstæðismenn brugðust
við eins og rassskelltir krakkar í
kjölfar ræðunnar. Í ræðunni talar
Ingibjörg um veruleikann sem
blasir við þegnum þessa lands.
Hún talaði einfaldlega um hvernig
hlutirnir eru og það er ekki nema
von að sjálfstæðismönnum mislíki
það.
Strengjabrúður forsætisráðherra
hafa undanfarna daga reynt á ör-
væntingarfullan hátt að verja for-
ystu sína. Það hefur verið vinsælt
hjá þeim að tala um dylgjur, per-
sónulegar árásir, rógburð og ég
veit ekki hvað og hvað. Enginn
ræðir hinsvegar málefnalega um
inntak ræðunnar en hún snerist
um pólitísk aðalatriði; völd og með-
ferð þeirra.
Í ræðunni gagnrýnir Ingibjörg
Sólrún samtvinnun valds í stjórn-
málum og viðskiptalífi. Hún gagn-
rýnir misskiptingu auðs og gæða.
Hún gagnrýnir meðferð valdsins
og stjórnvöld sem byggja á fæling-
armætti. Hún gagnrýnir stjórnlynt
lýðræði eins og það hefur verið að
þróast við forystu Sjálfstæðis-
flokksins. Upp er komin valdaklíka
sem ræður lögum og lofum í þjóð-
félaginu. Hún beitir valdi sínu til
að deila og drottna, umbuna og
refsa. Fólk skynjar þetta hvimleiða
ástand og því er misboðið. Ingi-
björg Sólrún var rödd þessa fólks í
Borgarnesi. Hún talaði fyrir hönd
fólks sem er búið að fá nóg af mis-
skiptingu og vill sjá jafnrétti, sann-
girni og réttlæti í stefnumótun hins
opinbera.
Ríkjandi ástand í þjóðfélaginu er
með öllu óþolandi. Það þarf engan
stjórnmálafræðing eða hagfræðing
til að sjá það. Eins og Ingibjörg
benti á höfum við ágætis mælitæki
til þess. Það er nóg að geta séð og
heyrt og að hafa greind til að meta
það sem fyrir augu og eyru ber.
Að lokum hvet ég Ingibjörgu til
að koma sem oftast við í Borg-
arnesi. Gullmolarnir sem hafa
hrokkið af vörum hennar þar eru
með þeim þýðingarmeiri í íslenskri
stjórnmálasögu.
BRAGI ÞORFINNSSON,
nemi,
Giljalandi 14, Reykjavík.
Ingibjörg Sólrún,
miklu meir!
Frá Braga Þorfinnssyni:
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík Sími 569 1100
Símbréf 569 1329 Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.