Morgunblaðið - 06.09.2003, Blaðsíða 20

ERLENT
20 LAUGARDAGUR 6. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
PANDULENI Shingenge afhenti í
vikunni forseta Íslands trúnaðarbréf
sitt sem sendiherra Namibíu með
aðsetur í Stokkhólmi. Auk fundarins
með forseta lýðveldisins átti hún við-
ræður við rektor Háskóla Íslands,
fulltrúa íslenzks viðskipta- og at-
vinnulífs og Geir H. Haarde fjár-
málaráðherra.
Í samtali við Morgunblaðið bendir
sendiherrann á að löndin eigi ým-
islegt sameiginlegt, þar sem þau eru
bæði dreifbýl, tiltölulega fámenn
strandríki við Atlantshafið. Namibía
er um átta sinnum stærra en Ísland
að flatarmáli og íbúar landsins eru
um 1,9 milljónir; tölfræðilega telst
Namibía því álíka dreifbýlt og Ísland
(um 2,1 íbúi á ferkílómetra).
Fyrst og fremst eru það fiskveiðar
sem tengja þjóðirnar tvær, Namib-
íumenn og Íslendinga, en þær hafa
átt náið samstarf á þessu sviði um
árabil. Íslenzkir aðilar hafa lagt þar
mikið af mörkum við að byggja upp
verkkunnáttu og tækni við fisk-
veiðar og vinnslu sjávarafurða.
Íslendingar hafa einnig komið að
öðrum þróunaraðstoðarverkefnum í
Namibíu, sem sendiherrann segir að
hafi reynzt vel og kann Íslendingum
þakkir fyrir. Hún segist þó harma að
dregið hafi úr þróunaraðstoð frá
Norðurlöndunum í Namibíu. Fók-
usinn hafi færzt frá eiginlegum þró-
unaraðstoðarverkefnum yfir á milli-
ríkjaviðskipti. Þau séu þó enn sem
komið er að miklu leyti einstefnu-
gata, þar sem erlendir aðilar fjár-
festi í framleiðslufyrirtækjum og
námuvinnslu í Namibíu. Undir þessa
þróun ýtir svonefnd EPZ-áætlun
Namibíustjórnar, sem síðan árið
1996 veitir erlendum fjárfestum,
sem festa fé í útflutningsaukandi at-
vinnustarfsemi í landinu, mikil
skattfríðindi.
Shingenge vekur athygli á því að
höfnin í Walvis Bay geti annað meiri
gámaumferð en stærstu hafnir Suð-
ur-Afríku, og vegakerfi og aðrir inn-
viðir Namibíu séu mjög góðir, sem
geri landið mjög aðlaðandi fyrir þá
sem hafa áhuga á að stunda vöru-
viðskipti í sunnanverðri Afríku.
Shingenge minnir á, að pólitískur
stöðugleiki og öryggi ríki í landinu,
þótt vandamálin séu vissulega marg-
vísleg, svo sem fátækt og glíman við
útbreiðslu HIV-veirunnar.
Bjór frá eyðimerkurlandi
Sendiherrann bendir á, að
Namibía hafi ýmsar aðrar góðar út-
flutningsvörur upp á að bjóða en gull
og gimsteina og nefnir þar sérstak-
lega bjór frá Windhouk, sem fram-
leiddur er eftir þýzkri hefð. Hann sé
nú fáanlegur í nokkrum Evrópu-
löndum og hugsanlega brátt á Ís-
landi líka.
Bezt sé þó að njóta namibískra
veiga í Namibíu; landið hafi mikið
upp á að bjóða fyrir ferðamenn –
stórfenglegt og fjölbreytilegt lands-
lag, náttúru og dýralíf. Ferðaþjón-
ustuaðilar í Namibíu bjóði Norður-
landabúum upp á sérsniðnar
pakkaferðir, allt eftir áhuga hvers
og eins, þar sem áherzla er t.a.m.
lögð á skotveiði eða safaríferðir. Og
þótt Namibía sé þekkt fyrir stórar
eyðimerkur og eitt þurrasta loftslag
heims, þá sé meira að segja heita-
vatnslindir að finna syðst í landinu,
náttúrulega „heita potta“.
Segir sendiherrann það fagnaðar-
efni að íslenzkt flugfélag bjóði nú í
haust og vetur upp á ferðir til Nam-
ibíu og vonar hún að framhald verði í
slíku. Hún segist einnig binda vonir
við efld samskipti á sviði menntunar
og rannsókna, svo sem námsmanna-
skipti.
Ýmsar leiðir til
nánari tengsla
við Namibíu

4 567
4 8 9:;








< :9
=; 

@?
-1. 1/19
0 /1+ ,,,B7   ,,C
0''
DE1#1." +#
F )(  +1#
5>
:@
:
 :?3
 F
1?1
'
 1' 1
'  ?$

&5"'
.
6@G'
@(
$


&5"'
". 

(   F %


)F

%.6  . 
&

( 
" 16  

6 
7 "
$

&5"'
  >++.%. "
'!@' $


&5"'
1$H5IJ1

7
)


'7
. :6%''   >DD

&"
'
%(*

 
%
(

1

(  

 )".
F


7   >>,F  ($ 

6%


5: ?
#A
B 4;B :B E, ,,,")?C
9:A 9B
" >>,C
Morgunblaðið/Þorkell
Panduleni Shingenge, sendiherra Namibíu á Íslandi, með aðsetur í Svíþjóð.
Panduleni Shingenge, sendiherra Namibíu
á Íslandi, segir ýmsar leiðir opnar til
þróunar nánari samskipta landanna.
Auðunn Arnórsson hitti hana að máli.
SÆNSKA dagblaðið Express-
en skýrði frá því í gær, að rúss-
neska lögreglan hefði handtek-
ið sænskan mann, sem reynt
hefði að smygla 90 kílóum af
geislavirkum efnum frá Rúss-
landi til Finnlands. Hafði blaðið
fréttina eftir Pentti Saira, yfir-
manni lögreglunnar í finnska
landamærabænum Salla. Rúss-
ar sjálfir hafa lítið sagt um mál-
ið en þegar svona mál hafa
komið upp áður í Rússlandi,
hefur verið um að ræða geisla-
virk efni, sem stolið hefur verið
í kjarnorkuverum eða á rann-
sóknastofnunum. Aldrei fyrr
hafa farið fréttir af jafnmiklu
magni og nú en óttast er, að
hryðjuverkamenn sækist eftir
geislavirkum efnum í því skyni
að búa til svokallaða „skítuga
sprengju“. Þá er venjulegt
sprengiefni notað til að dreifa
geislavirkum efnum yfir ákveð-
ið svæði.
Rau ætlar
að hætta
JOHANNES Rau, forseti
Þýskalands, hefur lýst yfir, að
hann muni ekki gefa kost á sér
aftur en kjör-
tímabili hans
lýkur á næsta
vori. Eru þeg-
ar komnar af
stað vanga-
veltur um eft-
irmann hans
en segja má,
að enn þyki
enginn líklegri en annar. Ed-
mund Stoiber, forsætisráð-
herra Bæjaralands, og Angela
Merkel, leiðtogi kristilegra
demókrata, hafa verið nefnd en
ljóst er, að bæði hafa þau meiri
áhuga á að leysa Gerhard
Schröder af hólmi sem kansl-
ara.
Sprengja
í Vasa
EINN maður lét lífið er
sprengja sprakk sem hann var
með í kjöltu sér í bíl við fjölsótt-
an útimarkað í vestur-finnska
bænum Vasa í gær, að því er
lögregla greindi frá. Tveir veg-
farendur særðust lítillega en
engin frekari meiðsl urðu á
fólki við sprenginguna og er
lögreglan engu nær um það
hvað hafi vakað fyrir sprengju-
manninum.
Engin al-
Qaeda-tengsl
JORGE Dezcaller, yfirmaður
spænsku leyniþjónustunnar,
sagði á fundi einnar nefndar
spænska
þingsins í
fyrradag, að
hann teldi, að
engin tengsl
hefðu verið
milli Saddam
Husseins,
fyrrverandi
forseta Íraks,
og hryðjuverkasamtakanna al-
Qaeda. Jose Maria Aznar, for-
sætisráðherra Spánar og mikill
stuðningsmaður innrásarinnar
í Írak, hélt hins vegar því gagn-
stæða fram nokkrum sinnum
og einkanlega í þingræðu 5.
febrúar sl.
STUTT
Fundu
geisla-
virk efni
Johannes Rau
Jose Maria Aznar
ÁTTA af níu stjórnmálamönnum
sem nú keppa að því að verða for-
setaefni demókrata í Bandaríkjun-
um í kosningunum næsta ár, sátu
fyrir svörum á fundi í Nýju Mexíkó á
fimmtudag. Sá níundi, Al Sharpton,
komst ekki á fundinn vegna óveðurs
í New York. Fréttaskýrendur segja
að ræðumenn hafi einbeitt sér að því
að ráðast á stjórn repúblikana en yf-
irleitt forðast að ráðast hver á ann-
an. Er ekki talið að frammistaðan
hafi breytt miklu um fylgi þeirra.
Á fréttavef BBC var haft eftir
Howard Dean, sem er efstur þeirra í
skoðanakönnunum sem stendur, að
það sýndi veika stöðu stjórnar
George W. Bush Bandaríkjaforseta
að hann þyrfti nú að leita stuðnings
þeirra sem hann hefði niðurlægt
með því að hunsa andstöðu þeirra
við hernaðinn í Írak. Hann ráði ekki
lengur við það ástandið. Bandaríkja-
stjórn lagði í vikunni fram tillögur
um að Sameinuðu þjóðirnar heim-
iluðu alþjóðlega friðargæslu í Írak
til að létta álagið á bandamönnum.
Flestir studdu stríðið en
gagnrýna stefnu Bush
Dean, sem er fyrrverandi ríkis-
stjóri í Vermont, hefur frá upphafi
verið andvígur stríðinu í Írak. Aðrir
helstu frambjóðendur studdu hins
vegar flestir eindregið stríðið en
gagnrýna nú Bush hart fyrir að hafa
ekki undirbúið nógu vel eftirleikinn í
Írak. Einnig hafi hann ekki lagt sig
nógu mikið fram við að fá aðrar stór-
þjóðir til að senda her á vettvang í
umboði SÞ.
Carol Mosely Braun, eina konan
sem sækist eftir tilnefningu, tók í
sama streng og gagnrýndi Bush fyr-
ir að láta leitina að hryðjuverkaleið-
toganum Osama bin Laden sitja á
hakanum vegna stríðsins.
„Við höfum ekki verið að leita að
honum vegna þess að við lentum á
villigötum,“ sagði hún og vísaði þar
með til Íraks.
Öldungadeildarþingmaðurinn Joe
Lieberman frá Connecticut, sem var
harður stuðningsmaður hernaðarins
í Írak, lagði hins vegar áherslu á að
hann styddi það að Bandaríkjaher
sendi liðsauka til Íraks. Lieberman
var varaforsetaefni Als Gore árið
2000. Hann þykir vera hægrisinn-
aður í efnahagsmálum, er herskár
miðað við aðra demókrata og styður
ákaft Ísrael. Lieberman gagnrýndi
efnahagsmálastefnu Deans. Sagði
hann Dean vilja koma á breytingum
sem myndu kosta þúsundir manna
starfið og grafa undan alþjóðlegum
viðskiptasamningum.
„Ef svo færi held ég að á eftir
samdráttarskeiði Bush kæmi
kreppa Deans,“ sagði Lieberman.
Níumenningunum hefur fram til
þessa gengið illa að koma sér á
framfæri hjá kjósendum. Sam-
kvæmt nýrri könnun geta tveir af
hverjum þremur kjósendum ekki
nefnt með nafni einn einasta hugs-
anlegan frambjóðanda demókrata til
forsetaembættisins.
Rjóður af ákefð
John Kerry, öldungadeildarþing-
maður frá Massachusetts, sagði
Bush reyna að leyna því með dig-
urbarkalegu tali hve ástandið í Írak
væri slæmt. Fulltrúadeildarþing-
maðurinn Dick Gephardt hefur verið
sakaður um að vera loðinn í tali og
lítt áhugaverður, þrátt fyrir mikla
stjórnmálareynslu og virtist hann
reyna ákaft að reka af sér slyðruorð-
ið. Hann réðst harkalega á Bush og
var rjóður í andliti af ákefð. „Forset-
anum hefur mistekist gersamlega á
sviði utanríkismála og efnahagsmála
og annar maður verður að taka við,“
sagði Gephardt.
Demókratar gagnrýna
Íraksstefnu Bush
Howard Dean segir forsetann nú
þurfa að fara bónarveg að þeim sem
hann hafi áður niðurlægt
Albuquerque. AP, AFP.
Reuters
Joe Lieberman (t.v.) og Howard Dean á fundi níu bandarískra stjórnmála-
manna sem keppa að því að verða forsetaefni demókrata.