Morgunblaðið - 15.10.2003, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 MIÐVIKUDAGUR 15. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
EKKERT varð af formlegri und-
irritun vegna stækkunar Evrópska
efnahagssvæðisins (EES) eins og
til stóð á fundi EES-ráðsins í Lúx-
emborg í gær. Á lokakafla und-
irbúnings vegna staðfestingarferl-
isins kom í ljós að Liechtenstein
telur sig ekki geta staðfest stækk-
unarsamninginn vegna skorts á
viðurkenningu á sjálfstæði sínu og
útistandandi eignakrafna að því er
varðar Tékkland og Slóvakíu frá
lokum síðari heimsstyrjaldar, að
því er segir í tilkynningu utanrík-
isráðuneytisins. Nema kröfur
Liechtenstein um 100 milljónum
evra, eða um níu milljörðum króna.
Þessi krafa Liechtenstein kom í
ljós á fyrri stigum samningavið-
ræðnanna en svo virtist sem málið
hefði verið leyst. Á síðustu stundu
kom í ljós ágreiningur um orðalag
viðurkenningarinnar. Halldór Ás-
grímsson utanríkisráðherra og Jan
Petersen, utanríkisráðherra Nor-
egs, ákváðu að bíða með undirritun
samningsins meðan leitað er lausn-
ar á málinu. Þess er vænst að
málamiðlun finnist næstu daga en
staðfesting samnings um stækkun
EES krefst undirritunar allra
þeirra ríkja sem að honum standa.
Aldargömul þræta
Kröfur Liechtenstein vegna
seinna stríðsins lúta að svonefnd-
um Benes-tilskipunum sem orðið
hafa þess valdandi að Liechten-
stein annars vegar og Tékkland og
Slóvakía hins vegar hafa aldrei við-
urkennt hvert annað sem sjálfstæð
ríki.
Tékkar hafa lýst sig reiðubúna
að viðurkenna Liechtenstein sem
sjálfstætt ríki og miða viðurkenn-
inguna við árið 1993, er Tékkóslóv-
akíu var skipt upp í Tékkland og
Slóvakíu. Liechtenstein krefst hins
vegar viðurkenningar frá árinu
1914.
Á þeirri spýtu hangir að Tékkó-
slóvakía tók eignarnámi stórar
landareignir og eigur furstafjöl-
skyldunnar á síðustu öld. Hans
Adam II fursti krefst þess að
Tékkar og Slóvakar greiði í bætur
fyrir þá upptöku sem svarar um
100 milljónum evra, jafnvirði tæp-
lega 9 milljarða króna.
Undirritun EES-samnings frestað vegna deilna Liechtenstein við tvær þjóðir
Krefst eignarbóta að and-
virði níu milljarða króna

 




 
 


 
 HALLDÓR Ásgrímsson utanríkis-
ráðherra segir að frestun samn-
ingins um stækkun EES hafi kom-
ið óvænt upp og mikilvægt sé að
ná sáttum á næstu dögum þar sem
miklir hagsmunir séu í húfi. Um
óvenjulegt mál sé að ræða sem
sýni þó glögglega að enn hafi ýmis
sár ekki gróið frá lokum seinni
heimsstyrjaldarinnar.
EES-samningurinn kveður á um
aðild Íslands, Liechtenstein og
Noregs að innri markaði Evrópu-
sambandsins. Með stækkunar-
samningnum bætast tíu aðildarríki
við EES-samninginn, hin nýju ríki
ESB: Tékkland, Eistland, Kýpur,
Ungverjaland, Lettland, Litháen,
Malta, Pólland, Slóvenía og Slóv-
akía.
Halldór segir að fyrst á mánu-
dagskvöld hafi verið útlit fyrir að
undirritunin frestaðist. Þrátt fyrir
fundahöld með utanríkisráðherr-
um Liechtenstein og Noregs í gær-
morgun hafi ekki tekist að miðla
málum. Liechtenstein hafi ekki
viljað sætta sig við yfirlýsingu sem
kom á síðustu stundu frá Tékk-
landi og Slóvakíu.
„Við teljum afar mikilvægt að
niðurstaða fáist í þetta á allra
næstu dögum vegna þess að hér er
mikið í húfi fyrir allar þjóðirnar
sem um ræðir. Okkur fannst þetta
mál vera búið að dragast of lengi,
þannig að þjóðþing allra landa nái
að staðfesta samninginn. Nú þegar
er farin af stað mikil vinna við að
ná lendingu sem menn geta lifað
við,“ segir Halldór en íslenskir
embættismenn munu taka þátt í
þeirri vinnu næstu daga ásamt
Norðmönnum og framkvæmda-
stjórnum EFTA og ESB. Vonast
hann til að undirritun samningsins
geti farið fram sem fyrst.
Skil afstöðu Liechtenstein
Halldór segist hafa skilning á
afstöðu Liechtenstein þar sem
málið varði viðurkenningu á sjálf-
stæði ríkisins. Íslendingar geti
sett sig í þau spor. Báðir aðilar
þurfi hins vegar að gefa eftir til að
niðurstaða náist.
Hann segir kröfu Liechtenstein
um eignarbætur á hendur Tékkum
og Slóvökum vissulega hanga sam-
an við viðurkenningu á sjálfstæði
og fullveldi þessara ríkja. Hins
vegar sé sú krafa óskyld EES-
samningnum og heppilegast hefði
verið að halda henni frá. Yfir-
lýsingar ríkjanna á báða bóga
liggi fyrir og hætt sé við að málið
vindi upp á sig og verði óleysan-
legt.
„Þetta er vissulega óvenjulegt
mál en það eru ýmis sár sem ekki
hafa gróið enn í Evrópu frá lokum
heimsstyrjaldarinnar síðari. Menn
hafa smátt og smátt borið smyrsl á
þau sár, ekki síst í gegnum
Evrópusambandið og stækkun
þess. Ég trúi því og vona að við-
unandi smyrsl finnist á þessi sár,“
segir Halldór.
Halldór Ásgrímsson utanríkisráðherra segir mikið í húfi að samningar takist
Ýmis sár í
Evrópu hafa
enn ekki gróið
Ljósmynd/Luxpress
Halldór Ásgrímsson á tali við William Rossier, framkvæmdastjóra EFTA, í
Lúxemborg í gærmorgun eftir að undirrituninni hafði verið frestað.
FULLTRÚAR heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytisins og Geð-
hjálpar undirrituðu í gær þjónustu-
samning sem gildir í eitt ár.
Samningurinn felur í sér að ráðu-
neytið greiði kostnað vegna heil-
brigðisstarfsmanns sem veitir geð-
sjúkum þjónustu í félagsmiðstöð
Geðhjálpar að Túngötu 7 í Reykja-
vík.
Starfsmaðurinn mun veita með-
ferð sem stuðlar að því að styrkja og
efla skjólstæðingana til sjálfshjálpar.
Í samningum kemur jafnframt fram
að starfsmaðurinn eigi að taka þátt í
að móta faglegt starf sem unnið er
innan Geðhjálpar og að vera tengilið-
ur við heimahjúkrunarteymi á veg-
um Miðstöðvar heimahjúkrunar
heilsugæslunnar í Reykjavík. Teym-
ið sinnir þjónustu við einstaklinga
með geðsjúkdóma sem hafa verið út-
skrifaðir af sjúkrastofnunum.
Samkvæmt samningnum á Geð-
hjálp að tryggja göngudeildarþjón-
ustu í sex til átta klukkustundir á
virkum dögum og uppfylla öll skil-
yrði laga og reglugerða um faglega
þjónustu, rekstur og eftirlit og
stunda góð viðurkennd, fagleg vinnu-
brögð.
Samningur
við Geðhjálp
undirritaður
SAMKVÆMT niðurstöðu krufning-
ar á barninu sem lést nýlega á Land-
spítalanum eftir fæðingu á Heil-
brigðisstofnun Suðurnesja er talið
að það hafi látist af völdum súrefn-
isskorts. Þetta segir amma barnsins
sem hafði samband við Morgunblað-
ið eftir frétt blaðsins um málið í gær.
Eins og þar kom fram hefur land-
læknir andlát barnsins til meðferðar
þar sem kannað verður hvort það
megi rekja til rangrar læknismeð-
ferðar.
Barnið fæddist á Heilbrigðisstofn-
un Suðurnesja snemma að nóttu til,
eða rúmlega tólf á miðnætti. Var það
tekið með bráðakeisaraskurði. Að
sögn ömmunnar komu tveir barna-
læknar til Keflavíkur um nóttina til
að flytja barnið á vökudeild Land-
spítalans í Reykjavík. Þangað var
komið með barnið, sem var 14
marka stúlka, um fjögurleytið um
nóttina með sjúkrabíl og var það sett
í öndunarvél, en móðirin kom svo um
hádegið daginn eftir. Einum og hálf-
um sólarhring eftir að komið var
með stúlkuna á vökudeildina lést
hún.
Amman segir að um hálftólfleytið
kvöldið fyrir fæðingu hafi ljósmóðir
sagt henni, aðspurð, að fæðingin
gengi eftir áætlun en móðirin hefði
mikla verki. Skömmu síðar hafi móð-
irin fengið deyfingu og segir amman
að 32 mínútur hafi liðið frá því að
hjartsláttur barnsins féll þar til það
fæddist. Spurning sé að hennar mati
hvort sá tími sé eðlilegur eða ekki.
Einblínt sé um of á deyfinguna og
vafamál hvort hún sé orsök eða af-
leiðing þess að barnið lést.
Súrefnisskortur
talinn dánarorsök
SÝNING á Hellisbúanum á Litla
sviði Sænska leikhússins í Helsinki í
leikstjórn Gunnars Helgasonar fær
góða dóma í Hufvudstadsbladet.
„Hvort sem manni finnst texti
bandaríska uppi-
standarans Rob
Beckers að
Hellisbúanum
góður eða ekki
þá er næstum
tveggja og hálfs-
tíma sýningin
sérlega góð út-
gáfa af gam-
anleik. Þökk sé
leik Sixten Lund-
bergs,“ segir í gagnrýni hins
sænskumælandi finnska dagblaðs.
Blaðið hrósar því næst Gunnari
en sýninguna telur blaðið ná að
vera bæði hæðna og sjálfhæðna í
vangaveltum sínum um hlutverka-
leiki kynjanna og standi þær vanga-
veltur í meðförum Gunnars og
Lundbergs fyllilega undir heilli
sýningu.
Hellisbúinn er leikinn á sænsku í
uppfærslunni sem nú er sýnd í
Sænska leikhúsinu, en til stendur
að setja verkið á fjalirnar í finnskri
útgáfu eftir áramót.
Hellisbúinn
lofaður í
Helsinki
Gunnar Helgason
♦ ♦ ♦
KOMIÐ var að meðvitundar-
lausum gesti Bláa lónsins rétt
fyrir klukkan 17 í gær. Að sögn
starfsmanns Bláa lónsins hafði
maðurinn verið í lóninu í
nokkrar mínútur þegar örygg-
isvörður kom að honum.
Voru strax hafnar endurlífg-
unartilraunir á manninum,
Svía á áttræðisaldri, og hann
fluttur á bráðamóttöku Land-
spítala – háskólasjúkrahúss
(LSH). Maðurinn liggur nú á
gjörgæsludeild LSH og er
honum haldið sofandi í öndun-
arvél.
Vakthafandi læknir segir líð-
an mannsins eftir atvikum.
Hann hafi verið afar hætt kom-
inn.
Hætt kom-
inn í Bláa
lóninu