Morgunblaðið - 15.10.2003, Blaðsíða 15

ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 15. OKTÓBER 2003 15
NÝTT tízkuæði er nú farið að
breiðast út um Bandaríkin: að
skreyta bíla með límmiðum með
áprentuðum skotgötum.
„Svo raunveruleg að þú verður
að snerta þau til að vera viss,“
segir í auglýsingatexta um nýju
límmiðana á vefsíðunni bul-
let1.com, þar sem þeir eru til sölu.
„Þetta er frábær stríðnigrip-
ur,“ segir Doug Rock, 25 ára
gamall hjúkunarfræðinemi sem
hefur selt milljónir „skotgata“
síðan hann hóf sölu þeirra yfir
Netið fyrir rúmum tveimur árum.
En það þykir ekki öllum þetta
jafnfyndið. „Þetta sendir röng
skilaboð til ungmenna,“ segir
Gregory Wims, formaður sam-
taka fórnarlamba ofbeldisglæpa
(Victim’s Rights Foundation) í
Maryland-ríki.
„Margir halda að bíllinn minn
hafi orðið fyrir skothríð,“ segir
Daniel Morton, 21 árs gamall eig-
andi 9 ára gamallar Hondu Acc-
ord, sem á eru límd 10 skotgöt.
„Ég er bara að reyna að vera öðru
vísi.“ Michigan-búinn Morton seg-
ir þetta ódýrari leið til að gera bíl-
inn sinn flottari en til dæmis með
því að splæsa í dýrar léttmálms-
felgur. „Þetta kostaði mig bara
fáeina dollara í staðinn fyrir
20.000 dollara,“ segir hann, hinn
ánægðasti.
Skotgöt límd á
skruggukerruna
Oak Park í Michigan. AP.
GYUDE Bryant sór í gær embættis-
eið forseta nýrrar bráðabirgða-
stjórnar í Afríkuríkinu Líberíu. Eitt
helsta markmið
stjórnarinnar
verður að afvopna
hópa vígamanna
og stuðla að end-
urreisn landsins
eftir nær 14 ára
borgarastyrjöld.
Bryant, sem er
tiltölulega lítt
þekktur kaup-
sýslumaður, tek-
ur við hlutverki Moses Blah, sem
tímabundið hefur gegnt embætti for-
seta landsins frá því að Charles
Taylor hélt í útlegð.
Þúsundir íbúa höfuðborgarinnar
Monróvíu fögnuðu Bryant er hann
kom til borgarinnar, en íbúar lands-
ins eru sagðir langþreyttir á átökum
í landinu. Bryant stefnir að því að
efna til forsetakosninga árið 2005.
Fjölmörg erfið verkefni bíða nýrr-
ar ríkisstjórnar, svo sem að afvopna
nærri því 45 þúsund vígamenn, en
helmingur þeirra eru börn. Vonast
er til þess að friðargæslulið Samein-
uðu þjóðanna geti stuðlað að stöð-
ugleika í landinu.
Þá er búist við að Bryant reynist
erfitt að fá fjandmenn til þess að
starfa saman að uppbyggingu lands-
ins. Hins vegar hefur fyrrverandi
einræðisherrann Charles Taylor lýst
yfir stuðningi við friðarþróun í land-
inu og hvatt landsmenn til sátta.
Ný stjórn
í Líberíu
Monróvíu. AFP.
Gyude Bryant
PALESTÍNUMENN sökuðu í gær
Ísraelsher um brot á alþjóðlegum
sáttmála um meðferð fanga eftir að
yfirmaður hersins gaf fyrirmæli um
að fimmtán palestínskir fangar yrðu
fluttir nauðugir af Vesturbakkanum
yfir á Gaza-svæðið.
Fangarnir eru í Hamas og Jíhad,
herskáum hreyfingum Palestínu-
manna, og eru allir frá Vesturbakk-
anum. Þeir voru fyrst fluttir í fanga-
búðir á Gaza-svæðinu og verða síðan
látnir lausir, en þeim verður bannað
að fara þaðan næstu tvö árin.
Mennirnir hafa verið í haldi án
réttarhalda og Ísraelar segja að ekki
sé hægt að draga þá fyrir rétt án
þess að ljóstra upp um heimildar-
menn ísraelsku leyniþjónustunnar.
Ný árás á flóttamannabúðir
Um það bil 40 ísraelskir skrið-
drekar voru sendir inn í flótta-
mannabúðir í Rafah á Gaza-svæðinu
í gær til að eyðileggja jarðgöng sem
Ísraelar segja að hafi verið notuð til
að smygla þangað vopnum frá
Egyptalandi. Tveimur dögum áður
létu átta Palestínumenn lífið í árás-
um Ísraelshers á sömu flóttamanna-
búðir og nær 1.500 manns misstu
heimili sín.
Fulltrúi mannréttindasamtak-
anna Amnesty International í Lond-
on fordæmdi árásirnar á flótta-
mannabúðirnar. Hann sagði að
árásir hersins á heimili til að leggja
þau í rúst væru gróft brot á alþjóð-
legum sáttmálum og ekkert annað
en stríðsglæpur. Hann hvatti einnig
samtök Palestínumanna til þess að
hætta árásum á ísraelska borgara.
Fangar reknir frá
Vesturbakkanum
Amnesty sakar
Ísraela um
stríðsglæpi
Jerúsalem. AFP.
LEIÐTOGAR Kosovo-Albana og
Serba hittust á fundi í Vínarborg í
gær en þetta eru fyrstu formlegu
viðræðurnar sem þeir hafa átt um
málefni Kosovo frá því að Kosovo-
stríðinu, sem kostaði þúsundir
manna lífið, lauk fyrir meira en
fjórum árum síðan. Ibrahim Rug-
ova, forseti Kosovo-Albana, og Zor-
an Zivkovic, forsætisráðherra Serb-
íu og Svartfjallalands, hétu því á
fundinum að vinna saman að því að
leysa deilumál Serba og Albana í
Kosovo en sambúð þjóðarbrotanna
hefur verið afar erfið.
Vakti athygli að forsætisráðherra
Kosovo, Bajram Rexhepi, neitaði að
mæta til viðræðnanna.
Fundurinn var haldinn að frum-
kvæði Evrópusambandsins en á
dagskrá voru réttur flóttamanna til
að snúa aftur til heimkynna sinna í
Kosovo, fólk sem horfið hefur í
átökum þjóðarbrotanna, samgöngu-
mál og raforkumál. Ekki verður
ráðist í að ræða stöðu Kosovo í þess-
ari lotu en fundurinn er engu að síð-
ur talinn mjög mikilvægur, ekki síst
í táknrænum skilningi.
Viðræður um stöðu Kosovo verða
án efa mjög erfiðar en Kosovo-
Albanar vilja að Kosovo hljóti sjálf-
stæði en Serbar vilja að héraðið til-
heyri áfram Serbíu. Frá lokum
stríðsins 1999 hafa Sameinuðu þjóð-
irnar stýrt málum í Kosovo.
Reuters
Þúsundir Kosovo-Albana komu saman í Pristina í gær til að lýsa óánægju með viðræðurnar.
Sögulegur fundur í Vínarborg
Zoran Zivkovic Ibrahim Rugova
TILKYNNT var í gær að Sir Philip
Mawer, sem hefur því embættishlut-
verki að gegna að hafa eftirlit með
því að þingmenn í
neðri deild
brezka þingsins
virði siðareglur,
myndi taka til
rannsóknar ásak-
anir á hendur
Iain Duncan
Smith, leiðtoga
Íhaldsflokksins,
sem snúa að því
að hann hafi mis-
notað fé úr opinberum sjóðum til að
greiða eiginkonu sinni laun fyrir rit-
arastörf sem hún vann fyrir hann.
Sir Philip sagði það vera í þágu al-
mannahagsmuna að hann tæki málið
til athugunar.
Duncan Smith ítrekaði yfirlýsing-
ar um að hann hefði á engan hátt
gerzt brotlegur við settar reglur, og
gaf í skyn að ásakanirnar væru runn-
ar undan rifjum manna sem vildu
grafa undan honum sem flokksleið-
toga.
„Ég hef ekki hugmynd um hverjir
standa að baki þessum ásökunum.
Þessir nafnlausu menn (...) eru
bleyður sem felast í skugganum og
notfæra sér sjónvarp og aðra fjöl-
miðla til að koma höggi á mig,“ tjáði
Duncan Smith brezka ríkisútvarpinu
BBC.
Ásakanir
rann-
sakaðar
Lundúnum. AP.
Iain Duncan Smith
RÆTT er um það í Noregi að komið verði á fót sér-
stökum embættisbústað fyrir forsætisráðherra lands-
ins, að sögn fréttavefjar Aftenposten í gær. Ástæðan
er ekki síst að sl. föstudag skýrði nágranni núverandi
forsætisráðherra, Kjell Magne Bondeviks, frá grun-
samlegum mannaferðum við heimili hans í Akershus.
Lögreglan hafði mikinn viðbúnað og sendi vopnaða
menn á vettvang. Voru bæði grunnskóli og leikskóli
rétt hjá beðnir um að halda börnunum innandyra með-
an kannað væri hvort hætta væri á ferðum.
Sjálfur segir Bondevik í viðtali við Østlandets Blad
að sumum finnist að forsætisráðherra landsins eigi að
búa annars staðar en í eigin húsi, einkum af tillitssemi
við nágrannana. „Ég er sammála og skil þetta vel en
skilyrðið er að til sé embættisbústaður. Unnið er að
því og þetta mál sýnir að hrinda verður áformunum
[um bústað] í framkvæmd,“ segir Bondevik.
Skrifstofa embættis forsætisráðherra í Ósló hóf
undirbúning að því þegar árið 1999 að embættisbú-
staður yrði í Inkognitogötu, rétt við konungshöllina.
En ekki er eining á þingi um hugmyndina og telja
sumir þingmenn að ráðherrar muni ekki nýta bústað-
inn. Aðrir benda hins vegar á að oft sé skipt um for-
sætisráðherra og óheppilegt sé að tilviljun ráði því
hverju sinni hvar hann sé búsettur. Öryggisins vegna
sé betra að hann hafi fastan bústað.
Bústað fyrir
Bondevik?
Reuters
Norski forsætisráðherrann Bondevik ásamt brezk-
um starfsbróður sínum, Tony Blair, fyrir utan emb-
ættisbústað hins síðarnefnda í Lundúnum.