Morgunblaðið - 06.11.2003, Blaðsíða 56

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 FIMMTUDAGUR 6. NÓVEMBER 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
Sumar fjárfestingar eru
lengi að ná fullum þroska.
En þær mikilvægustu vaxa
miklu hraðar en þú vildir.
ÍSLANDSBANKI Hvar sem þú ert
Er kólesterólið
of hátt?
Mælingar í síma 564 5600
BÆJARYFIRVÖLD í Kópavogi eru
tilbúin að gera breytingar á skipu-
lagi Lundarhverfisins, en mikill styr
hefur staðið um tillögu landeigenda,
kynnta af bæjaryfirvöldum, um að
reisa átta íbúðaturna, allt að 14 hæð-
ir, á svæðinu
Gunnar I. Birgisson, formaður
bæjarráðs Kópavogs, segir tillöguna
ekki endanlega, heldur sé þetta til-
laga sem er lögð fram að ósk leigu-
taka lóðarinnar. „Við létum hana
fara lítið breytta af því það var búið
að tjá okkur að henni mundi verða
vel tekið. Henni er greinilega ekki
vel tekið og þá verða menn að raða
upp á nýtt. En miðað við þessar at-
hugasemdir sem komið hafa fram er
alveg ljóst að bæjarstjórnarmeiri-
hlutinn er tilbúinn að gera breyting-
ar á þessu skipulagi.“
Gunnar segir leigutaka lóðarinnar
hafa verið bjartsýna, og þeir hafi tal-
ið sig hafa góð orð um áform sín eftir
viðræður við íbúa. „Auðvitað getur
maður hugsað sér breytingar á
þessu,“ segir Gunnar, en segir ekki
eðlilegt að tjá sig meira um málið áð-
ur en umsagnarfresturinn rennur út
á mánudag. Eftir að fresturinn renn-
ur út hafa bæjaryfirvöld átta vikur
til að svara athugasemdum og hugs-
anlega kynna breytingar eða aðrar
tillögur að nýtingu landsins.

Verið að/19
Íhuga breytingar í Lundi
HÖFÐAÐ hefur verið mál gegn Hraðfrysti-
stöð Þórshafnar, HÞ, og Samherja þar sem
þess er krafist að kaup Hraðfrystistöðvar-
innar á fiskiskipinu Þorsteini EA af Sam-
herja verði látin ganga til baka.
Þeir sem höfða málið eru 34 hluthafar sem
eiga samanlagt tæplega 15% hlutafjár og
telja þeir að Samherji, sem á tæplega helm-
ingshlut í Hraðfrystistöð Þórshafnar, hafi
nýtt stöðu sína í félaginu til að selja því Þor-
stein EA á yfirverði. Samherji hafi því hagn-
ast á ólögmætan hátt á kostnað annarra
hluthafa í Hraðfrystistöðinni.
Samkvæmt mati skipamiðlara frá því í
október var verðmæti skipsins 350 milljónir
króna, en Hraðfrystistöðin greiddi 680 millj-
ónir króna fyrir það.
Höfða mál gegn
Samherja og HÞ

Mál höfðað/B1
ÚTFLUTNINGUR á ferskum fiskflökum og
hnakkastykkjum í kæligámum til Bretlands fer
stöðugt vaxandi. Tilraunir Samskipa með kæl-
ingu á flökunum hafa leitt í ljós að gæði þeirra
standa ekki að baki gæðum flaka sem flutt eru
utan með flugi. Þá hafa tilraunir Samskipa leitt í
ljós að ekkert virðist því til fyrirstöðu að flytja
ferskan heilan lax í gámum til Bandaríkjanna.
Hvort tveggja opnar mikilvægar leiðir fyrir
ferskan fisk héðan frá Íslandi inn á þessa mik-
ilvægu markaði vestan hafs og austan.
Kostnaður við flutning á flökum í gámum til
Evrópu er 30 til 40 krónur á hvert kíló flakanna
en í flugi er kostnaðurinn 100 til 120 krónur. Svo-
kallaður sölutími flaka sem sendur er utan með
gámum er 5 dagar, en sölutími flaka sem send
eru með flugi eru 6 til 7 dagar.
Tilraunirnar hafa verið sérstakt verkefni hjá
Samskipum undir stjórn Hinriks Ö. Bjarnason-
ar, deildarstjóra flutningadeildar, og Mikaels Tal
Grétarssonar verkefnisstjóra. Grundvallararat-
riði í flutningunum er að ná svokallaðri undirkæl-
ingu, það er að kæla fiskinn niður í 0 til mínus
tvær gráður til að halda gæðum. Hægt er að ná
kælingunni með ýmsum hætti, með frystigám-
um, ískrapa eða koltvísýringi.
„Við höfum prófað að nota koltvísýring í send-
ingu af ferskum laxi til Bandaríkjanna. Eftir 16
daga í gámnum var hann nánast eins og glænýr.
Þessi aðferð gæti opnað markaðinn á austur-
strönd Bandaríkjanna fyrir eldislax frá Íslandi
og skapað íslenzkum framleiðendum ákveðið for-
skot þar á helztu keppinautana, Noreg og Chile,
vegna meiri nálægðar við markaðinn. Við teljum
okkur hafa sýnt fram á að útflutningur á flökum,
flakastykkjum og heilum fiski með þessum hætti
gengur upp. Nú er annarra að taka við og vinna
nýja markaði,“ segja þeir Samskipamenn.

Sparnaður/C1
Æ meira er unnið af ferskum hnakkastykkjum
og flökum í frystihúsi Samherja á Dalvík.
Útflutningur ferskra fisk-
flaka í gámum vex stöðugt
FJÖLGUN hringtorga var Mos-
fellingum áhyggjuefni á borg-
arafundi um tvöföldun Vest-
urlandsvegar sem haldinn var í
gærkvöld í bænum. Jónas Snæ-
björnsson, umdæmisstjóri Vega-
gerðarinnar, kynnti fyrirhugaðar
framkvæmdir og Sigurður Ás-
björnsson, frá Skipulagsstofnun,
útskýrði það umhverfismat sem er
nauðsynlegt við undirbúninginn.
Vesturlandsvegurinn verður
tvöfaldaður frá gatnamótum Vík-
urvegar í Reykjavík að Skarhóla-
braut í Mosfellsbæ en nú fara um
17.000 bílar þar um daglega. Frá
Víkurvegi og yfir Úlfarsá verður
vegurinn nokkurn veginn í núver-
andi veglínu en verður svo færður
fjær ánni, til austurs á um 1,6 km
kafla. Brúin yfir Úlfarsá verður
rifin og tvær nýjar byggðar í stað-
inn, ein fyrir hvora akbraut. Þær
verða talsvert sunnar og farvegur
árinnar verður jafnframt færður
til suðurs sem nemur því.
Tvö hringtorg verða sett upp til
bráðabirgða á vegkaflanum en
gert er ráð fyrir mislægum gatna-
mótum á báðum stöðum á árunum
2007 til 2014.
Eina leiðin fyrir sjúkrabíla
Þrátt fyrir nokkuð almenna
ánægju með að nú ætti loks að ráð-
ast í tvöföldun Vesturlandsvegar
spunnust heitar umræður um
kostnað við framkvæmdirnar og
yfir áhyggjum af skógræktarsvæði
Mosfellinga í Hamrahlíð. „Það er
sárt að það verði sett hringtorg
eða mislæg gatnamót beint við
þetta frábæra útivistarsvæði. Nú
og svo hefur ekki verið hugað að
neinum tengingum fyrir gangandi
og hjólandi vegfarendur við
útivistarsvæðið,“ sagði Ursula.
þetta mjög flatt upp á mann. Öll
þessi hringtorg eru orðin veruleg
hindrun. Að kvöldlagi verður mað-
ur mikið lengur að fara veginn en
áður. Við verðum líka að gæta að
því að þetta er eina leiðin fyrir
sjúkrabíla, slökkviliðsbíla og ann-
að,“ sagði Már.
Ursula Junemann kennari lýsti
fjölgun hringtorga. Már Karlsson,
verkfræðingur og nefndarmaður í
umhverfisnefnd Mosfellsbæjar,
benti meðal annars á að í fyrri
skýrslu Vegagerðarinnar segi að
Vesturlandsvegurinn tilheyri veg-
flokki A1 og að í þeim vegflokki
verði allar þveræðar að vera mis-
læg gatnamót. „Þess vegna kemur
Áhyggjur af fjölgun hringtorga
Morgunblaðið/Jim Smart
Mosfellingar voru áhugasamir um fyrirhugaðar framkvæmdir við tvöföldun Vesturlandsvegar.
„ÞETTA þýðir mun lægri flutningskostnað en
með fluginu og varan er ekki verri. Því opnar
þessi flutningsleið okkur nýja og meiri mögu-
leika inn á vaxandi ferskfiskmarkaði í Evrópu
og léttir okkur samkeppnina við Kínverja,“
segir Gunnar Aðalbjörnsson, rekstrarstjóri
frystihúss Samherja á Dalvík.
Landvinnsla Samherja á Dalvík hefur um
það bil tvöfaldazt á þremur árum og hlutfall
ferskfiskvinnslu eykst stöðugt. Fyrir þremur
árum var hún engin, í hitteðfyrra voru flutt ut-
an 250 tonn af ferskum flökum og hnakka-
stykkjum, 500 tonn í fyrra og tæplega 1.000
tonn verða flutt utan í ár. „Þessi útflutningur á
flökum í gámum er lykilatriði í því að auka
hlutdeild okkar og lækka um leið kostnaðinn.
Með þessu móti getum við keppt við Norðmenn
í verði á ferskfiskmörkuðunum, en gátum það
ekki með flugfiskinum,“ segir Gunnar.
Björgólfur Jóhannsson, forstjóri Samherja,
segir að þessi flutningatækni opni Íslendingum
leið fyrir ferskan lax til Bandaríkjanna og geti
það skipt miklu máli fyrir laxeldið í landinu.
Nýir möguleikar
„ÞAÐ er ekki ásættanlegt að einn einasti lax
sleppi og ég ver þær reglur sem ég hef sett,“
sagði Guðni Ágústsson landbúnaðarráðherra
á fundi Stangaveiðifélags Íslands í gærkvöld,
þar sem tekist var á um spurninguna hvort
sjókvíaeldi væri ógn við villta laxinn. „Laxinn
hefur ekki verið settur út um allt land, heldur
í örfáa langa mjóa firði,“ sagði Guðni.
Vigfús Jóhannsson, formaður Landssam-
bands fiskeldisstöðva, og einn framsögu-
manna á fundinum, sagði engar sannanir fyr-
ir áhrifum erfðablöndunar eldislaxins og
þess villta. Hann sagði enga atvinnugrein
vera undir eins ströngu eftirliti og laxeldið og
lýsti eftir samvinnu með stjórnvöldum og
laxeldi undir ströngum skilyrðum.
Óðinn Sigþórsson, formaður Landssam-
bands veiðifélaga, taldi ekki unnt að sætta
ólík sjónarmið laxeldismanna og veiðimanna.
Hann sagði að fara ætti varlega hvað laxeldið
snerti þegar málin væru ekki fullrannsökuð.
Það þætti honum hins vegar ekki varlega
farið, þegar gefið væri út leyfi fyrir jafnstór-
ar laxeldisstöðvar og 8 þúsund tonna stöðv-
ar, sem jafnvel dýralæknar teldu í stærra
lagi.
Guðni Guðbergsson, fiskifræðingur og
deildarstjóri hjá Veiðimálastofnun og einn
framsögumanna, sagði að rannsóknir bentu
til þess að eldislaxinn væri vanhæfari en villti
laxinn til að lifa í ánum.
Enginn
eldislax má
sleppa
♦ ♦ ♦