Morgunblaðið - 13.11.2003, Qupperneq 64

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 FIMMTUDAGUR 13. NÓVEMBER 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
ALLT stefnir í það að tveir stóðhestar
muni ná því einstæða marki að fylja hvor
um sig um eða yfir eitt hundrað hryssur á
árinu. Eru það feðgarnir Orri frá Þúfu og
sonur hans Þristur frá Feti en eftir því
sem næst verður komist hafa stóðhestar
ekki náð að fylja svo margar hryssur á
einu ári. En þeir stóðu ekki einir að málum
því báðir voru þeir á Sæðingastöðinni í
Gunnarsholti fram í miðjan júlí en eftir
það með hryssurnar í girðingum hjá sér.
Alls voru sæddar 192 hryssur í Gunn-
arsholti í vor og sumar og áttu þeir feðgar
þar drjúgan hlut að máli.
Eigendum Orra var heimilt að koma
með 120 hryssur en Þristur þurfti að taka
á móti 10 hryssum. Ekki nýttu allir eig-
endur Orra sér rýmkaðar heimildir og er
áætlað að rúmlega fimmtán tollar undir
hestinn hafi ekki verið nýttir. Folatollar
undir Orra hafa verið seldir á 350 þúsund
krónur og má því ætla að verðmæti þess-
ara ónotuðu tolla sé í kringum fimm til sex
milljónir króna.
Orri frá Þúfu er mikill yfirburðahestur í
íslenskri hrossarækt, ekki einungis í erfð-
um hæfileika og sköpulags heldur er
hann frjósamur sjálfur og á það einnig
við um marga syni hans.
Tveir stóðhestar
fylja yfir
hundrað hryssur
TVEIR Íslendingar voru með í för
þegar Boeing 747-þota breska flug-
félagsins British Airways nauðlenti
í Las Vegas í gærmorgun. Þotunni
var lent í skyndi eftir að reykur
myndaðist í stjórnklefa hennar.
Um borð í vélinni voru 251 farþegi
og 15 manna áhöfn.
Engan sakaði og ekki reyndist
um neinn eld að ræða. Þotan var á
leið frá Los Angeles til London er
atvikið átti sér stað. Bandaríska
flugmálastjórnin hóf þegar rann-
sókn málsins.
Íslendingarnir tveir, Sveinn
Akerlie og Helgi Már Erlingsson,
starfsmenn fyrirtækisins X-lausn-
ir, segja áhöfn vélarinnar hafa stað-
ið einkar vel að því að halda farþeg-
um rólegum, sérstaklega hafi
framkoma flugmannanna verið af-
ar fagmannleg og laus við allt fát.
Að sögn Sveins fór vélin í loftið
frá alþjóðaflugvellinum í Los Ang-
eles kl. níu í gærkvöld að staðar-
tíma, kl. sex í morgun að ísl. tíma.
Ráðgerður flugtími til Lundúna var
rétt tæpar tíu klukkustundir. Þeg-
ar flugvélin var komin í þrettán
þúsund feta hæð hætti hún að
hækka flugið en flugstjórinn til-
kynnti að stefnunni hefði verið
breytt og flogið yrði til Las Vegas
en af öryggisástæðum ætluðu þeir
að láta kanna þar einhver tæknileg
vandamál um borð. Síðan var
hringsólað í 30–45 mínútur yfir
borginni og lent við mikinn viðbún-
að slökkvi- og sjúkraliðs. Rétt fyrir
lendingu sagði flugstjórinn farþeg-
um hver ástæða breyttrar áætlun-
ar væri. Kliður fór um vélina en
flugliðar fengu fólk til að halda ró
sinni.
Sveinn segir að þeir félagar hafi
fundið torkennilega lykt, líkt og af
ofhitnuðum rafmagnsvírum, um
það leyti sem flugvélin lenti en þeir
voru aftarlega í henni, í fimmtug-
ustu sætaröð.
Eftir lendingu var þotunni ekið á
afskekkt svæði á McCarran-flug-
vellinum og farþegum hleypt frá
borði. Skyndiskoðun leiddi í ljós að
hvergi væri eldur laus en ákveðið
var að grandskoða vélina.
Þeir Sveinn og Helgi héldu
áfram för sinni til London um sjö-
leytið í gærkvöld að íslenskum
tíma.
Tveir Íslendingar um borð í þotu sem nauðlenti í Las Vegas
Áhöfnin stóð sig vel í að
halda farþegum rólegum
HEIMSKAUTSNÓTTIN er svo löng í Grímsey að
menn fundu upp langdreginn leik, sagði velgjörð-
armaður Grímseyinga dr. Daníel Willard Fiske um
tafláhuga eyjarskeggja.
Forseti Alþingis, Halldór Blöndal, vinur Gríms-
eyjar, kom heldur betur færandi hendi á „annan í
Fiske-afmæli“. Ekki hafði verið hægt að fljúga út á
sjálfan Fiske-afmælisdaginn, 11. nóvember, sem er
þjóðhátíðardagur Grímseyinga og fagnað árvisst
með miklum glæsibrag og góðum veitingum. En
Halldór lét það ekki aftra sér frá því að færa Gríms-
eyingum – vinum sínum – stórmerka gjöf. Gjöfina
skyldu þeir fá. Því þarna var komið eitt af taflborðum
þeim er Fiske hafði sent til eyjarinnar um aldamótin
1900 og allir taflmennirnir með.
Halldór sagði það gamalt fyrirheit þeirra Sveins
Snorrasonar lögfræðings, eiganda Fiske-taflsins, frá
því Halldór starfaði sem samgönguráðherra, að færa
Grímseyingum taflið. Halldór sagði m.a. frá því að er
Fiske hefði verið spurður um væntumþykju sína til
Grímseyjar og Grímseyinga hefði hann svarað: „Mér
þykir merkilegt, að svo vandasamur og flókinn leikur
skuli leikinn af svo mikilli leikni, af svo fáum mönn-
um, á svo afskekktum stað.“
Morgunblaðið/Helga Mattína
Halldór Blöndal, forseti Alþingis, heilsar Gylfa Gunnarssyni, útgerðarmanni í Grímsey, yfir taflborðið.
Fiske-taflborð komið í hald
Grímsey. Morgunblaðið.
MIÐAÐ við núverandi tækni er ekki
pláss fyrir fleiri sjónvarpsstöðvar,
sem dreifa dagskrá sinni hliðrænt
um loftið, á suðvesturhorni landsins.
Norðurljós ráða yfir flestum sjón-
varps- og hljóðvarpstíðnum á þessu
svæði, sem útdeilt er af Póst- og fjar-
skiptastofnun að fengnu leyfi frá út-
varpsréttarnefnd. Yfirmaður tækni-
deildar Norðurljósa segir erfitt að
taka þessar rásir af Norðurljósum
nema bætur komi fyrir. Þær séu líka
stoðirnar undir rekstri fyrirtækisins
og nýtingarréttur hafi myndast með
notkun rásanna undanfarin ár.
Með tilkomu stafrænna útsend-
inga fjölgar tíðnum til útsendinga á
núverandi rásum. Forstjóri Póst- og
fjarskiptastofnunar telur ekki tíma-
bært að bjóða út nýjar nýtanlegar
tíðnir. Hann vill ekki svara því hvort
t.d. Norðurljós, sem hafi hingað til
nýtt rásirnar, eigi tilkall til nýju tíðn-
anna. Bendir hann á þá almennu
reglu að enginn eigi þessar tíðnir
heldur hafi heimild til að nota þær í
ákveðinn tíma og í ákveðnum til-
gangi. Sú heimild sé ekki framselj-
anleg. Yfirmaður Norðurljósa segir
fyrirtækið hafa áunnið sér rétt til að
nota sjónvarpsrásirnar og ætlist til
að fá viðbótarrásir til afnota verði
gefið leyfi til stafrænna útsendinga.
Erfitt að
taka rásirn-
ar af nema
bætur komi
í staðinn

Viðskipti/6
HAGNAÐUR samstæðu Landssíma
Íslands hf. fyrstu níu mánuði ársins
nam 1.615 milljónum króna saman-
borið við 1.779 milljónir króna fyrir
sama tímabil í fyrra. Helsti munur á
milli ára er að fjármagnsliðir eru á
tímabilinu neikvæðir um 170 millj-
ónir en voru jákvæðir um 184 millj-
ónir króna fyrir sama tímabil á síð-
asta ári.
Rekstrartekjur félagsins aukast
um 212 milljónir, úr 13.511 milljón-
um í 13.723 milljónir króna en
rekstrargjöld aukast um 2 milljónir,
úr 8.230 milljónum í 8.232 milljónir
króna ef borið er saman við sama
tímabil á síðasta ári.
Rekstrarhagnaður samstæðunnar
fyrir afskriftir, fjármunaliði og
skatta (EBITDA) eykst um 210
milljónir króna á tímabilinu, er 5.491
milljón króna samanborið við 5.281
milljón fyrir sama tímabil í fyrra, eða
40% af rekstrartekjum.
Arðsemi eiginfjár er 14,6% en var
16,6% á sama tímabili í fyrra. Eig-
infjárhlutfall félagsins er 54% sam-
anborið við 51% í árslok 2002.
Framkomin áhrif vegna auðgun-
arbrots hjá félaginu, 261 milljón
króna, hafa verið metin við gerð árs-
hlutareikningsins, eins og fram kom
í fréttatilkynningu félagsins frá 6
mánaða árshlutauppgjöri.
Hagnaður
Símans
1.615
milljónir
ÓVENJUMIKIÐ var um innbrot í
Reykjavík í gær, en á tímabilinu 7 til
13.30 höfðu átta innbrot verið til-
kynnt til lögreglunnar. Samsvarar
þessi fjöldi því að eitt innbrot hafi
verið framið á klukkutíma fresti og
ríflega það. Brotist hafði verið inn í
bifreiðir og geymslur þar sem stolið
var hljómflutningstækjum, geisla-
diskum, verkfærum og öðrum verð-
mætum. Málin eru í rannsókn hjá
lögreglu.
Innbrot á
klukkutíma
frestiHLUTFALL jákvæðra kamfýló-bakter-sýna hefur aukist um allt að
helming síðan í fyrra, samkvæmt
niðurstöðum í eftirlitsverkefni Um-
hverfisstofnunar og heilbrigðis-
eftirlits sveitarfélaga sem komu út í
gær.
Tekin voru 43 sýni af ferskum
kjúklingum á markaði í ágúst og
september og reyndust 14 sýni
menguð af kamfýlóbakter, eða um
32,6%. Einungis eitt frosið sýni af
þeim 17 sem tekin voru var kam-
fýlóbakter-mengað, eða um 5,9%.
Alls voru 15 sýni af 64 kamfýló-
bakter-menguð, eða tæp 23%. Eng-
in salmonella greindist í sýnunum.
Þrjú af sex sýnum frá Íslands-
fugli innihéldu kamfýlóbakter,
fimm af 18 sýnum frá Ferskum
kjúklingum og sjö af 20 sýnum frá
Reykjagarði.
Umhverfisstofnun segir að þótt
hlutfall jákvæðra kamfýlóbakter-
sýna á markaði aukist milli ára um
allt að helming, sé það helmingi
minna en árið 1999.
Af 64 sýnum sem tekin voru voru
38 ýmist með rangt eða ekki með
númer sem notað er til þess að
rekja uppruna framleiðslunnar,
segir ennfremur í skýrslu um verk-
efnið.
„Nauðsynlegt er að rekjanleika-
númerið skili sér til þess að hægt sé
að rekja kjúklinginn til framleið-
andans. Með slíkum rekjanleika er
hægt meðal annars að sjá hvort
frystir kjúklingar séu seldir sem
ferskir, hvort jákvæðir kjúklingar
hafi greinst jákvæðir í slátrun og/
eða eldi og svo framvegis,“ segir
Umhverfisstofnun.
Helmings aukning á
kamfýlóbakter milli ára

32% kjúklinga/24
♦ ♦ ♦