Morgunblaðið - 16.11.2003, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 16. NÓVEMBER 2003 17
HRAFNKELL V. Gíslason, for-
stjóri Póst- og fjarskiptastofnunar,
segir fjölmiðlafyrirtæki á Íslandi
sækjast eftir að fá úthlutað UHF-
rásum til að senda út sjónvarpsdag-
skrá á stafrænu formi. Hægt sé að
úthluta 16 rásum á því tíðnisviði.
Það sé þó ekki mögulegt fyrr en
stafrænar útsendingar hefjist því
ekki sé svigrúm til að senda út hlið-
rænt á þessum rásum án þess að
trufla nærliggjandi útsendingar.
„Við teljum okkur vera í fullum rétti
til að fara með tíðnirnar í útboð. Ég
tel að okkur beri skylda til þess sem
stjórnvaldi og ef við gerðum það
einhvern veginn öðruvísi, væru það
vítaverð vinnubrögð af okkar hálfu,“
segir Hrafnkell.
Miðað við stöðuna í dag er ekki
hægt að fjölga sjónvarpstíðnum á
suðvesturhorni landsins til að dreifa
hliðrænt um loftið. Tíðnirnar eru
takmarkaðar og notaðar til að senda
út og endurvarpa þeim dagskrám
sem þegar eru í loftinu. Félög í eigu
Norðurljósa ráða í dag yfir flestum
sjónvarps- og hljóðvarpsrásum á
þessu svæði.
Með stafrænum sjónvarpssend-
ingum er hægt að nýta hverja tíðni
betur og þar af leiðandi fjölga út-
sendum dagskrám. Unnið hefur
verið að stefnu innan samgöngu-
ráðuneytisins um hvernig þessum
nýju nýtanlegu tíðnum verði úthlut-
að þegar ný tækni verður tekin upp.
Erfitt hefur verið fyrir markaðs-
aðila að vinna saman að sameigin-
legri lausn og hefur það átt sinn þátt
í að tefja framgang málsins. Hefur
enginn viljað gefa eftir núverandi
tíðnir svo mögulegt sé að senda staf-
rænt út á þeim. Forsvarsmenn fyr-
irtækjanna eru líka smeykir við að
breytingarnar raski jafnvægi sem
ríkir nú á markaðnum og sam-
keppnisaðilar nýti sér svigrúm til að
auka dreifingu eða framboð á dag-
skrám. Því hefur biðstaða ríkt og
niðurstaðan að aðhafast lítið á með-
an stjórnvöld taka ekki frumkvæðið.
Þá er deilt um hvaða skref stjórn-
völd ættu að taka enda miklir hags-
munir fjölmiðlafyrirtækjanna í húfi.
Norðurljós með sérstöðu
Guðbergur Davíðsson, fram-
leiðslustjóri Íslenska sjónvarps-
félagsins, segir Norðurljós hafa sér-
stöðu á þessum markaði þar sem
fyrirtækið ráði yfir nær öllum fjöl-
varpsrásunum. Norðurljós hafa
fengið heimild Póst- og fjarskipta-
stofnunar til að senda út stafræna
dagskrá á fjölvarpinu. Nú sendir
fyrirtækið út á 17 rásum en það
margfaldast þegar hægt verður að
koma fyrir fleiri dagskrám á hverri
þeirra.
Aðspurður hvort uppboð sé
heppileg leið til að úthluta sendi-
tíðnum segist Guðbergur halda að
ekki sé markaður fyrir það. Þetta
séu margar rásir og það væri ekki
neinum til góðs að hækka verðið á
þeim.
Hann segir Landssímann sjá um
dreifingu SkjásEins í dag þótt Ís-
lenska sjónvarpsfélagið sé handhafi
útvarpsleyfisins og fái úthlutað tíðn-
unum. Heppilegra sé að eitt fyrir-
tæki sjái um dreifingu á sjónvarps-
efni og svo keppi stöðvarnar á
grundvelli dagskrárefnisins. „Við
erum opnir fyrir samstarfi við aðra
og erum í samstarfi við Landssím-
ann í dag. Helst vildum við að fleiri
kæmu inn í það, þess vegna Sjón-
varpið og Stöð2. Við sjáum það sem
vænlegasta kostinn,“ segir Guð-
bergur.
Til að gera UHF-rásirnar staf-
rænar þarf að taka hluta þeirra af
núverandi notendum. Stjórnvöld
hafi ekki mótað stefnu um hvernig
eigi að framkvæma þetta og beðið sé
eftir frumkvæði þeirra. „Þeir þurfa
að leggja einhvers konar línur.“
Unnið innan ráðuneytisins
Viðhorf Guðbergs hvernig eigi að
dreifa sjónarpsefni svipar til stefnu
sem starfshópur samgönguráðherra
boðaði þegar unnin var skýrsla um
innleiðingu stafræns sjónvarps á Ís-
landi. Forstjóri Póst- og fjarskipta-
stofnunar segir að verið sé að reyna
að ýta þessu máli áfram en stjórn-
völd hafi viljað stíga varlega til jarð-
ar.
Samgönguráðherra er ekki tilbú-
inn að svo stöddu að útlista stefnu
stjórnvalda í þessum málum. Berg-
þór Ólason, aðstoðarmaður ráð-
herra, segir stefnumótunarvinnu í
gangi innan ráðuneytisins á grund-
velli skýrslu starfshópsins um inn-
leiðingu stafræns sjónvarps. Niður-
staða þeirrar vinnu verði ljós innan
skamms.
Hrafnkell vill ekki svara því hvort
núverandi leyfishafar og notendur
tíðnanna ættu tilkall til nýrra tíðna
á grundvelli nýtingarréttar. Það
viðhorft kom hins vegar fram hjá yf-
irmanni tæknideildar Norðurljósa í
Morgunblaðinu á fimmtudag.
Hrafnkell segir meginmarkmið
Póst- og fjarskiptastofnunar að
skapa samkeppnismarkað með
senditíðnir og stuðla að hagkvæmri
nýtingu þeirra samkvæmt fjar-
skiptalögunum. Ef skortur sé á tíðn-
um eigi að fara fram samkeppni um
bestu heildarlausnina sem sé öllum
landsmönnum til framdráttar.
Markaðurinn hafi þá aðgang að
þessum takmörkuðu auðlindum og
noti þær til að búa til afurð, sem
seld sé almenningi á hagkvæman
hátt. „Þetta er lykilatriðið í hugs-
uninni hjá okkur,“ segir Hrafnkell.
Póst- og fjarskiptastofnun útdeili
tíðnum meira og minna á hverjum
einasta degi án mikilla vandkvæða.
„Það getur vel verið að í dag sé
staðan þannig á ákveðnum markaði
með ákveðnum tíðnum að útboð
komi til greina. Á öðrum markaði
geta aðrar aðstæður ríkt sem rétt-
læti annað fyrirkomulag. Það er því
ekki rétt að svara með skýrum
hætti hvort bjóða eigi allar tíðnir út
eða ekki,“ segir Hrafnkell.
Ríkisútvarpið hefur hafið tilraun-
ir með stafrænar útsendingar á sínu
sjónvarpsefni í samstarfi við Há-
skóla Íslands. Eyjólfur Valdimars-
son, forstöðumaður þróunardeildar,
segir þetta hliðstæða tilraun og
Norðurljós framkvæmi á fjölvarp-
inu nema sent sé út á tíðnisviði
UHF-rása. Á næstunni verði fleiri
dagskrár settar inn á þessar staf-
rænu rásir.
Hann segir aðspurður að hags-
munaaðilar séu að tala saman um
innleiðingu stafræns sjónvarps á ís-
landi og gerir lítið úr erfiðleikum í
þeim efnum. „Ég á von á því að línur
skýrist fljótlega um frekari aðgerð-
ir,“ segir Eyjólfur.
Stjórnvöld vinna að innleiðingu stafræns sjónvarps sem nýtir hverja tíðni betur
Í fullum rétti til að bjóða
sjónvarpsrásirnar út