Morgunblaðið - 20.12.2003, Blaðsíða 69

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 20. DESEMBER 2003 69
✝ Friðbjörg AmalíaEbenesersdóttir,
eða Fríða eins og hún
var alltaf kölluð, var
fædd á Hellissandi
15. júní 1912. Hún
lést á Dvalarheim-
ilinu Grund föstu-
daginn 12. desember
síðastliðinn. Foreldr-
ar hennar voru
Ebeneser Berg-
sveinsson úr Breiða-
fjarðareyjum og
Guðrún Hansdóttir
frá Einarslóni. Fríða
var tvíburi en tví-
burabróðir hennar fæddist and-
vana. Hún eignaðist ekki önnur
systkini og ólst því
upp sem einkabarn
foreldra sinna.
Eiginmaður Fríðu
var Rósmundur Sig-
fússon, jafnan nefnd-
ur Rósi, fæddur á
Arnarhóli í Fróðár-
hreppi hinn 10.
ágúst 1906. Hann
var lengi togarasjó-
maður en síðustu ár
sín verkamaður hjá
Reykjavíkurborg.
Rósmundur lést 24.
apríl 1984. Þeim
varð ekki barna auð-
ið. Útför Fríðu fór fram í kyrrþey
að ósk hinnar látnu.
Áhugafólk um gamla heimilis-
muni kannast eflaust við verslunina
Fríðu frænku á Vesturgötunni í
Reykjavík, enda sennilega sú
þekktasta sinnar tegundar á land-
inu. Löngu áður en sú ágæta versl-
un kom til sögunnar áttum við
systkinin okkar eigin Fríðu frænku;
Fríðu frænku á Seljaveginum og
síðar á Rauðalæknum. Hún verður í
okkar huga alltaf hin eina sanna
Fríða frænka, enda einstök kona og
eftirminnileg.
Mig langar áður en lengra er
haldið að rekja lífshlaup Fríðu og
Rósa í mjög stuttu máli:
Fríða fluttist ung að árum með
foreldrum sínum til Reykjavíkur og
bjó þar allar götur síðan. Fyrstu ár-
in bjó hún í foreldrahúsum við mik-
ið ástríki og vernd foreldra sinna.
Hún var í vistum, sem kallað var í
þá tíð og var aðalvinna ungra
kvenna, og vann einnig við ræst-
ingar. Árið 1947 kynntist Fríða
Rósa sínum, sem þá var togarasjó-
maður. Þau gengu í hjónaband hinn
3. maí sama ár. Þau bjuggu fyrstu
árin á Seljavegi 11 í Reykjavík,
ásamt foreldrum Fríðu, en síðar og
lengst af á Rauðalæk 40. Við andlát
tengdaforeldranna hætti Rósi til
sjós og fékk sér vinnu í landi til
þess að vera Fríðu sinni til halds og
trausts. Eftir það og til dauðadags
vann hann ýmsa verkamannavinnu
hjá Reykjavíkurborg.
Árið 1981 veiktist Rósmundur af
krabbameini. Hann barðist við þann
sjúkdóm í rúm þrjú ár en varð að
láta í minni pokann vorið 1984 og
var dauði hans Fríðu þungt áfall.
Hún syrgði Rósa sinn öll þessi ár
og barðist sjálf við ýmsan krank-
leika en kvaddi þennan heim í lið-
inni viku.
Æviferill þeirra hjóna lætur
kannski ekki mikið yfir sér en þar
með er sagan alls ekki sögð. Þau
Rósi og Fríða voru nefnilega bæði
miklar perlur, hvort á sinn hátt.
„Einstakur“ er orð sem notað er þegar
lýsa á
því sem engu öðru er líkt,
faðmlagi
eða sólarlagi
eða manni sem veitir ástúð með brosi eða
vinsemd.
„Einstakur“ lýsir fólki sem stjórnast af
rödd síns hjarta
og hefur í huga hjörtu annarra.
„Einstakur“ á við þá sem eru dáðir og
dýrmætir
og hverra skarð verður aldrei fyllt.
„Einstakur“ er orð sem best lýsir þér.
(Terri Fernandez.)
Mikil vinátta og tengsl voru alla
tíð á milli Erlu, mömmu minnar, og
Fríðu frænku en þær voru systra-
dætur. Jafnframt voru Vilhjálmur,
pabbi minn, og Rósi miklir vinir. Í
æskuminningunni skipa Fríða og
Rósi verðugan sess. Þau voru
heimilisvinir í Hlaðbrekkunni,
komu yfirleitt í mat á sunnudögum
og alltaf á stórhátíðum og öðrum
hátíðarstundum. Þá var gjarnan
glatt á hjalla, mikið hlegið og
spjallað og oftar en ekki tekið í spil
og sungið. Stundum fóru þau jafn-
vel með okkur í bíltúr út fyrir bæ-
inn, austur fyrir fjall, á Þingvelli
eða í Borgarfjörðinn. Slíkar ferðir
voru nánast þær einu sem Fríða og
Rósi fóru í út fyrir borgarmörkin
alla sína hjúskapartíð enda Fríða
sérlega heimakær og lítið um það
gefið að fara mikið út úr húsi. Ég
minnist þess meðal annars að Rósi
lagði mér lífsreglurnar áður en ég
fór í fyrstu „alvöru“ sumarvinnuna
sem unglingur út fyrir borgar-
mörkin. Þegar við kvöddumst gaf
hann mér forláta vinnugalla sem
hann hafði sjálfur notað á sjónum.
Þeirri stund og þeirri gjöf gleymi
ég aldrei.
Ef Fríða frænka væri barn í dag
myndi greiningin væntanlega vera
á þá leið að hún væri skert á sum-
um sviðum en fullkomlega eðlileg á
öðrum. Fríða var einfaldlega ekki
allra og þurfti margvíslega leiðsögn
í gegnum lífið. Hún var góð kona,
vammlaus og hrekklaus, og bjó alla
tíð yfir svo barnslegri hreinskilni að
eftir var tekið. Hún gat aldrei sagt
annað en það sem henni bjó í
hjarta, hvort sem það kom sér vel
eða illa að tala hreint út. Það mættu
margir taka hana sér til fyrirmynd-
ar að því leyti. Hún var þrifin og
smekkleg og vildi alltaf vera „fín í
tauinu“ eins og það er stundum
nefnt. Hún var hressileg og hló
mikið og hátt og vildi ævinlega hafa
mikla kátínu í kringum sig. En
Fríða var ekki fullkomlega sjálf-
bjarga á ýmsan hátt og þurfti á
vissum stuðningi að halda frá degi
til dags. Þann stuðning veittu for-
eldrarnir henni fyrstu árin og síðan
Rósi meðan hans naut við. Hann
bar Fríðu á höndum sér meðan
heilsan leyfði. Á dánarbeðinum bað
Rósi foreldra mína að taka við því
vandasama hlutverki að annast
Fríðu. Þau lofuðu honum því og
efndu það loforð af einstökum sóma
og alúð. Þau gerðu henni kleift að
sjá um sig og búa heima allt þar til
hún veiktist fyrir þremur árum.
Það gerðu þau með því að kaupa
fyrir hana helstu nauðsynjar, líta
eftir henni daglega og sitja yfir
henni ef eitthvað bjátaði á. Fríða
flutti meira að segja tímabundið
heim til þeirra fyrir nokkrum árum
þegar hún brenndist illa á hendi og
þurfti tímabundið óvenjumikla að-
stoð. Slík fádæma umhyggja er
þakkarverð en jafnframt fágæt.
Að leiðarlokum vil ég, fyrir hönd
aðstandenda, þakka íbúunum á
Rauðalæk 40 velvild og umhyggju-
semi í garð Fríðu frænku, ekki síst
Dagrúnu sem var Fríðu alltaf stoð
og stytta. Valgerði, vinkoni Fríðu
og fyrrum nágrannakonu af Selja-
veginum, vil ég einnig þakka mikla
ræktarsemi og hlýhug, sem og öllu
frændfólki Fríðu sem hélt tryggð
við hana. Þá þakka ég starfsfólki
Grundar fyrir góða umönnun.
Og þar með skilja leiðir. Bless-
unin hún Fríða frænka er farin í þá
ferð sem við förum öll einhvern
tíma. Hún þurfti vissulega stuðning
til að komast klakklaust í gegnum
lífið en naut þeirrar blessunar alla
tíð að hafa fólk í kringum sig sem
verndaði hana og bar á höndum sér.
Fríða var orðin södd lífdaga þegar
hún kvaddi þennan heim. Fari hún í
friði og blessuð sé minning hennar.
Ég veit fyrir víst að Rósi hefur tek-
ið henni opnum örmum.
Bragi V. Bergmann
og fjölskylda.
Mig langar til að minnast þeirra
heiðurshjóna Rósmundar Sigfús-
sonar og Friðbjargar A. Ebeneser-
dóttur, eða Rósa og Fríðu eins og
þau voru ævinlega kölluð.
Rósi og Fríða voru einn af föstu
punktunum minnar barnæsku og
vel fram á fullorðinsár. Þau voru
ólík en samheldin og virðing þeirra
hvors í annars garð var til eftir-
breytni.
Rósi var farmaður framan af ævi
og hafði víða farið, var „sigldur“
eins og stundum er sagt, hann var
mikill geðprýðismaður, hæglátur og
traustur og stóð fast með sínum.
Hann átti eitt ár um fertugt þegar
hann kvæntist Fríðu en hún var sex
árum yngri en hann.
Reykjavík var hins vegar um-
hverfi Fríðu alla tíð. Hún var í for-
eldrahúsum framan af og síðan
bjuggu foreldrar hennar hjá henni
og Rósa meðan þeim entist aldur
til.
Fríða var hress og skemmtileg
hafði háa og bjarta sópranrödd og
var hláturmild með afbrigðum. Hún
horfði mikið á sjónvarp og hafði
þann sið að lesa textann sem á
skjánum birtist upphátt bæði hátt
og skýrt þannig að ekkert fór
framhjá viðstöddum og þegar sá
gállinn var á henni lagði hún út af
lestrinum og oft í ólíklegustu áttir.
Hún var mikill fjörkálfur, söngelsk
og skemmtileg.
Flestar helgar árið um kring
sótti pabbi þau hjónin í sunnudags-
steikina hennar mömmu og þá var
brugðið á leik, gripið í spil og spjall-
að um heima og geima. Og að fara í
heimsókn til þeirra á Rauðalækinn
var ævintýri líkast, alltaf boðið upp
á gos og útlenskar kökur og nammi
og lítill drengur átti auðvelt með að
hverfa á vit ævintýranna þegar
leikið var með líkön af skútum og
skipum eða opnaðar spiladósir með
dansandi ballerínum.
Þessi heiðurshjón hafa nú sam-
einast á ný og ég minnist þeirra
með virðingu og hlýhug. Hafi þau
þakkir fyrir allt.
Heimir.
Jólin nálgast, hátíð ljóss og frið-
ar, þegar við fylgjum kærri frænku
síðasta spölinn. Og þó ég sakni sér-
stakrar konu, sem Fríða var, þá
veit ég að hún var hvíldinni fegin
eftir langa ævi og mikil veikindi síð-
ustu tvö árin.
Fríða og hennar maður, Rósi,
voru oft gestir á æskuheimili mínu
og varð ég þeirrar gæfu njótandi að
dvelja hjá þeim tíma og tíma. Fríða
og Rósi voru um margt ólík en sam-
rýnd voru þau og einstaklega barn-
góð. Fríða var létt í lund, hress og
kát og alltaf syngjandi. Rósi var
hæglætismaður og hafði yndi af því
að spila á spil og þær voru ófáar
stundirnar sem við sátum yfir spil-
um.
Fríða varð 91 árs og hraust alla
tíð. Hennar létta lund og hvernig
hún kunni að njóta augnabliksins,
beið ekki eftir að það hyrfi inn í for-
tíðina til að átta sig á því hversu
gott það var, var hennar sérgáfa.
Fríða var einlæg, og átti það líka til
að vera óþarflega hreinskilin, en
alltaf var hægt að treysta því að
það sem hún sagði og gerði kom
beint frá hjartanu. Minning um
góða konu lifir í mínu hjarta. Guð
geymi þig.
Að hryggjast og gleðjast
hér um fáa daga,
að heilsast og kveðjast.
– Það er lífsins saga.
(Páll J. Árdal.)
Guðrún.
FRIÐBJÖRG
EBENESERSDÓTTIR
AFMÆLIS- og minningar-
greinum má skila í tölvupósti
(netfangið er minning-
@mbl.is, svar er sent sjálf-
virkt um leið og grein hefur
borist) eða á disklingi. Ef
greinin er á disklingi þarf út-
prentun að fylgja. Nauðsyn-
legt er að tilgreina símanúm-
er höfundar og/eða sendanda
(vinnusíma og heimasíma).
Ekki er tekið við handskrif-
uðum greinum.
Frágangur
afmælis-
og minning-
argreina
Útför móður okkar,
SIGRÍÐAR PÉTURSDÓTTUR
frá Laugum í Súgandafirði,
er síðast var búsett
á Nönnugötu 8 í Reykjavík,
verður gerð frá Fossvogskirkju mánudaginn
22. desember og hefst athöfnin kl. 10.30.
Kjartan Ólafsson,
Pétur Jónasson,
Friðbert Jónasson,
Sigríður Jónasdóttir,
Kristmundur Jónasson.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og
hlýhug við útför systur okkar, mágkonu og
frænku,
ÞORBJARGAR MAGNÚSDÓTTUR,
Seljahlíð,
áður Freyjugötu 1.
Magnús S. Magnússon, Kristín Þ. Gunnsteinsdóttir,
Ársæll Magnússon, Guðrún Óskarsdóttir,
Ingveldur H. Húbertsdóttir
og frændfólk.
Móðir okkar,
SIGRÚN ARTHURSDÓTTIR,
Orrahólum 7,
Reykjavík,
verður jarðsungin frá Fossvogskirkju mánu-
daginn 22. desember kl. 13.30.
Katrín Rögnvaldsdóttir,
Gunnhildur Kristjánsdóttir,
Hrund Gautadóttir,
Arthur Gautason,
tengdabörn og barnabörn.
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
GUÐRÚN G. STEPHENSEN,
síðast til heimilis
á Snorrabraut 56,
Reykjavík,
lést á hjúkrunarheimilinu Eir miðvikudaginn
17. desember. Útförin verður auglýst síðar.
Stefán Pálsson, Þórunn Pálsdóttir,
Sesselja Pálsdóttir, Sigþrúður Pálsdóttir,
Páll Arnór Pálsson, Anna Heiða Pálsdóttir,
Signý Pálsdóttir, Ívar Pálsson,
tengdabörn, barnabörn
og barnabarnabörn.
Ástkær faðir okkar, stjúpfaðir, tengdafaðir, afi,
langafi og vinur,
HALLDÓR BJÖRNSSON,
Engihlíð,
Vopnafirði,
verður jarðsunginn frá Vopnafjarðarkirkju mánu-
daginn 22. desember kl. 13.00.
Jarðsett verður á Hofi.
Þorgeir Hauksson, Guðbjörg Leifsdóttir,
Jóna Kristín Halldórsdóttir, Gunnar Smári Guðmundsson,
Björn Halldórsson, Else Möller,
Ólafía Sigríður Halldórsdóttir, Þorsteinn Kröyer,
Gauti Halldórsson, Halldóra Andrésdóttir,
Herdís Þorgrímsdóttir,
afabörn, langafabörn
og aðrir aðstandendur.