Morgunblaðið - 12.03.2004, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 FÖSTUDAGUR 12. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
UMHVERFISRÁÐUNEYTIÐ
heimilaði í gær Samherja, útgerðar-
félagi Baldvins Þorsteinssonar EA
10, að losa loðnufarm skipsins í sjó-
inn ef á þyrfti að halda við björgun
þess af strandstað í Skarðsfjöru.
Hugsanlegt er að einnig þurfi að losa
hluta olíufarms í sjó og munu for-
svarsmenn Samherja gera umhverf-
isráðuneytinu grein fyrir því í dag-
hversu mikla olíu þyrfti að losa ef til
kæmi.
Siv Friðleifsdóttir umhverfisráð-
herra, sem skoðaði strandstað í gær
og fundaði með Samherjamönnum
og fleirum, segir að þessi beiðni
verði skoðuð. Um 500 tonn af gasolíu
eru í skipinu og 1800 tonn af loðnu.
Eftir skoðun á strandstað kallaði
ráðherra saman samráðshóp um
mengunarvarnir sem fór yfir um-
hverfissjónarmið gagnvart strand-
inu, einkum með hugsanlega olíu-
mengun í huga. Siv sagði að ekki
væri þó bráðamengunarhætta fyrir
hendi.
„Mestu umhverfishagsmunirnir
felast í því að ná skipinu burt,“ sagði
Siv. „Það getur komið upp sú staða,
þegar skipið verður dregið á flot, að
því gefnu að loðnan hafi verið losuð í
sjóinn, að eigendur skipsins vilji fá
að setja olíu í sjóinn líka ef herslu-
muninn vantar upp á að ná skipinu á
strandstað. Þeir munu gera okkur
grein fyrir því á morgun [í dag föstu-
dag] hvaða magn það þyrfti að vera
og við munum þá skoða það.“ Siv
sagði að Samherji hefði þá gert að-
gerðaáætlun í samvinnu við Olíu-
dreifingu um að dæla olíunni á land í
tanka og flytja hana á brott ef ekki
tækist að draga skipið af strandstað.
Ef svo færi hins vegar að skipið legð-
ist á hliðina í fjörunni og olía læki í
sjóinn yrði hún látin brotna niður af-
skiptalaust enda ekki fyrirsjáanlegt
að um mikið magn yrði að ræða. Af-
gangi olíunnar í skipinu yrði dælt
upp á land. Í kjölfarið yrði að klippa
skipið í sundur og fara í meiriháttar
aðgerðir. Sagði Siv að þetta væri
versta staða sem upp gæti komið
enda þyrfti þá að flytja skipið á brott
í hlutum en viðkvæmir vegir á svæð-
inu þyldu slíka þungaflutninga ekki
að óbreyttu.
Samráðshópurinn mun funda eftir
þörfum þar til skipinu hefur verið
bjargað en í hópnum eru Árni Jón
Elíasson sveitarstjóri Skaftár-
hrepps, Eyjólfur Magnússon sér-
fræðingur hjá Umhverfisstofnun,
Helgi Jensson forstöðumaður stofn-
unarinnar, Ingimar Sigurðsson for-
maður bráðamengunarnefndar,
Kristján Vilhelmsson útgerðarstjóri
Samherja, Sigurður Gunnarsson
sýslumaður í Vestur-Skaftafells-
sýslu, Sigurður Ingibergsson hjá
Tryggingamiðstöðinni og Þorsteinn
Már Baldvinsson forstjóri Samherja.
Björgun reynd í kvöld
Norska dráttarskipið Normand
Mariner var væntanlegt til landsins
árdegis og mun reyna að draga Bald-
vin Þorsteinsson á flot í kvöld ef allt
gengur samkvæmt áætlun. Þor-
steinn Már Baldvinsson forstjóri
Samherja sagðist í gærkvöldi vera
hæfilega bjartsýnn fyrir kvöldið.
„Veðurspáin er á móti okkur,“
sagði Þorsteinn. Reiknað er með því
að njóta aðstoðar áhafnar á þyrlu
Landhelgisgæslunnar við að koma
2,5 km taug á milli Baldvins og
Normand Mariner. „Við munum
meta ástandið í fyrramálið [í dag
föstudag] með starfsmönnum Land-
helgisgæslunnar og áhöfn norska
dráttarbátsins.“ Ekki er ljóst hvort
loðnunót skipsins verður fjarlægð
fyrir dráttinn, að sögn Þorsteins en
hann segir að skipið verði dregið út
eins og það snýr, þ.e. með stefnið til
hafs, svo ekki verður farið í að snúa
því hálfhring á undan.
Ráðuneytið útilokar ekki
leyfi til að losa olíu í sjóinn
Morgunblaðið/Jónas Erlendsson
Þorsteinn Már Baldvinsson og Siv Friðleifsdóttir á strandstað í gær.
FJÁRMÁLARÁÐUNEYTIÐ segir,
að nýgerðir kjarasamningar milli
Samtaka atvinnulífsins, Starfsgreina-
sambandsins og Flóabandalagsins
raski ekki meginforsendum síðustu
þjóðhagsspár ráðuneytisins sem birt
var í janúar sl. að því gefnu að þessir
samningar verði stefnumarkandi fyr-
ir aðra samningsaðila á vinnumark-
aði. Samningarnir feli þó í sér heldur
meiri launahækkun á árinu 2004 en
spáin gerði ráð fyrir og er nú áætlað
að launakostnaður hækki um 5½% að
meðaltali á árinu í stað 4¾%.
Fram kemur í vefriti fjármálaráðu-
neytisins að ráðuneytið gerir ráð fyrir
að hækkun launakostnaðar verði
svipuð árið 2005 en síðan dragi heldur
úr á árunum 2006 og 2007. Miðað er
við hækkanir launa og launatengdra
gjalda samkvæmt samningunum en
auk þess gert ráð fyrir 1% launaskriði
á ári að meðaltali.
Fjármálaráðuneytið segir, að þrátt
fyrir heldur meiri launahækkun árið
2004 sé áfram reiknað með að almenn
verðlagsþróun verði nálægt verð-
bólgumarkmiði Seðlabanka Íslands á
þessu og næstu árum eða um 2,5%.
Samkvæmt þessum áætlunum
megi búast við heldur meiri kaup-
máttaraukningu á þessu ári en áður
var spáð. Aukinn kaupmáttur muni
aftur leiða til aukinnar einkaneyslu
heimilanna og þar með meiri innflutn-
ings.
Samning-
arnir raska
ekki þjóð-
hagsspá
HANNES Hlífar Stefánsson er í 7.-
14. sæti á Reykjavíkurskákmótinu,
að lokinni 5. umferð sem var tefld í
gærkvöld. Hannes er með 3,5 vinn-
inga, en næstir Íslendinga eru Bragi
Þorfinnsson, Helgi Ólafsson, Stefán
Kristjánsson og Þröstur Þórhalls-
son, allir með þrjá vinninga.
Sex stórmeistarar eru efstir og
jafnir á mótinu, allir með fjóra vinn-
inga. Þetta eru Rússinn Alexey
Dreev, Hollendingurinn Jan H.
Timman, Pólverjinn Michal Krasen-
kow, Þjóðverjinn Levon Aronian,
Ísraelinn Sergey Erenburg og Sví-
inn Tiger Hillarp Persson.
Norska undrabarnið, Magnus
Carlsen, sem er aðeins þrettán ára,
sigraði í viðureign sinni við Björn
Þorfinnsson. Carslen hefur náð
tveimur áföngum að stórmeistartitli,
nái hann þeim síðasta á Reykjavík-
urskákmótinu verður hann yngsti
stórmeistari heims í dag og er því vel
fylgst með þessum unga skákmanni.
Sjötta umferð fer fram í dag í
Ráðhúsi Reykjavíkur og hefst
klukkan 17. Mótinu lýkur á þriðju-
dagskvöld.
Hannes Hlífar
í 7.–14. sæti
 Jafnt og spennandi/48
ALLA góuna hafa verið hér mikil
vatnsveður og bærinn er vel þveginn
og skúraður. Í dag er sami pilsaþyt-
urinn en nú er glaðasólskin í stað
skýfallsins og hvítfext vindbáran er
hress og kát þar sem hún skokkar út
Víkina.
Á ýmsu sést að vorið er í nánd.
Hrafninn er hættur að krefjast ætis,
svanir sestir á polla og mýsnar lagst-
ar út á ný. Þá er gróðurnál farin að
sjást í húsagörðum og sendnum veg-
arköntum. Á næstu dögum munu
farfuglar nýta sér hagstæðan byr til
landsins ef þeir vita ekki á sig stór-
felld hret. Allt verður þá eins og
gömlu mennirnir sögðu „þurr skal
hann þorri, þeysin góa, votur ein-
mánuður og mun þá vel vora.“
Þeysin góa
og vor í nánd
Ólafsvík. Morgunblaðið.
♦♦♦
♦♦♦
„MAÐUR er nú eiginlega orðlaus. Orðlaus og ör-
magna,“ sagði Karl Sigurbjörnsson, biskup Ís-
lands, þegar hann kom út af forsýningu á mynd-
inni Píslarsaga Krists í gærkvöldi.
Prestum og guðfræðingum var boðið á forsýn-
ingu myndarinnar, sem fjallar um síðustu stund-
irnar fyrir krossfestingu Krists og píslir hans fyr-
ir dauðann. Myndin hefur verið afar umdeild og
hefur leikstjórinn, Mel Gibson, m.a. verið sakaður
um gyðingahatur í myndinni.
Karl segir ofbeldið í myndinni það mikið að það
sé á mörkunum að hægt sé að horfa á hana, en
segir hana trúa viðfangsefni sínu. Hann segir að
kannski hafi einstök atriði mátt missa sig, lang-
dregin útmálun á pyntingum Krists og hlutverk
hins illa, djöfulsins.
„Kannski er það þannig í dag að við erum orðin
svo ónæm fyrir þjáningunni, þjáningar frelsarans
eru oft pakkaðar inn í ljóðrænt mál og undursam-
lega tónlist svo við erum búin að gleyma því að
þarna á bakvið er raunveruleg mannleg þjáning,
mannlegar píslir eins og ótal manns um allan
heim, fyrr og síðar, þjást vegna grimmdar ann-
arra,“ segir biskup.
Karl segir að eftir að hafa séð myndina geti
hann ekki séð að á neinn sé hallað, og segist ekki
verða var við gyðingahatur. „Ég sé ekki betur í
þessari mynd, eins og kemur fram í Passíusálm-
unum okkar, að ekki er dregin dul á það að það
eru allir jafnsekir frammi fyrir krossinum. Það er
engin ein þjóð eða ein stétt eða ein stofnun, það er
mannkynið allt sem stendur þarna jafnfætis í
syndinni,“ segir biskup.
Fullur trúnaður við guðspjöllin
Gunnar Þorsteinsson, forstöðumaður Krossins,
var ánægður með myndina. „Allir meginþættir
þessarar myndar halda fullum trúnaði við guð-
spjöllin, þetta er ritningin nokkurnveginn eins og
ég sé hana fyrir mér. Ég hef séð myndir um ritn-
inguna áður og fundist þær grunnar. Þarna er
ákveðin dýpt og maður finnur að það er mikill
kærleikur og mikil tilfinning á bakvið þetta
verk.“
Gunnar segir að þó ofbeldið hafi verið hræði-
legt þá hafi þetta verið raunsætt, svona hafi þetta
verið. Hann segir það sama og biskup, að ekki
hafi verið á neinn hallað í myndinni, og tekur sem
dæmi að ekki hafi verið textað þegar lýðurinn í
hallargarðinum hrópaði „komi blóð hans yfir oss
og börn vor“, sem sé gert að skipun Gibsons til að
styggja ekki gyðinga.
„Menn eru að tala um and-semítisma og þarna
átti hann að koma fram. En ég er sáttur við verk-
lagið og vinnubrögðin. Þetta var afskaplega vel
unnið, meistaraverk. Eitthvað sem allir vilja
væntanlega eiga á sínu heimili og allir þurfa að
sjá,“ segir Gunnar.
Með betri Jesúmyndum
Eftir sýningu myndarinnar var haldið málþing í
Digraneskirkju þar sem prestar og guðfræðingar
ræddu um myndina. Guðfræðingurinn Bjarni
Randver Sigurðsson sagði það af og frá að hægt
væri að saka Gibson um gyðingahatur.
Bjarni segir myndina með betri myndum um
Jesú Krist, og segir margt jákvætt í henni. Hann
nefnir sem dæmi að leikarinn sem lék Krist hafi
litið þannig út að hann hafi getað verið frá Mið-
Austurlöndum, og að í myndinni hafi verið töluð
arameíska og latína. Hann segir þó einnig galla á
myndinni, t.d. hvar naglarnir voru reknir í Krist.
Einnig segir hann að smáatriði eins og hvort
Kristur hafi talað latínu, hvort hann hafi verið síð-
hærður o.s.frv. hafi ef til vill ekki verið á hreinu,
en segir það ekki vera aðalatriðið í myndinni.
Biskup Íslands meðal presta og guðfræðinga á forsýningu Píslarsögu Krists
„Orðlaus og örmagna“
Morgunblaðið/Golli
Salurinn í kvikmyndahúsinu var þéttsetinn, m.a. af prestum og guðfræðingum, þegar mynd Mel Gibsons um Píslarsögu Krists var forsýnd.
 Píslarsaga/58