Morgunblaðið - 23.09.2004, Blaðsíða 12

12 FIMMTUDAGUR 23. SEPTEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
MAGNÚS Sigmundsson, framkvæmdastjóri
Hestasports-Ævintýraferða, sem staðið hafa fyrir
vinsælum flúðasiglingum í Vestari- og Austari-
Jökulsá í Skagafirði, segir að verði af áformum um
Skatastaðavirkjun þýði það „dauðadóm yfir okkar
starfsemi“. Siglingarnar muni leggjast af þar sem
úttak virkjunarinnar yrði það neðarlega í Austari-
Jökulsá, eða á móts við mynni Merkigils miðað við
frumhönnun virkjunarinnar.
Magnús segir að Skatastaðavirkjun muni að
óbreyttu eyðileggja eina „flottustu“ ána í Evrópu
sem bjóði upp á flúðasiglingar, eða flúðafjör eins
og hann vill nefna þessa ferðaþjónustu. Verði af
virkjuninni verði aðeins hægt að sigla nokkrar vik-
ur á haustin þegar flæðir yfir á stíflu virkjunar-
innar.
Magnús bendir á að þúsundir ferðamanna fari í
þessar siglingar í skagfirsku jökulánum og þær
séu ekki síður orðnar vinsælar hjá hinum efna-
meiri ferðamönnum. „Hingað koma milljarða-
mæringar í þyrlum til okkar, til að komast í sigl-
ingu niður ána,“ segir Magnús.
Hestasport-Ævintýraferðir hafa byrjað sínar
dagssiglingar í Austari-Jökulsá við bæinn Skata-
staði. Magnús segir úttakið koma enn neðar og
þar með sé „draumurinn búinn“. Eftirsóttasti kafli
leiðarinnar sé frá Skatastöðum og niður fyrir
Merkigil, en siglingarnar enda niður undir bænum
Stekkjarflötum í Austurdal.
Vita ekki hvað þeir eru að gera
Fram hefur komið í Morgunblaðinu að meiri-
hluti sveitarstjórnar Skagafjarðar, sem áður var
mótfallinn hugmyndum um Villinganesvirkjun,
vill setja Skatastaðavirkjun inn á aðalskipulag,
með þeim tilgangi að raforka frá virkjunni nýtist
til stóriðju í Skagafirði. „Ætla okkar menn virki-
lega að setja þetta af stað?“ spyr Magnús, „þá
vona ég bara að guð hjálpi þeim því þeir vita ekki
hvað þeir eru að gera.“
Áhrif fyrirhugaðrar Skatastaðavirkjunar á flúðasiglingar í Skagafirði
Dauðadómur yfir
starfsemi okkar
Morgunblaðið/Jóhanna
ÁSTRÁÐUR Haraldsson hæsta-
réttarlögmaður spáir langvarandi
og illskeyttum deilum vegna vænt-
anlegrar stöðuveitingar í embætti
dómara við Hæstarétt. Stríðið sé
þegar hafið þótt nokkrar vikur séu
enn þangað til fjármálaráðherra
skipar í stöðuna. Fórnarlömb þess
stríðs verða traust almennings á
stjórnvöldum og dómskerfið. Ást-
ráður leggur til að tekin verði upp
sú aðferð að láta Alþingi velja
hæstaréttardómara og halda dóm-
stólnum utan við ráðningarmálin.
Þetta kom fram í framsöguræðu
Ástráðs á fundi málfundafélags
Lögréttu í Háskólanum í Reykjavík
í gær. Birgir Ármannsson alþing-
ismaður lagði í sinni framsögu
áherslu á að veitingavaldið væri hjá
ráðherra lögum samkvæmt.
Ástráður Haraldsson sagði að
ekki virtist vera komin nein föst
venja á það hvernig umsagnir
Hæstaréttar um umsækjendur um
dómarastöðu væru úr garði gerðar.
„Þær eru settar fram með mjög
mismunandi hætti og það verður að
telja það mikinn galla á umsögnum
Hæstaréttar,“ sagði hann. „Þær
hafa enn ekki náð neinni „stöðlun“.
Hlutverk réttarins í þessu embætt-
isveitingaferli er alls ekki nægilega
ljóst.“ Hann sagði það mjög um-
deilanlegt að Hæstiréttur hefði
þetta hlutverk og ekki væri einsýnt
hvaða viðmiðanir rétturinn ætti að
hafa við mat á hæfni umsækjenda.
„Þetta hlutverk setur Hæstarétt í
mikinn vanda. Það er mín skoðun
að það eigi alls ekki að viðgangast
að dómstólar, sérstaklega ekki
Hæstiréttur, hafi með höndum
stjórnsýslustörf.
Dómstólar eiga einfaldlega ekki
að koma nálægt stjórnsýslustörf-
um, ekki heldur svona hæfnismati.“
Vandi skapast við frjálslega
meðferð veitingavalds
Hann sagði þá að vandi hefði
skapast við það að stjórnvöld hefðu
farið frjálslega með veitingavaldið
og beittu sjónarmiðum sem ekki
stæðust við val á mönnum til að
gegna æðstu störfum í stjórnsýslu.
„Það sem gerist við þessar aðstæð-
ur, eins og nú virðist raunin, er það
að hætta er á að það skapist víta-
hringur og víxlverkun þegar – því
menn gleyma þegar þeir neyta
valds síns – annað fólk bregst við og
það myndast vítahringur víxlverk-
andi viðbragða, í þessu tilfelli á
milli dómstólsins og stjórnarráðs-
ins.
Þannig sýnist mér að það geti
gerst að umsögn Hæstaréttar, eins
og núna, sé einum þræði ætlað að
gegna því hlutverki að hamla gegn
því að ráðherra komist að tiltekinni
niðurstöðu.“ Hann gagnrýndi um-
sagnir Hæstaréttar fyrir að ekki
væri ljóst hvert væri innbyrðis
vægi milli einstakra þátta og ekki
væri heldur ljóst hvaða þætti ætti
að velja yfirleitt. Þá væru það ekki
ný tíðindi að gerðar væru að-
finnslur við að lögmannsreynsla
umsækjenda væri lítils metin.
Ástráður mælti með þeirri aðferð
við val á dómurum að í stað núver-
andi fyrirkomulags myndi ráðherra
tilnefna dómara og þyrfti það að
hljóta samþykki aukins meirihluta
Alþingis.
Að mati Ástráðs myndi Alþing-
isaðferðin leiða til þess að sjónar-
miðum um að Hæstiréttur væri
skipaður ólíkum einstaklingum
með ólík viðhorf og reynslu, yrði
gert hærra undir höfði.
Hæstiréttur
gekk of langt
Birgir Ármannsson sagði ástæð-
ur þess að ráðningarmál í Hæsta-
rétti væru mikið í umræðunni ekki
þær að ráðherrar hefðu farið frjáls-
legar með veitingavaldið en áður,
heldur væri skýringanna að leita í
opnari þjóðfélagsumræðum. Einn-
ig hefði opnari stjórnsýsla sín áhrif
og ríkari skylda stjórnvalda til þess
að gera grein fyrir ákvörðunum
sínum. Birgir benti á að umsagnir
Hæstaréttar um hæfni og hæfi um-
sækjenda byndu ekki hendur
dómsmálaráðherra nema að vissu
leyti. Ráðherra væri ekki skyldug-
ur að fara að tillögum Hæstaréttar
í þessum efnum. „Menn þekkja það
að Hæstiréttur hefur í umsögunum
sínum ýmist bent á tiltekna um-
sækjendur sem heppilegasta eða
hæfasta og jafnvel eins og gerðist
nú nýlega, raðað umsækjendum í
einhvers konar röð eftir hæfni að
mati réttarins. Ég verð að segja að
þar finnst mér Hæstiréttur ganga
ansi langt miðað við lagaákvæði,
enda sitt hvað að leggja mat á
hæfni og hæfi annars vegar og hins
vegar að raða umsækjendum í ein-
hverja röð. Mér finnst það vera allt
annar hlutur.“
Hann taldi samt skipta máli að fá
umfjöllun réttarins um umsækj-
endur og að það skipti ráðherra
sömuleiðis máli að hafa slík gögn í
höndunum við ákvarðanatökuna.
„Hins vegar er algerlega ljóst í
mínum huga að löggjafinn hefur
falið dómsmálaráðherra, en ekki
Hæstarétti, endanlegt vald í þess-
um efnum. Hvergi hér á landi, eða í
þeim löndum sem við berum okkur
helst saman við, hefur verið valin sú
leið að láta hæstaréttardómara
sjálfa velja nýja menn í réttinn.“
Morgunblaðið/RAX
Birgir Ármannsson taldi alveg ljóst að löggjafinn hefði falið dómsmálaráðherra, en ekki Hæstarétti, endanlegt vald til að velja dómara.
Umsagnir Hæstaréttar um umsækjendur gagnrýndar af lögmönnum
Hæstiréttur ekki rétti stað-
urinn fyrir hrossakaup
Skipan hæstaréttardómara var rædd á fundi
Lögréttu, félags laganema við Háskólann í
Reykjavík, í gær. Framsögumenn voru Ástráður
Haraldsson og Birgir Ármannsson.
ÁSTÞÓR Magnússon, forsvarsmaður
Friðar 2000, hefur kært ljósmyndara
DV til lögreglunnar í Reykjavík fyrir
brot á friðhelgi einkalífsins vegna
mynda sem tekn-
ar voru af honum
í bíl og birtar í
blaðinu í síðustu
viku. Kæran er í
skoðun sam-
kvæmt upplýs-
ingum frá emb-
ættinu.
Ástþór hefur
ekki látið þar við
sitja því í fyrra-
dag mætti hann
með kranabíl fyr-
ir framan húsa-
kynni DV og tók
myndir af starfs-
mönnum blaðsins
í gegnum glugga.
Birti hann síðan
myndirnar á Net-
inu. Hann segir
að með því sé
hann að nota þeirra eigin meðul.
Tilgangurinn sé þó fyrst og fremst
sá, segir hann, að fá alþingismenn til
að setja lög gegn slíkum myndatök-
um. „Ég vil geta labbað um götur
bæjarins og inn á kaffihús án þess að
eiga von á því að sjá myndir af því í
blöðunum næsta dag. Mér finnst
þetta vera komið yfir strikið og er að
reyna að bólusetja þjóðina gegn
þessu,“ segir hann. „Ritstjórar og eig-
endur DV mega eiga von á mér hvar
og hvenær sem er með myndavélina
meðan þetta „paparazzi“-veiðileyfi er
í gildi hér á landi,“ bætir hann við.
„Ég hef stofnað sérstaka síðu á Net-
inu á slóðinni: paparazziland.com.“
Ástþór segir að upphaf þessa máls
megi rekja til þess að DV birti myndir
af honum í síðustu viku þar sem hann
sat í bíl sínum. „Ég sat í bílnum mín-
um, stutt frá Landakoti, þar sem ég
hafði verið að heimsækja móður mína
á líknardeildinni, þegar ljósmyndari
kemur að rúðunni og byrjar að taka af
mér myndir.“ Ástþór segist hafa
brugðist ókvæða við enda hafi hann
verið að sinna einkaerindum. Því hafi
hann kallað á lögregluna og krafist
þess að myndunum yrði eytt. Hún
hafi á hinn bóginn hafnað því og sagt
að þær væru fullkomlega löglegar.
„Góðlegt sprell“
Mikael Torfason, annar ritstjóri
DV, segir að í rauninni sé lítið um
myndatökur Ástþórs að segja. Þetta
sé „góðlegt sprell“ hjá Ástþóri og
snerti starfsmenn blaðsins ekki. Með
myndatökunum fyrir utan DV hafi
hann framið gjörning og ekki sé
ástæða fyrir ritstjórn blaðsins að tjá
sig um hann frekar en aðra gjörninga.
DV baðst afsökunar á birtingu fyrr-
nefndra mynda af Ástþóri og segir
Mikael að þar með hafi málinu lokið af
hálfu blaðsins.
Ástþór Magnússon
Mótmælir
myndbirt-
ingum í DV
Ástþór Magnússon
Mikael Torfason
AUSTURLAMB býður í haust eins
og í fyrra upp á sölu lambakjöts í
gegnum Netið. Auk upplýsinga um
uppruna kjötsins er nú hægt að fá
upplýsingar um tilhögun fóðrunar
og beitar. Afgreiðsla fyrstu send-
inga haustsins er að hefjast og eru
kaupendur úr öllum landsfjórð-
ungum.
Með því að fara á heimasíðuna
www.austurlamb.is geta kaupendur
fengið upplýsingar um hvern fram-
leiðanda fyrir sig. Þar kemur m.a.
fram uppruni fjárstofns, hvernig
vetrarfóðrun var hagað, sumarbeit,
beit fyrir slátrun, meðalvigt á búinu
árið 2003 og gæðaflokkun.
Á heimasíðunni er að finna heild-
aryfirlit sem gerir samanburð milli
framleiðenda auðveldari.
Hægt að fá
upplýsingar um
fóðrun og beit
♦♦♦