Morgunblaðið - 01.12.2005, Blaðsíða 10

10 FIMMTUDAGUR 1. DESEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Í heimsókn hjá
Land Rover við
Eastnor-kastala
Bílar á morgun
„HUGMYNDIN er sú að fáninn verði
látlaust tákn um lýðveldið Ísland í
þingsalnum,“ segir Guðmundur
Hallvarðsson, þingmaður Sjálfstæð-
isflokks, sem í fimmta sinn hefur
lagt fram á Alþingi tillögu til þings-
ályktunar um að þjóðfáni Íslendinga
skuli vera í þingsal. Tillagan hefur
ekki hlotið brautargengi og segir
Guðmundur það gjörsamlega óskilj-
anlegt. Meðflutn-
ingsmenn hans að
tillögunni í ár eru
tólf þingmenn
Sjálfstæðisflokks,
Samfylkingar og
Framsóknar-
flokks.
Á meðfylgjandi
mynd má sjá hvar
Guðmundur hef-
ur hugsað sér að
koma fánanum
fyrir. „Fáninn mun vera aðeins til
hliðar við skrifara þingsins og um
fimm gráðu halli mun vera á stöng-
inni,“ útskýrir Guðmundur. „Þarna
mun svo fáninn blasa við, bæði þeim
sem koma upp á áhorfendapalla
þingsins og þeim sem horfa á sjón-
varpsútsendingar frá þinginu.
Þarna mun hann blasa við sem okk-
ar tákn um lýðræðið og sjálfstæði
þjóðarinnar.“
Guðmundur segir að hugmynd sín
um fánann í þingsal hafi kviknað á
vormánuðum árið 2000. Þá sat hann
úti á skrifstofu þingsins, í Blöndals-
húsinu, og var nýbúinn að horfa á
fréttir frá útlöndum. Hann segir að í
fréttunum hafi birst myndir frá er-
lendum þjóðþingum þar sem þjóð-
fáni var við ræðupúlt. Hann hafi því
velt því fyrir sér hvers vegna ís-
lenski fáninn hefði aldrei verið inn-
an Alþingishússins. „Af þessu tilefni
sendi ég forsætisnefnd þingsins bréf
sem tók málið fyrir í ein þrjú skipti
en ekkert gerðist.“ Í kjölfarið samdi
Guðmundur sína fyrstu þingsálykt-
unartillögu um að þjóðfáni Íslend-
inga skyldi vera í þingsal Alþingis.
Hann segir að viðbrögð manna við
tillögunni hafi verið misjöfn; flestir
þingmenn hafi verið henni sammála,
en nokkrir hafi ekki séð ástæðu til
að samþykkja hana. Tillagan hefur
farið í fyrstu umræðu og þaðan í
nefnd, en aldrei til síðari umræðu.
Guðmundur segir að ákveðins
misskilnings hafi gætt varðandi til-
löguna. Til að mynda hafi Halldór
Blöndal, þáverandi forseti þingsins,
haldið því fram í viðtali við Morg-
unblaðið að fáninn ætti, skv. hug-
myndinni, að vera úti í horni, eða
nota ætti hann sem glugga- eða
veggtjald. Þá hafi Björn Th. Björns-
son listfræðingur haldið því fram í
blaðagrein að fáninn ætti, skv.tillög-
unni, að drúpa yfir ræðustól forseta
þingsins.
„Þetta er mikill misskilningur,“
ítrekar Guðmundur, sem hefur látið
gera meðfylgjandi mynd til að koma
í veg fyrir frekari misskilning. Hann
segir að síðustu að þjóðfáninn hafi
átt níutíu ára afmæli í júní sl. og bæt-
ir við: „En hvernig í ósköpunum má
það vera að fánanum hafi verið út-
hýst úr Alþingishúsinu í níutíu ár?“
Af hverju hefur fánan-
um verið úthýst í 90 ár?
Guðmundur Hallvarðsson, þingmaður Sjálfstæðisflokks
Samkvæmt tillögunni verður fáninn til hliðar við borð skrifara þingsins.
Guðmundur
Hallvarðsson
STEINGRÍMUR J. Sigfússon, for-
maður Vinstrihreyfingarinnar –
græns framboðs, segir að viðbrögð
stjórnvalda við upplýsingum um
meint ólöglegt fangaflug bandarísku
leyniþjónustunnar, CIA, um íslenska
lofthelgi og íslenska flugvelli séu
heldur daufleg. Össur Skarphéðins-
son, þingmaður Samfylkingarinnar,
tekur í sama streng. Þeir segja að
ekkert nýtt hafi komið fram á fundi
utanríkismálanefndar þingsins og
fulltrúa utanríkisráðuneytisins í há-
deginu í gær.
Siv Friðleifsdóttir, varaformaður
nefndarinnar, segir hins vegar að
nefndarmenn hafi fengið greinar-
góðar upplýsingar frá fulltrúum
ráðuneytisins um viðbrögð stjórn-
valda við fyrrgreindum upplýs-
ingum. Fundurinn var haldinn að
frumkvæði Sivjar. „Við fengum
greinargóðar upplýsingar frá emb-
ættismönnum utanríkisráðuneytis-
ins, en þeir geta ekki svarað því frek-
ar en aðrir hvort fangar hafi verið í
þessum vélum. Það er enn óljóst.“
Siv, sem er í Íslandsdeild Evrópu-
ráðsins, segir að ráðið sé að rann-
saka meint ólöglegt fangaflug og að
það hafi kallað eftir upplýsingum að-
ildarríkja, þ.á m. Íslands, um löggjöf
og fleira sem snertir þau mál. Ísland
eigi að skila skýrslu til ráðsins fyrir
21. febrúar nk. Af þeim ástæðum
m.a. hafi hún óskað eftir fundinum í
gær.
Siv er á því að viðbrögð íslenskra
stjórnvalda í þessum málum hafi
verið viðunandi og vel það. Þau hafi
m.a. óskað eftir upplýsingum frá
flugmálayfirvöldum um það hvort
tilteknar flugvélar, sem tengjast
ólöglegu fangaflugi, hafi lent hér á
landi. Þá hafi fulltrúar íslenskra
stjórnvalda rætt við fulltrúa Banda-
ríkjastjórnar og óskað eftir upplýs-
ingum um þessi mál. Svör þeirra síð-
arnefndu hafi þó ekki reynst
fullnægjandi, eins og fram kom m.a. í
umræðum á Alþingi fyrir skemmstu.
„Það er alrangt að viðbrögð ís-
lenskra stjórnvalda hafi verið lakari
en annarra ríkja,“ segir hún og bætir
því við að málið verði áfram til skoð-
unar hjá þinginu.
Umfangsmeiri rannsókn
í öðrum ríkjum
Steingrímur J. Sigfússon gagn-
rýnir m.a. að enn hafi ekki borist
fullnægjandi svör frá
bandarískum stjórn-
völdum um það hvort
flugvélar á vegum
CIA hafi flogið með
fanga til pyntingar
um íslenska lofthelgi
eða nýtt sér íslenska
flugvelli í slíkum
ferðum. Hann telur
að íslensk stjórnvöld
geti brugðist við með
ýmsum hætti. „Þau hafa sjálfstæða
rannsóknar- og upplýsingaskyldu í
þessu máli. Þau geta ekki bara
treyst á það að fá svör frá skúrkinum
sjálfum, Bandaríkjastjórn.“ Hann
telur m.a. að herða eigi eftirlit með
vélum sem hingað koma og hafi verið
nefndar í tengslum við leynilega
fangaflutninga CIA. „Ýmsir aðilar
s.s. tollayfirvöld og flugmálayfirvöld
ættu að vera á fullu í þessu máli, og
stjórnvöld líka,“ bætir hann við.
Össur Skarphéðinsson telur að
fyrir liggi upplýsingar sem bendi til
ólöglegs fangaflugs um íslenska loft-
helgi. „Ég tel að það liggi fyrir upp-
lýsingar sem benda til þess að það
hafi verið mun grófari misnotkun á
íslenskri lögsögu en annarra þjóða,
að því leyti að hér hafi farið fleiri
flugvélar en annars staðar. Þess
vegna eiga Íslendingar að taka miklu
harðar á þessu en aðrir.“ Hann segir
að svo virðist sem ýmis önnur ríki
hafi sett af stað umfangsmeiri rann-
sókn á þessum málum en Ísland.
Telja viðbrögð stjórn-
valda heldur daufleg
Utanríkismálanefnd þingsins fundar um fangaflug
Eftir Örnu Schram
arna@mbl.is
Góður fundur, segir varaformaður nefndarinnar
Siv
Friðleifsdóttir
Steingrímur J.
Sigfússon
Össur
Skarphéðinsson
ÞINGMENN Samfylkingar og
Vinstri grænna fögnuðu frumvarpi
dómsmálaráðherra, Björns Bjarna-
sonar, um heimilisofbeldi á Alþingi í
vikunni. Björn mælti þá fyrir frum-
varpinu en með því er m.a. lagt til að
lögfest verði í almennum hegningar-
lögum sérstök refsiþyngingarástæða
þegar um heimilisofbeldi er að ræða.
Fram kom í máli ráðherra að frum-
varpið væri liður í aðgerðum dóms-
og kirkjumálaráðuneytisins gegn
heimilisofbeldi.
Skref í rétta átt
Tveir þingmenn stjórnarandstöðu
tóku þátt í fyrstu umræðu um frum-
varpið, þau Kolbrún Halldórsdóttir,
þingmaður Vinstri grænna, og Ágúst
Ólafur Ágústsson, varaformaður
Samfylkingarinnar. Kolbrún kveðst í
samtali við Morgunblaðið líta á
frumvarpið sem eitt lítið skref í bar-
áttunni gegn heimilisofbeldi. „Ég
fagna þessu skrefi,“ segir hún. „Við
þurfum hins vegar að gera meira.“
Hún telur að m.a. þurfi að skoða
lagaákvæði um nálgunarbann, því
það þjóni ekki tilgangi sínum. Enn-
fremur vill hún að lögreglan hafi skv.
lögum heimild til að fjarlægja ofbeld-
ismanninn af heimili sínu, þegar
hann ógnar lífi og limum fjölskyld-
unnar. Þá telur hún nauðsynlegt að
hugað verði vel að þeim börnum sem
verða fyrir heimilisofbeldi. Til að
mynda þurfi að byggja upp fé-
lagslegt net í kringum fjölskyldur of-
beldismanna.
Ágúst Ólafur segir frumvarp ráð-
herra til bóta. „Ég tel hins vegar að
við hefðum átt að ganga lengra og
setja sérstakt lagaákvæði sem tæki
heildstætt á heimilisofbeldi,“ útskýr-
ir hann, sem reyndar hefur lagt fram
tillögu um það efni á Alþingi. „Þetta
snýst ekki bara um að þyngja refs-
ingarnar eins og frumvarp ráðherra
miðar að heldur snýst þetta líka um
að ná utan um sérstöðu heimilisof-
beldis. Það er best gert með sérstöku
lagaákvæði [í hegningarlögum] sem
tekur mið af því að þetta er ofbeldi
sem getur verið langvarandi, and-
legt, líkamlegt og kynferðislegt og á
sér stað innan veggja heimilisins.“
Nýtt frumvarp á leiðinni
Fram kom í máli ráðherra að inn-
an ráðuneytisins væri verið að vinna
að enn frekari aðgerðum gegn heim-
ilis- og kynferðisofbeldi. Hann hefur
m.a. falið Ragnheiði Bragadóttur
prófessor að endurskoða ákvæði al-
mennra hegningarlaga um nauðgun,
kynferðisbrot gegn börnum og
vændi. Frumvarp þess efnis verður,
að sögn ráðherra, lagt fram á Alþingi
síðar í vetur.
Frumvarpið um heimilisofbeldi,
sem hann mælti fyrir í vikunni, er
byggt á tillögum refsiréttarnefndar.
Í því er m.a. lagt til að eftirfarandi
grein bætist við 70. grein almennra
hegningarlaga, en í þeirri grein eru
nefnd atriði sem hafa áhrif á refsi-
hæðina: „Hafi verknaður beinst að
karli, konu eða barni sem eru ná-
komin geranda, og tengsl þeirra
þykja hafa aukið á grófleika verkn-
aðarins, skal að jafnaði taka það til
greina til þyngingar refsingunni.“
Frumvarpinu var að lokinni fyrstu
umræðu vísað til allsherjarnefndar
þingsins.
Fagna frumvarpi
um heimilisofbeldi
Eftir Örnu Schram
arna@mbl.is