Morgunblaðið - 01.12.2005, Blaðsíða 64

64 FIMMTUDAGUR 1. DESEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
Það er orðinn fastur liður íjólaundirbúningi yngstukynslóðarinnar að telja nið-
ur til jóla með aðstoð jóladagatals.
Hér áður fyrr tíðkaðist að telja nið-
ur til jóla með margvíslegum leið-
um. Ein leiðin var til dæmis sú að
koma 24 eldspýtum fyrir í kartöflu
og svo var ein eldspýta fjarlægð
daglega fram að aðfangadegi.
Margvíslegar tegundir jóladaga-
tala eru nú í boði en öll eiga þau
sameiginlegt að innihalda 24
glugga sem opnast, einn fyrir
hvern dag fram að jólum. Hvort
bak við gluggann leynist jólamynd,
leikfang eða súkkulaðimoli fer svo
eftir gerð dagatalsins en einnig er
möguleiki að bak við gluggann
leynist vísbending um sjónvarps-
þátt kvöldsins. Síðustu ár hafa sjón-
varpsstöðvar víða um heim nefni-
lega boðið yngstu áhorfendum
sínum að telja niður til jóla með
daglegum sjónvarpsþáttum og til-
heyrandi jóladagatölum.
  
Stöð 2 frumsýnir í dag fyrsta þáttaf Galdrabókinni, jóladagatali
stöðvarinnar, sem hefur verið í
vinnslu undanfarin tvö ár. Þær
Inga Lísa Middleton og Margrét
Örnólfsdóttir skrifuðu handritið að
þáttunum, Inga Lísa leikstýrir þeim
og Margrét semur tónlistina. Inga
Lísa leikstýrði Klæng sniðuga, jóla-
dagatali Sjónvarpsins árið 1997 og
segist hafa langað að gera sitt eigið
dagatal síðan þá.
„Ég fékk því grunnhugmyndina
að Galdrabókinni sem ég fór með til
Margrétar og við unnum þetta svo í
sameiningu. Hún semur svo 18 lög
sem fram koma í þáttunum og eru
komin út á disk,“ segir Inga Lísa en
vinnan við Galdrabókina hefur tek-
ið um tvö ár.
„Við erum búnar að vera í jóla-
skapi í tvö ár, ætli við verðum ekki
komnar úr jólaskapi þegar jólin
koma loksins,“ segir Margrét.
Galdrabókin var tekin upp í sum-
ar. Hvernig tilfinning er það að
koma sér í jólaskap í sumarblíð-
unni? „Já það var svolítið fyndið að
fara að finna til jólaskraut fyrir
jólaþáttinn um hásumar,“ segir
Inga Lísa.
„Mér fannst líka sérkennilegt að
vera að semja jólalög um hásumar,“
segir Margrét. „Ég hélt reyndar
aldrei að ég ætti eftir að semja jóla-
lög, það var aldrei á stefnuskránni.
Ég var mjög ánægð með gömlu
góðu jólalögin. En þetta var mjög
gaman.“
  
Galdrabókin fjallar um drenginnAlexander sem er í pössun hjá
frænku sinni í Reykjavík. Í antík-
búð frænkunnar finnur hann
Galdrabókina sem er stranglega
bannað að nota. Hann laumast þó til
að lesa uppúr henni galdraþulu og
þeytir þar með sér, kettinum Pan
og uglunni Ólafíu yfir í töfralandið
Rimbúktú þar sem ýmislegt mis-
jafnt er á seyði. Þar hefur vond
norn lagt álög á alla sem hjálpuðu
góðu norninni systur hennar þegar
þær systur börðust um völdin í Rim-
búktú. Sú vonda hafði yfirhöndina
og lokaði systur sína inni í kastalat-
urni sem er vandlega gætt af óg-
urlegum dreka. Verkefni Alexand-
ers og félaga er að aflétta
álögunum með aðstoð góðra vina
og Galdrabókarinnar auk þess að
frelsa góðu nornina.
  
Jóladagatöl af þessu tagi erugjarnan hugsuð fyrst og fremst
fyrir yngstu kynslóðina þótt þeir
sem eldri eru megi að sjálfsögðu
hafa gaman af líka. Voru höfund-
arnir meðvitaðir um að efnið ætti
að vera fyrir börn?
„Ég verð að svara já og nei,“
svarar Inga Lísa. „Að mínu mati
nær besta barnaefnið að höfða jafnt
til barna sem fullorðinna og við höf-
um sjálfsagt haft það í huga.“
„Sagan er alveg klassískt æv-
intýri og miðast að börnum,“ segir
Margrét. „En maður er meira að
einbeita sér að gera eitthvað sem er
skemmtilegt og gengur upp frekar
en að hugsa fyrir hvern það er. Það
fylgir því þó talsvert meira frelsi að
skrifa fyrir börn.“
Aðalpersónur Galdrabókarinnar
eru brúður, hannaðar af leik-
mynda-, leikbrúðu- og bún-
ingahönnuðinum Hlín Gunn-
arsdóttur en með yfirumsjón með
leikbrúðuhönnun og smíði fer
Bernd Ogrodnik. „Það áttu alltaf að
vera brúður í aðalhlutverkunum,“
segir Inga Lísa.
„Sagan er mikil fantasía þar sem
þetta gerist í öðrum heimi með
tæknibrellum og öllu tilheyrandi þá
hefðum verið komin upp í kostnað á
Harry Potter mynd ef við hefðum
ætlað að framleiða leikna þætti.
Brúðurnar okkar eru líka mjög
sterkar og hægt að ná öllu fram
með þeim og gott betur.“
„Já það var mikill fengur að fá
Bernd í lið með okkur,“ segir Mar-
grét og Inga Lísa samsinnir heils-
hugar.
„Hann fann upp nýja aðferð í
brúðugerð fyrir þættina. Brúð-
urnar eru sambland af strengja-
brúðum og handbrúðum. Þeim er
stjórnað með strengjum en svo er
hægt að ná fram svipbrigðum með
handastjórn. Það var mjög gaman
að vinna með þeim og buðu þær
upp á mikla möguleika á túlkun
karakteranna og þeirra tilfinninga-
lífi og viðbrögðum,“ segir leikstjór-
inn.
  
Aðalpersónurnar tala svo aðsjálfsögðu íslensku með aðstoð
góðra manna og kvenna en um
helstu leikraddir sjá Álfrún Örn-
ólfsdóttir, Hjálmar Hjálmarsson,
Ólavía Hrönn Jónsdóttir og Sigrún
Edda Björnsdóttir auk Margrétar.
Birgitta Haukdal syngur svo tvö
lög í þáttunum og Pétur Jóhann
Sigfússon bregður á leik sem
rappkanína.
Þær Inga Lísa og Margrét hyggj-
ast eftir áramótin reyna að koma
Galdrabókinni á framfæri á er-
lendri grund. „Já, við ætlum að
kanna hvort það sé áhugi fyrir því.
Það er þá lítið mál að snara þessu
yfir á annað tungumál,“ segir Inga
Lísa.
„Ég held líka að sagan geti geng-
ið hvar sem er. Þetta gerist í æv-
intýraheimi sem ekki er til og
fjallar um gildi þess að standa sam-
an til að komast í gegnum erf-
iðleika. Þetta er þessi klassíski boð-
skapur sem á alstaðar við, að
friðurinn sé betri en ófriðurinn,“
segir Margrét.
Þær stöllur segjast ekki hafa
nein sérstök lönd í huga.
„Það er bara heimsyfirráð eða
dauði,“ segir Inga Lísa og þær
skellihlæja.
„En þetta er búið að vera rosa-
lega gaman og skemmtilegt að sjá
þetta komast á koppinn því það er
aldrei neitt víst í þessum bransa,“
segir Margrét. „Við erum búnar að
skemmta okkur mjög vel við gerð
þáttanna og vonum að aðrir eigi
eftir að skemmta sér eins vel við að
horfa á þá.“
  
Jóladagatalið og geisladisk meðlögunum er hægt að nálgast í
verslunum og verður fyrsti þátt-
urinn sýndur í kvöld eins og lög
gera ráð fyrir. Auk þess að gefa vís-
bendingar um efni hvers þáttar er
jóladagatalið borðspil sem fjöl-
skyldan getur spilað saman.
Í dag klukkan 10 verður haldin
smá jólahátíð á Ingólfstogi þar sem
fyrsti glugginn í jóladagatalinu
verður opnaður við hátíðlega at-
höfn. Búið er að stækka jóladaga-
talið umtalsvert en það nær utanum
framhlið Tryggingamiðstöðv-
arinnar við Aðalstræti. Víst er
óhætt að fullyrða að þarna sé á
ferðinni stærsta jóladagatal lands-
ins.
Klukkan 10 verður kveikt á
jólatré á Ingólfstorgi og hálftíma
síðar verður fyrsti gluggi dagatals-
ins opnaður. Börn og fullorðnir eru
velkomin að mæta og taka þátt í há-
tíðahöldunum, dansa kringum jóla-
tréð og syngja jólalög. Ekki seinna
vænna því niðurtalningin er hafin...
Galdrabókin opnast í dag
’Þetta gerist í æv-intýraheimi sem ekki er
til og fjallar um gildi
þess að standa saman til
að komast í gegnum erf-
iðleika.‘
AF LISTUM
Birta Björnsdóttir
Aðalpersónur Galdrabókarinnar eru brúður, hannaðar af hönnuðinum Hlín Gunnarsdóttur en
með yfirumsjón með leikbrúðuhönnun og smíði fer Bernd Ogrodnik.
Alexander, sem er í pössun hjá frænku í Reykjavík, reynir með hjálp vina
sinna og Galdrabókarinnar að aflétta álögum í töfralandinu Rimbúktú.
Morgunblaðið/Golli
Höfundar Galdrabókarinnar, Inga Lísa Middleton og Margrét Örnólfsdóttir.
birta@mbl.is
Galdrabókin er á dagskrá Stöðvar
2 alla daga vikunnar fram að jól-
um, klukkan 19.35 mánudaga til
fimmtudaga, klukkan 20 á föstu-
dögum og 18.20 um helgar.
ALLIR helstu hjartaknúsarar
heims, frá Frank Sinatra til Robb-
ie Williams, hafa einhvern tímann
á ferli sínum gefið út plötu þar sem
þeir syngja þekkt dægurlög í stór-
sveitarútsetningum. Nú hefur lát-
únsbarkinn og útvarpsstjórinn
Bjarna Ara tekið upp á hinu sama
með hinum prýðilegasta árangri.
Enda gat þetta ekki klikkað:
Bjarni er hér með valinn mann í
hverju horni, hljóðfæraleikara sem
eru bókstaflega menntaðir í því að
spila með stórsveitum og af-
skaplega reyndir í því í ofanálag.
Svo er Bjarni með déskoti góða
söngrödd sem er þýðari en oft áður
á Svíng, ekki jafnýkt og hún hefur
átt til að hljóma í gegnum tíðina.
Ekki svo að segja að hér sé
frumleikinn í
fyrirrúmi – en
hann á heldur
ekki að vera
það. Lagavalið
samanstendur
af innlendum og
erlendum dæg-
urlögum, þeim erlendu hefur verið
snarað yfir á íslensku. Ein ballaða
hér, einn slagari þar, smá djass,
smá bossa-nova; hvergi er farið út
fyrir mörk væntinganna. Hlust-
andinn getur hallað sér aftur,
smellt fingrum, sveiflað fótum og
leyft sér að njóta tónlistarinnar án
nokkurrar truflunar.
Þ.e.a.s. þar til sjötta lag plöt-
unnar, „Ástar óður“, fer af stað, en
þar nýtur Bjarni fulltingis Helga
Björns. Bjartmar Guðlaugsson
hefur samið nýjan texta við lag
dönsku sveitarinnar Shu-bi-dua og
þar má heyra línur á borð við „Ég
er svo kúl og djöfull nastý. / Nýti
öll göt og dúndra plast í“ og „Hann
vill ekki þína móður / þó maðurinn
sé ástar óður“. Viðlagið er á þessa
leið: „All I wanna do is hurry home
/ and fuck you.“ Þetta er kannski
ekki merkilegur texti, en hann
kemur hlustandanum vissulega á
óvart. Þá er viðlagið svo grípandi
að maður raular ofangreinda línu
innra með sér í nokkra daga á eft-
ir.
Maður getur andað léttar síð-
ustu fjögur lög plötunnar, meira að
segja þegar Bjarni syngur „Þögul
nótt“ („Corcovado“). Aðdáendur
Antonios Carlos Jobim eru skilj-
anlega með öndina í hálsinum í
hvert skipti sem lög hans eru leik-
in – svo mörg hafa helgispjöllin
verið hingað til. Bjarni gerir þetta
hins vegar vel, útsetningin gæti
hæglega hafa verið á Wave Jobims
sjálfs. Við fáum einnig að heyra
Bjarna blása í trompet í þessu lagi
og ekkert er við það að athuga.
Svíng er hæfilega stutt, tíu lög á
innan við 35 mínútum, og hnit-
miðuð. Platan er ekki listrænt
stórvirki, síður en svo, en hún er
skemmtileg og vel gerð. Umgjörð
plötunnar er öll smekkleg (ef titill-
inn er undanskilinn) og aðrir
ábreiðusöngvarar/hjartaknúsarar
mættu taka sér margt á þessari
plötu til fyrirmyndar.
Til fyrirmyndar
TÓNLIST
Geisladiskur
Bjarni Arason syngur texta eftir ýmsa
textahöfunda við lög eftir ýmsa laga-
höfunda, innlenda sem erlenda með
hjálp stórsveitar. Þórir Úlfarsson ann-
aðist útsetningar og stýrir hljómsveit-
inni. Sena gefur út.
Bjarni Ara – Svíng

Atli Bollason