Fréttablaðið - 21.12.2005, Page 44

Fréttablaðið - 21.12.2005, Page 44
MARKAÐURINN S Ö G U H O R N I Ð 21. DESEMBER 2005 MIÐVIKUDAGUR6 Þann tuttugasta desember 1989 réðst Bandaríkjaher inn í Panama. Þetta var í fyrsta sinn síðan í lok seinni heimstyrj- aldarinnar að Bandaríkjamenn beittu hervaldi sem var kalda stríðinu óviðkomandi. Þetta var óvenjulegt stríð að mörgu leyti sem endaði með að æðsti maður Panama, hershöfðing- inn Manuel Noriega, var tek- inn höndum. Farið var með Noriega til Bandaríkjanna þar sem réttað var yfir honum fyrir eiturlyfjasölu og hann dæmdur í fangelsi. Bandaríkin höfðu fram að inn- rásinni viljað halda Noriega við völd vegna baráttu hans gegn Sandínistum í Nicaracua. Vegna þessa höfðu þeir litið framhjá þeirri staðreynd að Noriega var stór hlekkur í smygli á kókaíni til Bandaríkjanna. Upphafið að endalokunum hjá Noriega var þegar Bush lýsti yfir stríði á hendur eitur- lyfjum í baráttu sinni til for- seta. Í kjölfar þess var Noriega kærður fyrir eiturlyfjasmygl í Flóridaríki. Í fyrstu reyndu Bandaríkin að losa sig við hann með því að toga í strengi á bak við tjöldin, reyna að koma honum frá með kosningum eða ýta undir upp- reisn borgaranna til að steypa honum af stóli. Allt þetta var án árangurs og reyndu þá Bandaríkjamenn nýjar leiðir eins og samninga, viðskiptabönn og hótun um að beita hervaldi. Hæfileiki Noriega til að komast af var stórlega vanmetinn, hann var háll sem áll. Allt þangað til á loka- stundu trúði Noriega ekki að Bandaríkjamenn myndu gera alvöru úr hótunum sínum um innrás. En George Bush var stillt upp við vegg. Noriega hafði virt allar aðvaranir og hót- anir að vettugi og þetta gerði Bush ótrúverðugan í augum alþjóðasamfélagsins. Á þess- um tíma voru Sovétríkin að lið- ast í sundur og Bandaríkin því eina stórveldið eftir í heimin- um. Miðað við framgöngu Bush í Panama höfðu menn efasemdir um að hann stæði undir þeirri ábyrð að stjórna eina stórveldi heimsins. Auk þess hafði eitt af kosningaslagorðum Bush verið stríðið gegn fíkniefnunum. Þann 20. desember 1989 var loks gripið til aðgerða með fyrr- greindum afleiðingum. Noriega var handtekinn og honum varp- Ráðist inn í Panama PANAMASKURÐURINN árið 1989 var Noriega tekinn höndum. NÝJASTA TÆKNI OG VÍSINDI Silfur, eitt fyrsta efnið sem var notað gegn bakteríum, hefur öðlast sess á ný sem gott sótt- hreinsiefni en því má þakka getu vísindamanna til að endurraða frumeindunum. Eiginleiki silfurs til að vinna á sýkingum hefur verið þekktur allt frá Grikklandi til forna þar sem til eru ritaðar heimildir um notkun þess. Nýjustu rannsóknir hafa gefið mönnum von um að silfur geti í mörgum tilvikum komið í stað fúkkalyfja í baráttu við erfiðar sýkingar. Silfur til sótthreinsunar EÐALMÁLMUR Til margra nota. Nú spretta upp fyrirtæki sem hyggjast bjóða einstaklingum að hala niður myndum á sama tíma og þær eru sýndar í kvikmynda- húsum. Óskarverðlaunahafinn Morgan Freeman ásamt örgjörfa- framleiðandanum Intel hefur stofnað eitt slíkt fyrirækið Click star sem mun bjóða upp á þessa þjónustu. „Ný tækni hefur gert dreifingarröðina að sýna fyrst í kvikmyndahúsum og svo að setja myndirnar á DVD er úrelta“ Sagði Freeman aðspurður um fyrirtækið. Talið er að stofnun þessara fyrirtækja eigi eftir að verða til mikilla bóta fyrir óháða kvik- myndagerðarmenn sem hafa ekki úr miklu að moða til að koma sér á framfæri. Nýjustu myndirnar sóttar MORGAN FREEMAN í Million Dollar Baby Ágúst Agnarsson skrifar Ef sjávarútvegur heimsins væri land myndi hann vera í átjánda sæti ásamt Hollendingum á lista þeirra landa sem nota mest af olíu. Sjávarútvegurinn er eina iðngreinin þar sem orkunýting versnar með ári hverju. Ástæðan er að þegar fiskstofnar minnka þarf sífellt meiri orku til að ná inn sama magni af fiski og áður. Allt að þrjátíu prósent fiskiskipaflota Evrópu liggur við landfestar vegna hækkandi olíuverðs og minni afla. Í rannsókn sem gerð var af vísindamönnum við sjávarútvegsdeild háskóla Bresku-Kólumbíu kemur fram að 1,2 prósent af heildarneyslu eldsneytis í heiminum fer til sjávarútvegsins. Margt annað forvitnilegt kemur fram eins og að við eyðum tólf sinnum meiri orku í að veiða fiskinn en neytendur fá við að borða hann. Mönnum gekk svo sem ágætlega við veiðar á seglskipum en notkun olíu jók möguleika útvegsins til mikilla muna sem hefur leitt til ofveiði flestra fiskistofna heimsins. Dr. Tydeman sem er í forsvari fyrir rannsókninni segir að mæling á olíunotkun sé góður mælikvarði á hagkvæmni veiða í framtíðinni. Orkunýting versnar Orkunýting í sjávarútvegi hefur ekki fylgt þróun annarra greina sem minnkað hafa orkunotkun sína. DREKKUR OLÍU Olíunotkun eykst við fiskveiðar og ef sjávarútvegur væri land þá væri það í átjánda sæti yfir olíunotkun í heiminum. J Ó L A G J A F I R F R A M T Í Ð A R Tæknifyrirtæki keppast við að dæla út nýjum vörum sem gætu orðið ágætis jólagjafir í fram- tíðinni. GÖNGUFERÐAR GPS Ég ætla í göngutúr segir lang- afi en endar í bílskúr nágrann- ans. Nýja GPS tækið mun leysa þetta vandamál það gæti meira að segja hjálpað langafa að finna baðherbergið. SÓFABORÐ HP og Microsoft eru farnir að vinna að sófaborðum með snerti- skjám. Með sófaborðinu verð- ur hægt að komast á Internetið, skiptast á myndum og spila tölvuleiki

x

Fréttablaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.