Fréttablaðið - 21.12.2005, Qupperneq 69

21. desember 2005 MIÐVIKUDAGUR32
Reglubundnar útsendingar
Ríkisútvarpsins hófust 21.
desember 1930 og mörk-
uðu þáttaskil í menningar-
lífi þjóðarinnar. Áður hafði
verið starfrækt lítil einka-
rekin útvarpsstöð á Íslandi
en rekstur hennar fór í þrot.
Eins og gefur að skilja fóru
fram miklar umræður í þjóð-
lífinu áður en stofnað var til
Ríkisútvarpsins og má segja
að allar götur síðan hafi
gustað um stofnunina, þó af
mismiklum krafti.
Starf útvarpsstjóra var
auglýst laust til umsóknar
og sóttu tíu um. Var Jónas
Þorbergsson ritstjóri Tím-
ans ráðinn í starfið. Helgi
Hjörvar var hins vegar
fyrsti formaður útvarps-
ráðs. Ávarp sitt í fyrstu
útsendingu Ríkisútvarpsins
hóf Helgi á orðunum: „Það
hefur varla verið beðið eftir
öðru í meiri eftirvæntingu
og með meiri vonarhug
hér á landi heldur en þess-
ari útvarpsstöð. Í þessum
björtu vonum felst tvennt
í senn: miklir möguleikar
fyrir velgengni fyrirtækis-
ins, en líka nokkur hætta.
Því að björtustu vonirnar
geta sjaldan rætzt. Hér
hefur ekki verið byggð nein
skýjaborg né draumahöll,
heldur hversdagslegt stein-
steypuhús, með rammaukn-
um nýtízkuvélum, þar sem
lífshætta er að ganga, ef ein-
hver styður sínum minnsta
fingri á skakkan stað.“
Útvarp á Íslandi þótti
merkilegt í flesta staði og
ekki voru viðtæki til á öllum
heimilum. Bar því við að
fólk safnaðist saman heima
hjá þeim sem áttu tæki til að
hlýða á dagskránna. Sama
var uppi á teningunum 36
árum síðar þegar Sjónvarp-
ið hóf starfsemi.
Í fyrstu var aðeins
útvarpað í um tvær klukku-
stundir á kvöldin en síðar
hófust útsendingar á hádegi.
Menningarefni af ýmsum
toga var uppistaðan í dag-
skránni auk frétta.
Útvarpið var fyrst til
húsa í Edinborgarhúsinu,
Hafnarstræti 12, en fluttist
fljótlega í Landssímahúsið
við Austurvöll. Þar voru höf-
uðstöðvar Ríkisútvarpsins
til 1959 er starfsemin flutt-
ist að Skúlagötu 4. Útvarp-
ið fluttist svo í núverandi
húsakynni við Efstaleiti 1 á
níunda áratug síðustu aldar.
Lengst af var aðeins
útvarpað á einni rás en 1983
hófst útsending Rásar tvö.
Við það hlaut „gamla Ríkis-
útvarpið“ viðurnefnið Rás
eitt. Fyrir Alþingi liggur
nú frumvarp um breytingar
á háttum og lagi Ríkisút-
varpsins og eru veigamestu
breytingarnar fólgnar í því
að stofnuninni verður breytt
í hlutafélag.
Meðal heimilda: Útvarp
Reykjavík, saga Ríkisút-
varpsins 1930-1960 eftir
Gunnar Stefánsson.
Við sendum hugheilar þakkir öllum þeim
sem sýndu okkur samúð og stuðning við
fráfall og útför elskulegrar eiginkonu,
móður, tengdamóður, ömmu, langömmu
og systur,
Sóleyjar Þórarinsdóttur
frá Suðureyri á Tálknafirði.
Einnig sérstakar þakkir til starfsfólks Heimahlynningar
Krabbameinsfélagsins. Guð blessi ykkur öll og gefi ykk-
ur gleðileg jól og farsæld á komandi ári. Alúðarþakkir
fyrir allt.
Ólafur Magnússon og fjölskylda.
Elskulegur eiginmaður minn
Jónas Tryggvi Gunnarsson
frá Vík, Kristnibraut 25 Reykjavík,
lést á Landspítalanum við Hringbraut mánudaginn
19. desember.
Fyrir hönd fjölskyldunnar,
Helga Árnadóttir
Hugheilar þakkir sendum við öllum
þeim sem sýndu okkur samúð, um-
hyggju og einstakt vinarþel við and-
lát og útför okkar ástkæra
Karls Markúsar Bender
verkfræðings, Freyjugötu 34 Reykjavík.
Guð blessi ykkur öll.
Fyrir hönd aðstandenda,
Hrafnhildur Ástþórsdóttir
Elín Sigríður Markúsdóttir
Á þessum degi árið 1958 var
Charles de Gaulle kosinn
forseti Frakklands með miklum
meirihluta atkvæða. Í júní þetta
ár hafði þessi stríðshetja úr seinni
heimstyrjöldinni verið kölluð til
að leiða landið meðan stóð á
uppreisn og borgarstyrjöld í Alsír,
en margir óttuðust að hún gæti
leitt til þess að pólitískt jafnvægi í
Frakklandi raskaðist.
De Gaulle var hershöfðingi
í síðari heimsstyrjöldinni. Hann
flúði til London árið 1940 þar sem
hann skipulagði frjálsan her Frakka
sem barðist víða. Í júní 1944 var
hann gerður að leiðtoga frönsku
útlagastjórnarinnar.
Í ágúst það ár, eftir innrás
bandamanna í Frakkland, kom de
Gaulle sigri hrósandi til Parísar. Í
nóvember var hann kosinn forseti
landsins til bráðabirgða en sagði
af sér tveimur árum síðar og yfirgaf
stjórnmálin 1953.
Árið 1958, þegar franskir land-
nemar hófu uppreisn í Alsír, var de
Gaulle fenginn til að taka stöðu
forseta enda þótti hann eini mað-
urinn hæfur til starfsins. Hann var
gerður nokkurs konar einvaldur
í hálft ár. Ný stjórnarskrá, runnin
undan hans rifjum, var samþykkt
í september og þann 21. desem-
ber var hann kosinn forseti fimmta
lýðveldisins.
ÞETTA GERÐIST > 21. DESEMBER 1958
De Gaulle kosinn forseti
PÁLL MAGNÚSSON Núverandi
útvarpsstjóri Ríkisútvarpsins.
JÓNAS ÞORBERGSSON Fyrsti
útvarpsstjóri Ríkisútvarpsins.
RÍKISÚTVARPIÐ: ÚTSENDINGAR HÓFUST FYRIR 75 ÁRUM
Eftirvæntingin var mikil
RÍKISÚTVARPIÐ Reglulegar útsendingar þess hófust 21. desember 1930.
MERKISATBURÐIR
1952 Kveikt er á 15 metra háu
jólatré á Austurvelli í
Reykjavík. Þetta var fyrsta
tréð sem Óslóarbúar gáfu
Reykvíkingum.
1968 Mannaða geimfarinu Apollo
8 er skotið á loft.
1975 Sjakalinn fer fyrir áhlaupi
hryðjuverkamanna á leið-
togafundi OPEC ríkjanna
í Vín. Þrír látast og 63 eru
teknir í gíslingu.
1983 Fyrrverandi forseti Banda-
ríkjanna, Gerald Ford, leikur
sjálfan sig í sápuóperunni
Dynasty.
1988 Hátt í 300 látast þegar
flugvél Pan Am springur yfir
Lockerbie í Skotlandi.
1999 Þingsályktun um fram-
kvæmdir við Fljótsdalsvirkj-
un er samþykkt á Alþingi
með 39 atkvæðum gegn
22.
F. SCOTT FITZGERALD (1896-1940)
LÉST ÞENNAN DAG.
„Ekkert er jafn andstyggi-
legt og heppni annarra.“
F. Scott Fitzgerald er talinn einn besti
bandaríski rithöfundurinn á 20. öld.
AFMÆLI
Örlygur Hálfdánarson bókaútgef-
andi er 76 ára.
Þorleifur Hauksson íslenskufræð-
ingur og þýðandi er 64 ára.
Pétur Grétarsson tónlistarmaður
er 47 ára.
Ásdís Olsen dagskrárgerðarmaður
er 43 ára.
Ragnheiður Hanson tónleika-
haldari er 43 ára.
Gísli Snær Erlingsson kvikmynda-
gerðarmaður er 41 árs.
Regína Ósk Óskarsdóttir söng-
kona er 28 ára.
FÆDDUST ÞENNAN DAG
1879 Jósef Stalín, leiðtogi Sovét-
ríkjanna.
1937 Jane Fonda, bandarísk
leikkona.
1940 Frank Zappa, bandarískur
tónlistarmaður.
1948 Samuel L. Jackson, banda-
rískur leikari.
1959 Florence Griffith Joyner,
bandarísk frjálsíþróttakona.
1967 Mikhail Saakashvili, forseti
Georgíu.
1969 Julie Delpy, frönsk leikkona.
timamot@frettabladid.is
Tilkynningar um merkisatburði, stórafmæli,
andlát og jarðarfarir í smáletursdálkinn hér að ofan
má senda á netfangið timamot@frettabladid.is.
Auglýsingar á að senda á auglysingar@frettabladid.is
eða hringja í síma 550 5000.
ANDLÁT
Ása Guðlaug Gísladóttir, Fanna-
fold 125a, Reykjavík, andaðist á
líknardeild Landspítala, Landakoti,
sunnudaginn 18. desember.
Hulda Þorbjörnsdóttir, lést á
Hrafnistu Hafnarfirði, sunnudaginn
18. desember.
Ingibjörg Stefánsdóttir, Starengi
28, Reykjavík, lést á líknardeild
Landspítalans í Kópavogi, sunnu-
daginn 18. desember.
Jónas Tryggvi Gunnarsson frá
Vík, Kristnibraut 25, Reykjavík, lést
á Landspítalanum við Hringbraut
mánudaginn 19. desember.
Sigurpáll Ísfjörð Aðalsteinsson
áður til heimilis á Kópavogsbraut
1a, lést á Sólvangi, Hafnarfirði,
laugardaginn 17. desember.
Steingrímur Kristjánsson,
Árnatúni 3, Stykkishólmi, áður
Öckerö, Svíþjóð, lést föstudaginn
16. desember.
JARÐARFARIR
11.00 Ólöf Guðjónsdóttir verður
jarðsungin frá Fossvog-
skirkju.
13.00 Guðríður Svala Káradóttir
frá Presthúsum í Vest-
mannaeyjum, verður jarð-
sungin frá Kópavogskirkju.
13.00 Ómar Hlíðkvist Jóhanns-
son, Ásbúð 31, Garðabæ,
verður jarðsunginn frá
Vídalínskirkju.
13.00 Þorlákur Sigurðsson,
Hraunvangi 3, Hafnarfirði,
verður jarðsunginn frá
Hafnarfjarðarkirkju.
14.00 Margrét Rósa Magnús-
dóttir (Pinný) Árholti,
Húsavík, verður jarðsungin
frá Húsavíkurkirkju.
15.00 Kristín (Kádí) Daníelsdótt-
ir, Lindargötu 66, Reykjavík,
verður jarðsungin frá
Dómkirkjunni.
Elskuleg móðir okkar, fósturmóðir,
tengdamóðir og amma,
Hulda Þorbjörnsdóttir
lést á Hrafnistu Hafnafirði sunnudaginn 18. desember.
Jarðaförin auglýst síðar.
Börn, fósturbörn
tengdabörn og barnabörn.