Fréttablaðið - 16.12.2006, Qupperneq 80

Eðvarð segir enga reglu innan bahá´íi-trúarbragðanna um
það hvort haldin séu jól eða ekki.
„Sjálfur held ég ekki jól sem slík,“
segir Eðvarð en hann gerir sér þó
dagamun á jólum. „Ég borða góðan
mat á aðfangadag og gef gjafir ef
svo ber undir en ég fer ekki í
kirkju eða neitt svoleiðis.“ Eðvarð
telur að eins sé með marga
bahá´íia. „Við teljum öll trúar-
brögð jafngild og öll frá guði. Ef
við ættum að halda jólin sem trú-
arhátíð þá ættum við í raun líka að
halda upp á allar trúarhátíðir ann-
arra trúarbragða líka. Hins vegar
er það þannig að vegna þess að við
lifum í kristnu þjóðfélagi þá úti-
lokum við okkur ekki frá helgisið-
um kristinna manna.“
Nýárið hjá bahá´íium er í mars
við vorjafndægur eins og hjá
múslimum. „Fyrir vorjafndægur
er nítján daga fasta en á undan
henni eru svokallaðir aukadagar
sem eru í rauninni okkar jól.
Þannig að við fögnum nýju ári en
höfum einnig ýmsa helgidaga
sem tengjast til dæmis fæðingar-
dögum upphafsmanna trúarinn-
ar,“ segir Eðvarð en honum finnst
jólahald hér á landi almennt
ganga út í öfgar. „Jólin sem slík
eru mjög falleg enda eru þau
hátíð ljóss, friðar og kærleika.
Öðru máli gegnir um kaup-
mennskuna í kringum þetta, æði-
bunuganginn og fátæktina sem
verður enn ömurlegri á jólum en
ella. Þetta er umhugsunarefni og
mér finnst það ekki gott mál,“
segir Eðvarð.
Jólagleðin breiðist
út yfir samfélagið
Jólahátíðin er ævaforn og var upphaflega haldin löngu fyrir tíma Krists
en kristnir menn hafa fagnað fæðingu frelsarans á þessum árstíma frá því
um árið 300 þegar þeir fengu trúfrelsi. Sigríður Hjálmarsdóttir hafði uppi á
nokkrum einstaklingum sem eru í öðrum trúfélögum en íslensku þjóðkirkj-
unni og fékk að vita hvort og hvernig jólahaldið væri á heimilum þeirra.
Öll trúarbrögð jafngild
Heiðin hátíð
Ef einhver ætti að halda jólin hátíðleg þá erum það við, ása-
trúarfólk,“ segir Egill og bendir á
að jólin hafi einmitt verið haldin
löngu fyrir tíma Krists. „Jólin eru
hátíð ljóssins hjá okkur því sólin
rís aftur eftir vetrarsólstöður en
þessi eilífi hringur nær endum
saman þann 22. desember og þess
vegna eru haldin jól. Þau marka
upphaf að nýrri og vonandi bjart-
ari tíð en meginkjarninn í ásatrú
er þessi eilífi hringur sem lokast á
jólum.“
Egill segir einu kristnu menn-
ina sem hann þekki sem viður-
kenni að jólin séu heiðin hátíð vera
votta Jehóva. „Þeir átta sig á því
að jólin eru heiðin hátíð og halda
þess vegna ekki jól. Ég er samt
ekkert að agnúast út í kristna
menn. Þeim er alveg velkomið að
gleðjast með okkur.“
Sjálfur er Egill alinn upp við að
halda jól og hefur það hefur ekk-
ert breyst. „Við syngjum enga
sálma eða lesum í Biblíunni en ég
les ekki upp úr Hávamálum held-
ur,“ segir hann.
„Jólahald kristinna manna er
löngu búið að keyra fram úr hófi
og boðskapurinn löngu farinn.
Þetta kaupæði allt saman er nátt-
úrlega allt of mikið. Sjálfur
reyni ég svo sannarlega að hafa
hemil á eyðslunni en geri þó vel
við fjölskylduna í mat og drykk
og auðvitað kaupi ég líka ein-
hverjar gjafir. Við ásatrúarmenn
reynum að skilja hátíðina sem
samspil náttúrunnar og manns-
ins.“
Jól eru eins og
hverjir aðrir dagar
Svanberg var alinn upp við að halda jól en það hefur hann
ekki gert síðan hann gerðist vott-
ur. „Jólin eru bara eins og hverjir
aðrir dagar og ég reyni að leiða
þau hjá mér eins og ég get,“ segir
Svanberg en hann tekur undir það
sem margir segja um jólahaldið
almennt hér á landi að því fylgi
allt of mikið stress og eyðsla. „Fólk
má hafa þetta eins og það vill og
við blöndum okkur ekkert í það.“
Svanberg segir enga sambæri-
lega hátíð haldna hjá vottum
Jehóva. „Okkar stærsta hátíð er
þegar við minnumst dauða Jesú
Krists enda er það eina hátíðin
sem er lögboðin í Biblíunni en jólin
eru, eins og flestir vita, komin úr
heiðni.“
Að sögn Svanbergs hafa sumir
áhyggjur af því að það sé erfitt
fyrir börnin að halda ekki jól en
hann segir að upplifun barnanna
ráðist að töluverðu leyti af því
hvað fjölskyldurnar geri saman á
öðrum árstímum. „Sumir foreldr-
ar hafa þann sið að gefa börnum
gjafir á einhverjum ákveðnum
tímum, þó það sé ekkert endilega á
jólum, svo þeim finnist þau ekki
afskipt. Það er líka ástæða til að
minna á það að eitthvað það besta
sem hægt er að gefa börnum er
tími, ást og athygli,“ bendir Svan-
berg á.
Hátíð hækkandi
sólar og nýs upphafs
Hér á Íslandi er mjög sterk fjöl-skylduhefð fyrir því meðal
búddista að halda jól. Þar af leið-
andi höldum við jól eins og annað
fólk fyrir utan það að almennt
förum við ekki í kirkju, þó það sé
ekki bannað,“ segir Helga Nína.
„Að öðru leyti er þetta mjög svip-
að, með jólagjöfum, jólatrjám og
fjölskylduboðum.“
Helga Nína segir það valda
óhamingju hjá börnum og ættingj-
um ef fólk sleppir því að halda jól
en það sé ekki það sem búddismi
gangi út á. „Hann gengur út á að
styrkja fjölskyldu- og vinabönd en
við það skapast friður,“ segir hún.
Aðalhátíðisdagur búddista er
nýársdagur en hann markar nýtt
upphaf. „Jólin hér á norðurhveli
eru náttúrlega ævaforn hátíð ljóss-
ins og hækkandi sólar. Kristið fólk
vill kannski eigna sér jólin en þau
eiga sér annað upphaf,“ segir
Helga Nína og bætir því við að
aðalatriðið sé að gleði og friður
séu í hávegum. „Hamingja og frið-
ur fyrir alla.“
Hátíðlegt
og fallegt
Ég er fæddur gyðingur og for-eldrar mínir eru báðir gyð-
ingar en ég er ekki mjög trúuð
sjálf,“ segir Judith, sem heldur jól
á sama hátt og kristnir. „Sambæri-
leg hátíð innan gyðingdómsins er
Hanukkah, hátíð ljósanna.
Hanukkah er haldin skömmu fyrir
jól með gjöfum og hátíðarmat-
seðli. Gyðingafélagið á Íslandi
hittist alltaf á hanukkah og heldur
hátíð. Við viljum kynna þessa siði
fyrir börnunum okkar,“ segir
Judith en hanukkah-hátíðin er
haldin í átta daga þar sem kveikt
er á einu kerti á dag í átta arma