Réttur


Réttur - 01.06.1915, Qupperneq 5

Réttur - 01.06.1915, Qupperneq 5
11 flestir ráma eitthvað í það, þó ekki sjáist það mjög í framkvæmdinni sumstaðar á landinu. En það er ekki nema vel viðeigandi í fyrsta hefti þessa tímarits að skýra dálítið frá því, hvað það var, sem einkum vakti hana og hratt á stað. Hin frjálsa samkepni, sem spratt upp úr kenningum Adam Smiths, skotska þjóðmegunarfræðingsins, var grund- vallarhugsjónin og lyftistöng framfaranna á nítjándu öld- inni, og alt skipulag félagslífsins og atvinnuveganna hlaut að sníðast samkvæmt lögmáli hennar. Frjálsa samkepnin hafði líka aðrar afleiðingar, og þær mjög mikið til hins verra. Hún er nefnilega aðalorsökin til misskiftingar auðsins — að auðurinn hefir safnast að vissum mönnum og stéttum, en aðrar stéttir sokkið i örbyrgð. Samkepnin hefir reynst fölsk, og ýmiskonar einokun siglt undir hennar flaggi. Til sönnunar nægir að nefna aðeins — kaupmannahringina, olíuhringina og ýmiskonar »einokunar-samtök« — og sam- bönd ýmsra stétta til að halda við sérréttindum sínum. Lögin heimila það, og samkepnin helgar það. Gegn þessu verða hinar stéttirnar — bændur og verkamenn og fleiri — að beita sömu vopnum, það er samtökum; kaupfélögin t. d. eru ekkert annað en hringir, til að gæta hagsmuna og rétt- inda félagsmanna, til þess að vinna á móti hinum hringun- um og koma á jöfnuði. En annað lögmál liggur til grund- vallar fyrir félögunum. Samkepnin er strikuð út, en í stað hennar komin samhjálpin. Enda eru þessi lögmál jafn and- stæð og hvítt og svart. Samkepnin hampar þeim sterka, ryður þeim veika af stalli. Samhjálpin styður líka þann veika, þ. e. alla jafnt. — Nú dettur ykkur ef til vill í hug, að fyrst félögin, hringirnir berjast hvorir við annan, þá sé það samkepni. Nei; að vísu getur það litið svo út í bili. En markmið kaupfélaganna er ekki það að vernda aðeins sérréttindi vissra stétta, t. d. bænda, eða gera hinar rétt- lausar. Markmiðið er það að öll þjóðin geti verið einn hringur, eitt verzlunarfélag, og meira til, allar þjóðir, það er nógu hátt sett.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106

x

Réttur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Réttur
https://timarit.is/publication/319

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.