Réttur


Réttur - 01.06.1915, Síða 49

Réttur - 01.06.1915, Síða 49
— 55 — önnur vöruskiftaverslun, en að því leyti lakari, að þar er annarsvegar vara, sem enginn þarfnast í þeirri mynd, sem hann fær hana. Þetta hafa menn líka fundið meira eða minna ljóst, og náttúrlega reynt að bæta úr því. Mikið af heimsversluninni er því rekið með pappírsávísanir sem gjaldmiðil. Pappírinn kostar sama sem ekkert, og vegur sama sem ekkert, því að hægt er að láta lítinn miða gilda svo mikið sem vill, og pappírsávísun rýrnar ekki að gjaldmiðilsgildi við brúkun. Verslun með þann gjaidmiðil er því ekki vöruskiftaverslun, og virðist hafa alla hina þráðu kosti. En gallinn er, að p?pp- írsávísanirnar eru venjulega fyrst og síðast ávísanir á gull og silfurpeninga. Peir þurfa því að vera til. Þeir þurfa að standa á bak við, og hlaupa í skörðin, þegar handhöfum ávísan- anna þóknast. Sú tegund pappírsávísana, sem almenningur þekkir best, eru »bankaseðlarnir«. Peir eru venjulega ávísanir á gull eða silfurpeninga, sem bankinn verður að geyma, til að geta fullnægt þeim kröfum, sem handhafi seðlanna kann að gera. Pó er gert ráð fyrir, að seðlarnir komi aldrei allir í einu til innlausnar, og geymir því bankinn ekki góðmálma, nema sem svarar nafnverði nokkurs hluta, t. d. helmings, af seðlunum. Pað er nú mikiil gróðavegur, að búa til peninga úr papp- ír, og lána þá út gegn fullum vöxtum, enda þykir seðlaút- gáfurétturinn mikils virði, jafnvei þótt tryggja verði seðlana að hálfu með gulli, og sér þó hver maður, að gróðinn yrði að minsta kosti helmingi meiri, ef ekkert gull þyrfti að geyma. En hvers vegna þarf nú að geyma þetta gull? Hvers vegna getur ekki seðillinn endalaust gengið mann frá manni sem ávísun á vörur eða vinnuafl eftir nafnverði sínu? Af því að útgefandann skortir tiltrú. Pað hefir komið fyrir, að útgefandi hefir gefið út óhóflega mikið af seðlum, meira en menn höfðu þörf fyrir, meira en stóð í réttu hlutfalli við viðskiftaveltuna og meira en hann átti eignir fyrir. Eng- inn skynsamur maður kærir sig um að geyma gjaldmiðil
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106

x

Réttur

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Réttur
https://timarit.is/publication/319

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.