Réttur - 01.08.1950, Síða 58

218
RÉTTUR
ur kaþólsku kirkjunnar, en honum ofhauð fégræðgi hennar
og framferði aflátssalans Tetzels, sem var blygðunarlaus
mangari. Friðrik kjörfursti bannaði því að selja afláts-
bréf í ríki sínu, en Tetzel kom allt að landamærum
Saxlands og ginnti auðtrúa þegna furstans til þess að eiga
kaup við sig, og það var ekki amalegt að verzla við Tetzel.
Menn gátu fengið aflát alls konar glæpa fyrir nokkra
skildinga, þar á meðal friðþægt fyrir föðurmorð með 4
dúkötum. En nú brá svo undarlega við, þegar borgarbúar
frá Wittenberg komu hvítþvegnir af syndum sínum frá
Tetzel, að kennari í guðfræði við háskóla borgarinnar
Lúther að nafni neitaði að viðurkenna gildi aflátsbréfanna.
Syndararnir kærðu málið fyrir Tetzel, og rimma hófst
milli hans og guðfræðingsins, sem negldi upp hinar frægu
setningar sínar um misnotkun aflátssölunnar á kirkjuhurð
í Wittenberg. Þessi atburður reyndist sem herblástur gegn
kaþólsku kirkjunni. I þetta sinn hafði hún ekki kunnað sér
hóf, ekki skilið að langlundargeði þýzkrar þjóðar voru
nokkur takmörk sett. Þjóðverjar fögnuðu mjög framkomu
Lúthers, og hann varð frægur maður á skammri stundu.
Uppreist Lúthers
Lúther ætlaði ekki að segja kirkjunni stríð á hendur
með gagnrýni sinni á aflátssölunni, en rás atburðanna varð
sú, að andstæðurnar skerptust von bráðar, og hann átti
ekki afturkvæmt í skaut kirkjunnar. Hann eignaðist marga
óþolinmóða fylgismenn, sem ýttu á eftir því, að hann héldi
áfram stefnunni og fletti ofan af siðspillingu og fjárdrætti
páfadómsins. Lúther var bardagamaður í eðli sínu, mál-
snjall með afbrigðum og pennafær að sama skapi. Prent-
listin var orðin allútbreidd um þessar mundir og kom nú
í góðar þarfir. Fram til þessa tíma hafði latína yfirleitt
verið ritmálið, en Lúther skrifaði áróðursrit sín á þýzku,