Réttur - 01.06.1962, Side 12

124
R É T T U R
í leit að ódýru vinnuafli beindist athygli ekrueigenda að megin-
landinu, einkum Líberíu. Aragrúi íbúa Líberíu — þar á meðal börn
— voru sendir með skipum lil Fernando Po til þess að lifa þar og
þræla við hinar hryllilegustu aðstæður. Fæstir áttu afturkvæmt.
Þeir sem neituðu að endurnýja vinnusamningana voru fangelsaðir
og samstundis ákærðir fyrir flakk, síðan voru „flakkararnir“ seldir
á uppboði. Þessi starfsemi naut opinbers samþykkis spánska land-
stjórans. Það varð ekki fyrr en 1920 að stjórnin í Líberíu bannaði
ráðningar verkamanna til ekranna á Fernando Po.
Spönsku kakókóngarnir fóru þá að ráða verkamenn frá næstu
nýlendum, Nígeríu og Kamerún. Þar ríkti hungur og skortur og
auðvelt fyrir ráðningarmennina að ginna lil sín verkamenn með
lýsingum á þessari spönsku nýlendu sem sannkallaðri paradís. Þús-
undir settu „merki sitt“ á samninginn og skuldbundu sig til að
vinna þar í 18 mánuði.
Þeir uppgötvuðu brátt að þeir höfðu sloppið úr einu helvíti
til þess að lenda í öðru ennþá verra. Samningurinn batt þá allan
samningstímann hvernig sem ekrueigandinn kom fram við þá. Fyrir
strok kom fangelsi og misþyrmingar.
Vinnan var þrældómur og launin lág — fram til 1961 aðeins 1
pund, 13 shillingar og 4 pence á mánuði, eða innan við fimm doll-
ara. Verkamenn komust því strax í vonlausar skuldir við ekrueig-
endur. Það þýddi — segir Nígeríublaðið W est African Pilot — að
þeir urðu að endurnýja samningana til þess að vinna af sér skuld-
irnar. Þannig voru fórnardýrin veidd í svikamyllu öll beztu ár ævi
sinnar.
Afríkanar eru sviptir rétti til að mótmæla þeim reglum er yfir-
völdunum þóknast að setja. Verkalýðsfélög og stjórnmálafélög eru
bönnuð. Áður nefnt blað segir frá því, að spönsk yfirvöld líti á
hvers konar kvartanir sem samsæri gegn sér.
Allar tilraunir hinna ólánsömu verkamanna til að leita verndar
stjórnarvalda Nígeríu eða Kamerúns voru árangurslausar meðan
lönd þessi voru nýlendur. Yfirvöldunum þar þótti gott að geta selt
vinnuafl til Fernando Po — það dró úr atvinnuleysinu heima fyrir
og gaf gróða í aðra hönd. Á ráðstefnu akuryrkju- og skógarhöggs-
manna árið 1953 var það upplýst, að yfirvöldin í Kamerún fengju
20.000 franka (40 dollara) fyrir hvern verkamann sem ráðinn var
þaðan.
Eftir að Nígería og Kamerún urðu sjálfstæð ríki gátu þessar