Réttur - 01.09.1962, Blaðsíða 62

254
R É T T U R
lendudrottnun horfin af sjónarsviðinu, en nýjar aðferðir í nýlendu-
málum fá æ stærra rúm.
Brezka heimsveldið varð fyrst til þess að leggja undir sig flestar
nýlendur heims, á sama hátt eru núverandi brezkir heimsvalds-
sinnar braulryðjendur um nýjar aðferðir í nýlendudrottnun.
(a) Aðferðir til áhrifa í nýjum ríkjum
Hinar nýju aðferðir heimsvaldasinna í nýlendumálum stefna að
því að halda sem mestum völdum og tækifærum til gróðasöfnunar
eftir að þjóðfrelsisbaráttan hefur neytt þá til að veita nýlendunum
sjálfstæði. Þeir beita öllum tiltækum ráðum til að hafa áhrif á eðli
og stjórnarfar nýju ríkjanna. Bíði heimsvaldasinnar hernaðarlegan
ósigur í átökum í nýlendunum, verður slík íhlutun óhugsandi.
Brezkir heimsvaldasinnar eru nógu skynsamir til þess að sjá fyrir
sigur sjálfstæðisharátlunnar og gera í tíma nauðsynlegar ráðstaf-
anir. Þeir tryggja sér að stjórnarfarslegt sjálfstæði nýju ríkjanna
komi til framkvæmda undir þeirra handleiðslu og eftir þeim leiðum
sem þeir leggja.
Skipting landa er sú aðferð sem brezkir heimsvaldasinnar nota
oftast til að grafa undan sjálfstæði nýstofnaðs ríkis. Þeir beittu
þessari aðferð þegar 1921 gegn Irum. Þegar þeir treystu sér ekki
til að brjóta á bak aflur írska lýðveldisherinn, þá leituðu þeir til
afsláttarmanna í forustu Ira (Collins) og gerðu samninga við þá
um sjálfstæði Irlands, en því skyldi skipt í Norður- og Suður-írland.
Þessi aðskilnaður á iðnaðarsvæðum og landbúnaðarhéruðum hefur
síðan verið þrándur í gölu efnahagsþróunar beggja landshlutanna
síðastliðin 40 ár, og heft þjóðfélagslegar og stjórnarfarslegar fram-
farir. Irland er að nafni til óliáð samveldinu, en í raun og veru
mjög háð því, arðsogið og fátækt land sem Bretar nýta til búfjár-
ræktar og öflunar ódýrs vinnuafls. Norður-írland er sameinað
Bretlandi. Þar stjórna sérstakir stjórnarfulltrúar. Kosningaúrslit
eru fölsuð og atvinnuleysi er snöggt um meira en í Englandi.
Dæmi um þessa aðferð eftir síðari heimsstyrjöldina er skipting
Indverska keisaradæmisins í Indland og Pakistan, er Bretar misstu
þar yfirráð 1947. Þar með voru skapaðar deilur milli þessara ríkja
frá upphafi. Um tíma áttu herir Indlands og Pakistans í stríði meðan
báðir voru undir brezkri herstjórn. Deilur milli þessara landa leiða
af sér hernaðarútgjöld sem eru að sliga fjárhag þeirra og ryðja