Réttur - 01.09.1962, Blaðsíða 29

RETTUR
221
skapazt á hluta af íslandi. En það dugar ekki að láta þá galla, —
sem við þekkjum frá fornu fari, — hræða menn frá því að stíga
spor fram á við, heldur verður alþýðan að setja sér að berjast gegn
þeim löstum og að lokum uppræta þá.
3. Þoð verður að nýta i þjóðarþógu banka, vótryggingarfélög, oliufólög,
byggingarverzlun, skipafélög o. fl.
Ef almenningur á lslandi á að lija við góð og batnandi lífskjör
innan auðvaldsskipulagsins, þá er engin leið að láta arðrœna hann
á öllum sviðum lífsins. Það verður að takmarka gróðamyndunina,
því alþýðan ber ekki svo stóra og ríka yfirstétt sem nú er verið að
koma hér upp. Það verður með öðrum orðum að útiloka gróða-
myndun á vissum sviðum, þjóðarlieildinni í hag, og er þá eðlilegast
að útiloka myndun einkagróða á þeim sviðum, sem öruggust eru, en
leyfa einmitt myndun hans á þeim sviðum þar sem áhœttan er mest,
og mest reynir því á jramtak og hyggjuvit einstaklingsins.
Samkvæmt þessu ætti eigi aðeins að liætta þeirri stefnu að láta
bankana græða ofsalega, t. d. upp undir 150 milljónir króna á ári,
ef allt væri til fært. Bankar landsins eiga fyrst og fremst að vera
þjónustufyrirtæki við þjóðarbúið og almenning, en ekki undir-
orpnir gróðasjónarmiði og þjónustu við einkaatvinnurekendur, eins
og beinast kemur fram hjá bönkunum, þegar þeir raunverulega að-
stoða einkaatvinnurekendur í verkbönnum og verkföllum með því
að ganga ekki fast að þeim, þegar þeir dirfast að stöðva þann at-
vinnurekstur, sem þjóðinni liggur á að rekinn sé.
En það ælti líka að tryggja að sá gróði, sem nú fer til vátrygg-
ingafélaga, olíufélaga, skipafélaga og byggingarefnasala, rynni i
þjóðarbúið og yrði til að bæta lífskjör launþega. Ef ekki finndust
önnur hentug ráð til slíks, yrði að gera þetta með þjóðnýtingu. —
Bað má engan blekkja í þessum efnum að sum slík félög sýni tap
á reikningum sínum. Með þeim afskriftareglum sem nú gilda, geta
auðfélög safnað tugmilljóna gróða og alltaf sýnt tap. Tveir af þing-
mönnum Alþýðubandalagsins, Lúðvík Jósefsson og Karl Guðjóns-
son sýndu fram á það í greinargerð frumvarps síðastliðinn vetur
að hægt væri að lækka vexti til sjávarútvegsins um 100 milljónir
króna, lækka vátryggingargjöld um 135 milljónir kr., lækka flutn-
jngagjöld um 20 milljónir kr., lækka ýms önnur gjöld sjávarútvegs-