Réttur - 01.10.1972, Blaðsíða 4

vinnujafnvægi í dreifðum byggðum landsins.
Endurnýjun togaraflotans sem hefur grotn-
að niður á undanförnum áratugum, er einnig
trygging fyrir atvinnuöryggi, þegar áhrifa
hinnar nýju fiskveiðilögsögu fer að gæta að
marki.
Uppbygging iðnaðar í eigu og undir stjórn
landsmanna sjálfra, mun á komandi árum
renna nýjum og traustum stoðum undir efna-
hags- og atvinnulíf okkar, auka þar fjöl-
breytni og draga úr sveiflum í atvinnulífi.
Þessi atriði og raunar mörg fleiri benda
ótvírætt til þess að miklir möguleikar séu
fyrir hendi að tryggja þau lífskjör, sem við
nú höfum náð, bæta þau enn meir.
NÝ VIÐHORF
En hvað er það sem hefur breytt öllum
viðhorfum svo mjög á síðustu fjórum árum?
Þó verkalýðshreyfingin hafi á þessum ár-
um háð kjarabaráttu og náð góðum samn-
ingum, þá hefur það einnig gerzt fyrr. Mun-
urinn er sá að nú standa þeir samningar sem
gerðir eru, en áður var öllu jafnharðan rænt
aftur af óvinveittu ríkisvaldi.
Það sem hefur gerzt er það, að nægilega
stór hluti launþega hefur gert sér það ljóst
að árangur kjarabaráttu verður að tryggja
með atkvæði sínu.
I fyrsta skipti um langt skeið situr nú að
völdum ríkisstjórn sem hefur það að mark-
miði að bæta hag hinna lægst launuðu og
starfa í samvinnu og samráði við heildar-
samtök verkafólks.
Málefnasamningur ríkisstjórnar bar þess
glögg merki hverra breytinga væri að vænta
fyrir alþýðu þessa lands.
Jafnvel þótt atvinnurekendur og íhald
reyndu eftir megni að koma í veg fyrir að
kjarasamningar væru gerðir í anda málefna-
samninga, þá tókst að ná þeim fram með
samvirkum þrýstingi verkalýðssamtakanna og
ríkisvaldsins. Þá gerðu flestir launþegar sér
grein fyrir hvílík breyting hafði orðið á, á
æðstu stjórn landsins.
Höfuðandstæðingur liðinna ára, ríkis-
stjórnin, var orðin að trausmm samherja.
SAMSTARF BOÐIÐ
Þessi nýju viðhorf blasa við jx.-gar Al-
þýðusambandsþing verður háð. Ríkisstjórnin
hefur lýst sig reiðubúna til samstarfs við
verkalýðssamtökin um að tryggja þann á-
rangur sem náðst hefur og óskar eftir sam-
vinnu við þau um lausn á þeim vandamálum
sem við blasa.
Fyrra atriðið er auðvelt fyrir verkalýðs-
hreyfinguna að tjá sig um. Að sjálfsögðu er
hún reiðubúin til samvinnu um að tryggja
og bæta lífskjör hinna lægst launuðu. En
hvort verkalýðshreyfingin er reiðubúin til að
taka á sig þann vanda að tjá sig um lausn
þeirra vandamála sem við er að glíma í efna-
hagsmálum, er ég meir efins um. Þó er
það grundvallaratriði. Það er spurningin um
það hvort verkalýðshreyfingin sé reiðubúin
til þátttöku í að stjórna landinu eða hvort
hún vill aðeins láta stjórnast.
Um það hefur verið margt ritað og rætt
á liðnum árum, að verkalýðshreyfingin væri
að missa sjónar á markmiðum sínum, að
barátta hreyfingarinnar væri eingöngu orðin
einhliða launabarátta, án annars markmiðs
en þess að hækka launin frá einum tíma til
annars, slitið úr öllu samhengi við stöðu
og vandamál þjóðfélagsins í heild og án
nokkurrar tilraunar til að breyta þjóðfélags-
myndinni og tryggja árangur barátmnnar.
Ef litið er til allra jæirra verkfalla, sem
háð hafa verið, kröfugerða og samninga, sem
gerðir hafa verið á síðustu tíu til tuttugu
árum og j^að borið saman við þann árangur,
sem náðst hefur, þá hlýtur það að verða sam-
196