Réttur - 01.10.1972, Blaðsíða 11

tryggð. Meðan burgeisastéttin hefur alein
ráðið ríkisstjórn um alllangt skeið (6 ára
„helmingaskiptastjórn", 12 ára „viðreisnar-
stjórn") hefur henni að vísu um tíma „tekizt"
að lækka kaupmátt tímakaups um allt að
20% og koma á atvinnuleysi, en verðbólg-
una hefur hún aukið um 12—14% á ári að
meðaltali og hin síðarnefnda lækkað gengi
fjórum sinnum á 8 árum, svo fyrir „festu"
var ekki að fara. Og verklýðshreyfingin fag-
leg og pólitísk hefur alltaf að lokum fellt
slíka stjórnarstefnu.
Það hefur eftir 1942 verið hvað styrkleik
snertir einskonar valdajafnvægi milli atvinnu-
rekendastéttarinnar og verkalýðsins. Það er
aðeins á færi verkalýðsins að skapa þá festu
í efnahagslífi, sem íslenzkt þjóðfélag þarfn-
ast, því hann hefur hag af því, en valdameiri
hluti burgeisastéttarinnar, verzlunarauðvald-
ið, hefur það ekki. Til þess að íslenzkur
verkalýður geti tekizt þetta hlutverk á hend-
ur þarf hann að eiga pólitískt sterka og sam-
beldna verklýðshreyfingu og hafa sjálfur
slíka reisn samfara meðvitund og trú á for-
ustuhæfileika sína til að bera að hann þori
að stjórna þjóðfélaginu. Og til þess að geta
stjórnað því þarf hann að hafa góða og skiln-
ingsríka bandamenn, sem m.a. væru reiðu-
búnir til að reka slíka pólitík, að sá hluti
atvinnurekendastéttarinnar, sem er fyrst og
fremst í framleiðslunni og helzt hefur hag af
festu í efnahagslífinu (atvinnurekendur í
sjávarútvegi og iðnaði) sætti sig við eða jafn-
vel aðstoði við niðurskurð á hinu óþarfa og
skaðlega í yfirbyggingu þjóðfélagsins, og
fullkomna skipulagningu atvinnulífsins.
Það veltur mikið á því að þessar forsendur
skapist sem fyrst. Verkalýðshreyfingin þarf
sjálf, — pólitísk og fagleg, — að endurskoða
frá grunni afstöðu sína og starfshætti alla,
til þess að verða fær um að gegna því hlut-
verki, sem hún vegna styrkleika síns, valds
og þarafleiðandi ábyrgðar ekki kemst undan
að rækja. En eigi núverandi ríkisstjórn að
auðnast að valda þessu verkefni, — og það
væri mikil gifta ef slíkt tækist í viðbót við
viðfangsefnin í sjálfstæðisbaráttunni, — þá
reynir og mjög á bandamann verkalýðshreyf-
ingarinnar, Framsókn.
Framsóknarflokkurinn þarf að sýna verk-
lýðshreyfingunni það í reynd að hann sé
reiðubúinn til stórfelldra skipulagsbreytinga,
til þess að draga úr hinni óskaplegu yfirbygg-
ingu í þjóðfélaginu: öllu verzlunar- og brask-
bákninu, sem er að sliga þjóðina, — og jafn-
framt tryggja aðstöðu verkalýðs með félags-
legum umbótum, er auki og festi vald hans
í atvinnu- og fjármálalífinu. Til þess eru
vítin að varast þau: Það var afturhaldið í
Framsókn, sem fékk að ráða afstöðu flokks-
ins í banka- og skipulagsmálum, efnahags-
málunum yfirleitt 1956—58, og olli því að
Framsókn varð 12 ár utan stjórnar.
Allt sem eykur og tryggir vald, afkomu-
öryggi og réttindi verkalýðsins í þjóðfélaginu
er honum meira virði en t.d. kaupgjaldsvísi-
tala á brennivín og annað þessháttar.
Alþýðan þarf því samtímis því sem hún
reynir að knýja fram lausn efnahagsvandans
á kostnað yfirstéttarinnar með niðurskurði á
óhófsbákninu, að vera á verði gegn hvers-
konar vélráðum, sem ætlað er að sundra
stjórninni og koma afturhaldinu til valda,
máske undir fögru yfirskyni. Höfuðatriði er
að verkalýðshreyfingin standi vörð um hvor-
tveggja í senn: vald sitt og framtíðaröryggi
og -hag sem og um grundvöll lífs og sjálf-
stæðis þjóðarinnar: fiskveiðilögsöguna nýju
og friðhelgi og herleysi landsins. Þetta tvennt
heyrir saman.
Sigurinn er okkar Islendinga, ef við svíkj-
um okkur ekki sjálfir eða látum leika á
okkur.
E. 0.
203