Réttur - 01.04.1978, Blaðsíða 1
léttur
61. árgangur
1978 - 2. hefti
Verkalýður íslands hafði stórsigrað í kosningunum. Afturhaldsflokkarnir
fengið makleg málagjöld. Felmtri hafið slegið á afturhaldið innanlands -
og utan. Og það var sem alþýða íslands segði í kosningunum við Alþýðu-
flokkinn: Nú færð þú þinn síðasta ,,sjans“ - og bjargaði honum af hengi-
brúninni upp í sterka stöðu. - En nú var eftir að hagnýta hið mikla vald, sem
verkalýðsflokkarnir sameiginlega höfðu fengið: 28 þingsæti, 45% þjóðar-
innar.
Hver stjórnarmyndunartilraun á fætur annarri mistekst, uns Lúðvík Jós-
epssyni, formanni Alþýðubandalagsins, var falin stjórnarmyndun. Hann skóp
stjórnargrundvöll fyrir þrjá flokka, er tryggði óskert lífskjör alþýðu, fulla
atvinnu og vinnufrið til 1. des. 1979 - ef dugandi forusta væri fyrir slíkri
ríkisstjórn og þá forustu gat Alþýðubandalagið eitt veitt.
Þá hófst upp ,,rama“-kvein í London og Washington og bergmálaði í
brjóstum lítilla karla úti á íslandi: „Átti kommúnisti að verða forsætisráð-
herra íslands?" spurðu ríkisstjórnir þessar felmtri slegnar - og gleymdu
öllu hjali sínu um mannréttindi, jafnrétti og lýðræði. England hafði slæma
reynslu: Það hafði ásamt Frakklandi ráðist á Egyptaland Nassers 1956 - og
orðið að gefast upp fyrir fordæmingu Sameinuðu þjóðanna og aðvörunum
Sovétríkjanna - og leggja niður rófuna.
En 1958 stækkaði Lúðvík sem sjávarútvegsráðherra landhelgi íslands
upp í 12 mílur. „Hér get ég þó sigrað," hugsaði Bretinn, forðum drottnari
úthafanna, „þessir íslendingar hafa þó engan her.“ Og „Þorskastríðið“ hófst
- og Bretinn lá í því fyrir þrjóskum íslendingum og bölvaði: „Lúðvík er
verri en Nasser.“
En litlir karlar á íslandi, lafhræddir við að móðga NATO, hlupu til að
gerðu ,,óuppsegjanlegan“ samning við Breta um að stækka landhelgina
aldrei upp úr 12 mílum, nema með þeirra leyfi. „Við skulum alltaf vera góðu
og hlýðnu NATO-börnin héðan af,“ sögðu þeir „Sjálfstæðis"- og Alþýðu-
flokkurinn.
íslensk þjóð rifti þeim smánarsamningi 1971 undir forustu Alþýðubanda-
lags og Framsóknar.