Réttur - 01.04.1978, Blaðsíða 32

Kvennakvikmyndir
,,Kvennabókmenntir“ er hugtak sem
við heyrum æ oftar, og á sama hátt er nú
farið að tala um „kvennakvikmyndir“.
Oftast er þá átt við kvikmyndir sem kon-
ur stjórna, og sem fjalla jafnframt um
máleíni kvenna eða sýna heiminn út frá
sjónarhorni þeirra.
Þessar kvikmyndir hafa átt mjög erfitt
uppdráttar á hinum „almenna kvik-
myndamarkaði“ þar sem bandarísk stór-
fyrirtæki ráða ríkjum. Sums staðar hafa
því konur gripið til þess ráðs að skipu-
leggja kvikmyndahátíðir þar sem ein-
göngu hafa verið sýndar kvennakvik-
myndir. Ein slík var t. d. haldin í Kaup-
mannahöfn í árslok 1976.
Fyrir hefur Jdó komið að kvennamynd-
ir hafa hlotið náð fyrir augum gagnrýn-
enda og áhorfenda. Má Jrar nefna sem
dæmi myndir ungverska leikstjórans
Mörtu Meszaros, en ein þeirra, „Ættleið-
ing“ var sýnd á Kvikmyndahátíðinni í
Reykjavík í febrúar sl. Einnig norsku
myndina „Eiginkonur" eftir Anja Breien
(sýnd í Hafnarbíói í fyrra) og dönsku
„Eiginkonur".
104
myndina „Ta’ det som en mand, frue“,
sem stjórnað er af Jjremur konum sem
kalla sig Rauðu systurnar og hafa einnig
stjórnað ágætri sjónvarpsmynd, „Er ég
að ljúga?“ sem íslenska sjónvarpið sýndi
nú í sumar. Sænska leikkonan Mai Zett-
erling hefur líka stjórnað nokkrum á-
hugaverðum kvennamyndum á undan-
förnum áratug. Loks má geta Jress, að í
Bandaríkjunum og Vestur-Þýskalandi
framleiða konur fjölmargar kvikmyndir
á ári hverju.
Erindi kvenna
En livert er J^á erindi kvenna inn í
þennan karlaheim, sem kvikmyndalistin
er? Hvað hafa þær fram að færa sem karl-
ar hafa ekki margoft sagt, miklu betur
en þær?
í rauninni gildir hér Jrað sama og í
bókmenntum og öðrum listgreinum.
Munurinn er e. t. v. aðeins sá, að kvik-
myndir (og sjónvarp) eru svo gífurlega
stór þáttur í lífi nútímafólks, og fer hlut-
ur þeirra vaxandi, á kostnað annarrar
menningarneyslu.
Það sem konur liafa meðferðis inn í
þennan heim er fyrst og fremst reynsla,
sem er „öðruvísi". Barátta Jæirra snýst
fyrst og fremst um réttinn til að vera
öðruvísi, liugsa öðruvísi og knýja fram
viðurkenningu Jrjóðfélagsins á sögulegri
reynslu kvenna. Vissulega hlýtur þetta að
hafa í för með sér úttekt á hjónabandinu,
fjölskyldunni og eiginkonu+móðurhlut-
verkinu. Þeim fyrirbærum, sem til
skamms tíma hafa verið konunni allur
heimurinn, en karlinum aðeins stuttur
kafli í langri sögu um metorða- og frama-
leit í heimi samkeppninnar. Hver eru
viðhorf kvenna til þessara fyrirbæra? Og