Réttur - 01.04.1978, Blaðsíða 31

konur liaft a£ því atvinnu í Hollywood
að skrifa kvikmyndahandrit. Þessar kon-
l*r liafa sjálfsagt ekki verið meðvitaðar
kvenlrelsishetjur, en hjá Jjví fór ekki að
su mynd sem þær gáfu af konum væri nær
raunveruleikanum og jafnframt áhuga-
verðari en síðar varð, þegar karlmenn
höfðu yfirtekið „bíssnissinn“ á nýjan
leik, eftir stríð. Þær leikkonur sem fræg-
astar voru á þessum árum eiga það þess-
um kynsystrum sínum að þakka að þær
fengu tækifæri til að skapa sjálfstæðar
kvenpersónur á hvíta tjaldinu - enda
þótt efnisþráðurinn yrði oftast að lúta
higmálum karlmannalistarinnar: á end-
anuni fann sjálfstæða persónan alltaf
hamingjuna með því að brjóta odd af of-
keti sínu og gerast undirgefin eiginkona.
A tímum kalda stríðsins varð kyn-
homban til í Hollywood. Að vísu hafði
hnn þekkst áður, allt fr á tímum þöglu
Uryndanna, en Jiað var ekki fyrr en eftir
^áknmynd og fórnarlamb karlmannalistar.
seinni heimsstyrjöldina sem hún fór
verulega að blómstra og varð að menn-
ingarsögulegu fyrirbæri. Táknmynd
þessa tímabils er auðvitað Marilyn Mon-
roe, konan sem varð fórnarlamb karl-
mannalistarinnar. Hún var hneppt í
fjötra sinnar eigin ínryndar, heimsk
ljóska skyldi hún vera, livað sem það
kostaði. Ævisaga Marilyn Monroe er
harmsaga, íhugunarverð fyrir þá sem láta
sig örlög kvenna í listaheiminum ein-
hverju varða. Jafnframt er hún harmsaga
kvenna á Vesturlöndum á þessu tímabili,
því að myndin af Marilyn Monroe var
sköpuð til jress beinlínis að þær reyndu
að apa eftir henni. „Gentlemen prefer
blondes“ - karlmenn vilja heldur ljóskur
- var kjörorð Jressa tíma.
Með vaxandi kreppuástandi síðari ára
og ofbeldi sem af því leiðir hefur stöðugt
fjölgað kvikmyndaframleiðendum senr
gera sér mat úr þessu olbeldi. Um leið
virðist sú þróun eiga sér stað, að kvenna-
hreyfingin, vaxandi vitund kvenna um
eigin stöðu, kalli fram eins konar varnar-
viðbrögð hjá karlmönnum sem ráða ferð-
inni í kvikmyndaframleiðslunni. Kven-
ímyndin verður stöðugt lágkúrulegri.
Þeim myndum fjölgar einnig þar sem
konur koma alls ekki við sögu. Þeim er
hreinlega sleppt. Sumir hafa viljað túlka
þetta sem svar karlmanna við þeirri til-
hneigingu sem gætt hefur innan kvenna-
hreyfingarinnar, einkum í Bandaríkjun-
um, að konur séu sjálfum sér nógar, þær
Jmrfi ekki á körlum að halda (sbr. mál-
tækið „kona án karls er eins og fiskur án-
reiðhjóls").
Þannig má segja að „stríðið milli kynj-
anna“ endurspegiist í kvikmyndalist nú-
tímans. En sem betur fer er Jietta ekki
eina stefnan sem uppi er.
103