Réttur - 01.01.1981, Qupperneq 60

Bandaríkin
Ástandið í málum alþýðutrygginga í
Bandatíkjunum er til stór skammar fyrir
ríkisstjórn, sem eyðir 170 miljörðum
dollara í hernaðarútgjöld árlega og
þvaðrar svo um ,,mannréttindi.“:
Það eru engar sjúkratryggingar til,
sem ná yfir öll Bandaríkin. Þessvegna
hafa 18 miljónir Bandaríkjamanna
engan rétt til ríkisaðstoðar, er sjúkdóm
ber að höndum, og 48 miljónir Banda-
ríkjamanna geta ekki greitt til fulls
sjúkrahúsreikninga sína. — 60% af íbú-
um Suðurríkjanna hafa engar ríkistrygg-
ingar, 40% Suðurríkjabúa hafa ekki þau
laun, sem nægja til lífsframfæris.
Eftir upplýsingum Time, tímaritsins
fræga 1978 gátu 40% sjúklinga ekki
fengið þá læknismeðferð er þurfti, en á
sama tíma voru 200.000 rúm í spítölum
ónotuð — og svo var það og árinu áður.
Sjúkrahúsdvöl kostaði 1969 533 dollara
að meðaltali, en 1979 yfir 1600 dollara.
Umhirðan um líf mannanna lýsir sér
m.a. í því að heimsóknir lækna eru
miklu færri til „litaðra” manna en
hvítra. — Meðalaldur negra þar er því 6
árum styttri en hvítra. Og amerískir Indí-
ánar deyja að meðaltali 45 ára gamlir,
þ.e. tveim áratugum áður en þeir ættu
rétt á einhverjum ellilífeyri.
Þetta er það sem stjórnendur Banda-
ríkjanna kalla „mannréttindi” — og
segjast vera æðstu boðberar slíkra í
heiminum.
Hinsvegar verður því ekki á móti
mælt, sem ameríska ríkisnefndin
„National Commission on Causes and
Prevention of Violence” (Ríkisnefnd til
rannsóknar orsaka og hindrunar ofbeldis)
komst að i skýrslu sinni 1969 að Banda-
ríkin væru ,,the World Leader” (Leið-
togi heims) í glæpum í stórum stíl. En
glæpir þrefölduðust samt frá 1960 til
1975: eftir stjórnarskýrslum eru 30%
fleiri morð framin 1975 og 47,5% meiri
þjófnaður en 1970. — Og auðvitað eru
þeir glæpir, sem Bandaríkjastjórn sjálf
lætur fremja utan landamæranna, svo
sem múgmorðin í Víetnam, ekki tekin
með í svona skýrslum.
Kúba
Á árinu 1980 var ungbarnadauðinn á
Kúbu miðað við 1000 lifandi fædd börn
komin niður í 19,8. — Árið fyrir bylting-
una 1958 var talið að barnadauðinn væri
60 miðað við 1000 — og var líklega of
lágt miðað við staðreyndir. — í Paraguy
eru þessar tölur nú 94,3 af 1000; í Guate-
male 80,7; í Perú 72,4; í Chile 63,3; í
Columbíu 52,5; í Venezuela43,7.
Rétt er að muna að árlega deyja í ver-
öldinni 15,5 miljónir barna innan 5 ára
aldurs af skorti á fæðu eða vegna heilsu-
spillandi íbúða og skorts á læknishjálp
fyrir mæður þeirra.
Sovétríkin
Athugum samsvarandi þróun í Sovét-
ríkjunum. Fyrir 60 árum dóu 300 af
hverjum 1000 nýfæddum börnum.
Meðalaldur var 32 ár. — Barnadauðinn
er nú níundi hluti þess er var — og meðal-
aldurinn er nú um 70 ár.
60