Réttur - 01.04.1976, Side 62

nokkru sinni fyrr, jafnvel meir en þegar styrjöldin
var verst.“
Frá 1896 hafa auðmenn ráðið báðum aðalflokk-
um Bandaríkjanna og auðvald gagnsýrt þjóðlíf
þeirra. Það var það, sem þeir Matthías Jochumsson
og Þorsteinn Erlingsson strax fundu, er þeir komu
þangað vestur 1893 og 1896 og slökti hjá þeim
hrifninguna, sem áður birtist t.d. í „Vestmönnum"
hjá Þorsteini.
Þegar auðmannastétt Bandaríkjanna skóp At-
lantshafsbandalagið, treysti hún á að geta notað
lýðræðið sem skálkaskjól fyrir auðdrottnun sína
og annarra. Ef það skálkaskjól brigðist, þá var að
þurrka það út, — ef hún gat, — eins og í Chile.
Sósíalískur verkalýður Vestur-Evrópu er nú að
byrja að búa sig undir að sjá um að hún geti
það ekki, — það verði hægt að beita lýðræðinu
gegn einræði peningavaldsins, án þess furstar
auðsins fái að gert.
I Vestur-Evrópu býr fjölmennasti og best mennt-
aði verkalýður heims. I VesturEvrópu eru djörfustu
frelsishugsjónir mannkynsins, draumarnir um lýð-
ræði og sameignarþjóðfélag upprunnir. I Vestur-
Evrópu er marxisminn sjálfur til orðinn, — undir
hann runnu þrjár meginstoðir: Þýsk heimspeki,
franskur hugsjóna-sósíalismi og ensk hagfræði.3*
Þegar sósíalisminn sigraði í Vestur-Evrópu og
fullkomnaði lýðræðið þar, væri hann svo að segja
að koma heim til sín eftir mikla sigurför um heim-
inn: Byltingar í Rússlandi, Kína, Vietnam, Angolu,
Kúbu — svo nokkur viðkomulönd séu nefnd.
Bandaríkjaauðvaldið myndi til að byrja með fyrst
og fremst treysta á þýsku auðmannastéttina, hinn
forna frumkvöðul og herra fasismans, til að hindra
sósialíska þróun í Vestur-Evrópu. En það væri ekki
vænlegt til árangurs að ætla að fela þeim gömlu
böðlum þjóðfrelsis og iýðræðis að þerja niður
sósíalistíska lýðræðisþróun í Vestur-Evrópu. Sporin
hræða. Það myndi mistakast.
Valdið yfir Vestur-Evrópu ræður úrslitum i stétta-
baráttunni í heiminum: Meðan Vestur-Evrópa er
auðvaldsins — með því undarlega „lýðræðis- úti-
búi Tyrklandi sem skotpalli gegn Sovétríkjunum
ásamt 1000 herstöðvum Bandarikjanna umhverfis
þau — finna Sovétríkin sig umkringd og sér ógnað.
Ráði alþýðan Vestur-Evrópu og taki að þróa þar
sósíalisma á lýðræðisgrundvelli gerist tvennt í
senn: 1) Alþýða Sovétríkjanna og annarra sósíal-
istískra landa sannfærist um að lokið sé „umsát-
ursástandinu" og friður tryggður, þótt svo Vestur-
Evrópulönd séu enn í Nato, en án bandarískra her-
stöðva. — 2) Bandarikin sætta sig við orðinn hlut:
átta sig á því að þau eru orðin síðasta auðvalds-
stórveldi heims — og baráttan þar verður raun-
verulega um hvort tekið skuli upp einhverskonar
hernaðareinræði samfara ofstækisfuliri ein-
angrunarstefnu eða hvort auðvaldið skuli reyna að
ná sem viðunanlegustum viðskiptum við hinn
„gamla heim" sem nú væri að verða hinn nýi
heimur sósíalismans og sitja meðan sætt er að
auðlindum Ameriku uns alþýða þeirrar heimsálfu
segir því að þess tímar séu liðnir. En meðan sú
stund ekki kemur, þá þyki auðmannastétt Ameríku
þó skömminni skárra að vera í bandalagi við Vest-
ur-Evrópulönd, sem væru á leið til sósíalismans,
en einangra sig frá þeim, er þau gerðust svo ósvíf-
in að taka lýðræðið alvarlega og klekkja á pen-
ingavaldinu.
En er ekki öll hugmynd um sigur sósíalisma í
V-Evrópu á næstu áratugum aðeins óskadraum-
ur? Bylting í Rússlandi, Kina og Kúbu var og eitt
sinn óskadraumur nokkurra útlaga.
Leiðir heimsbyltingar sósíalismans eru margar
og ólíkar. Það hættulegasta fyrir marxista er að
einblína á eina einustu leið, líta á eitt ríki á leið
til sósíalisma, sem hið eina rétta. Rétttrúnaður og
ofstæki hefur gert sósíalismanum eins mikinn
skaða og nokkur afsláttur og svik einstakra for-
ingja.
Höfuðatriðið er að halda huganum heiðum og
hagnýta hvaða aðstöðu sem gefst til þess að
hnekkja valdi og ítökum voldugasta og hættuleg-
asta andstæðings sósíalismans, auðvaldi Banda-
ríkjanna og herveldi þess.
SKÝRINGAR:
Sjá nánar um þetta í grein minni „ísland og
Ameríka", í Rétti 1947.
a) Sjá Engels: „Þróun sósíalismans" í „Marx-
Engels: Úrvalsrit".
126