Réttur - 01.01.1993, Blaðsíða 50

HALLUR PÁLL JÓNSSON:
Hverjir lögöu hönd á plóginn?
Margur kann að spyrja, nú þegar síðasta hefti Réttar kemur út, hverjir hafi í
gegnum tíðina lagt tímaritinu og útgefanda þess lið, um hvað hafi verið skrifað,
hverjar áherslurnar hafi verið í tímans rás? Það hefði vissulega verið við hæfi að
gefa út sérstaka höfunda- og efnisskrá Réttar frá upphafi, Iesendum og áhuga-
mönnum um sósíalíska sögu til fróðleiks og þæginda, en tími og aðstæður leyfa
það ekki að sinni, né heldur stærð þessa lokaheftis. Ef til vill verður það gert síðar.
Hér verður reynt að stikla á stóru,
nefna til sögunnar nokkra þá einstaklinga
sem áttu þátt í áhrifamikilli útgáfu og
settu mark sitt á ritið. Þetta verður þó
varla meira en örlítið hugboð um það efni
margvíslegt, sem Réttur færði lesendum
sínum: margskonar gagnmerk skrif, fræð-
andi greinar, pólitískar ádrepur, þýðing-
ar, ljóð og sögur.
Réttur 1916 - 1925.
Tímarit um félagsmál og
mannréttindi
Einar Olgeirssonar hefur á nokkrum
stöðum í verkum sínum gert grein fyrir
mönnunum sem stofnuðu Rétt, þeim
jarðvegi sem Réttur er sprottinn úr, verk-
inu og viðtökunum (sjá m.a. 4ða hefti
Réttar 1965, á 50 ára afmæli ritsins). Þar
fer fremstur Pórólfur Sigurðsson í Bald-
ursheimi, aðalútgefandi og ábyrgðarmað-
ur, en þar eru einnig Benedikt Jónsson á
Auðnum, Jónas Jónsson frá Hriflu, sem
síðar varð einn áhrifamesti stjórnmála-
maður aldarinnar, Páll Jónsson, búfræð-
ingur, Benedikt Bjarnason, síðar skóla-
stjóri á Húsavík og Bjarni Ásgeirsson,
seinna ráðherra.
Pað er í fyrsta heftinu, 1916, sem Þór-
ólfur skrifar um Auðsjafnarkenningai'
(sósíalisma, georgisma og samvinnu-
50
J