Réttur - 01.01.1993, Blaðsíða 52

Réttur 1926 - 1989.
Tímarit um þjóðfélagsmál
Það er auðvitað hinn ungi hugsjóna-
maður, útgefandi og ritstjóri frá árinu
1926, sem ritar af þekkingu og eldmóði
mestan hluta þess efnis sem síðar á eftir
að birtast í Rétti, allar götur fram til síð-
ustu ára. Skrif hans spanna alla efnis-
flokka: sögu, menningu, bókmenntir og
stjórnmál, innlend sem erlend. Og allt
stefnir að sama punkti: „að boða í honum
sósíalismann sem stefnu og lokatakmark,
að reyna að sameina eftir bestu getu þá
dægurbaráttu, er alþýða ætíð verður að
heyja, og baráttuna fyrir þjóðfélagi sósí-
alismans, samræma umbóta- og áhrifa-
baráttuna innan hins borgaralega þjóðfé-
lags og byltingarbaráttuna fyrir afnámi
auðvaldsdrottnunar yfir alþýðu og grund-
völlun þess sameignar-samfélags, sem al-
þýðan ræður sjálf“ (Sjá nánar 3ja hefti
Réttar 1976: Þegar Réttur varð málgagn
marxista, úrval greina í bók Einars, Upp-
reisn alþýðu, MM 1978, og Kraftaverk
einnar kynslóðar, MM 1983, bls. 109-
112).
Af einstökum skrifum Einars Olgeirs-
sonar í Rétt má ef til vill minna á eftirfar-
andi greinar, sem eru undirrituðum minn-
isstæðar: Erlendir menningarstraumar og
íslendingar (1926), Ánauð nútímans og
hlutverk íslenzkrar alþýðu (1927), Tíu
ára verkalýðsvöld 1917 - 7. nóv. - 1927
(1927), Árgalarnir áminna (1928), Skáld
á leið til socialismans (1932), Vér ákærum
þrælahaldið á íslandi (1932), Efling
kommúnismans og andóf Jónasar frá
Hriflu (1933), Socialismi eða Fasismi
(1933), Valdakerfið á íslandi 1927-1939
(1939), Baráttan um tilveru íslendinga
(1943), Marx og marxisminn (1958), Sósí-
alismi og samfylking (1966), Alþjóða-
hreyfing sósíalista (1969), Byltingarsinn-
uð kristni (1970), Straumhvörf sem KFÍ
olli (1970), Frá Parísarkommúnu til
heimsbyltingar (1971), Uppreisn Vefar-
anna (1973), Fasisminn í Chile (1973),
Upphaf bandarískrar ásælni á íslandi
(1974) og Hið rauða lið (1980).
Réttur er auðvitað spegill sinnar sam-
tíðar. Hann endurspeglar þær áherslur,
stefnu og baráttuleiðir, sem hinn róttæk-
asti armur vinstri hreyfingar á íslandi
hafði lengst af. Þannig má lesa af blaðsíð-
um ritsins tíðarandann og átökin í stjórn-
málunum. Upphafsár Réttar einkennast
af upplýsingu og fræðslu. Stjórnmála-
stefnur, sósíalisminn og marxisminn, eru
kynntar og fylgst með Rússnesku bylting-
unni. Áratugurinn 1930-40, kreppuárin,
52