Réttur - 01.01.1993, Qupperneq 58

Og svo allir hinir
Réttur tók ýmsum útlitsbreytingum í
gegnum tíðina eins og vænta má. Fyrstu
10 árin, undir ritstjórn Þórólfs í Baldurs-
heimi, prýddi kápu Réttar teikning eftir
Ríkharð Jónsson, myndhöggvara, þar
sem gefur að líta myndarlegan burstabæ
undir keilulaga fjalli. Efst á fjallinu trónir
vog hvar á vega salt sjómaður og auð-
maður, en yfir og ofar gnæfir maður alsjá-
andi, líkast til bóndi. Undirskriftin er:
Ræktun lýðs og lands. Þessi kápumynd er
svo aflögð þegar Einar gerist útgefandi
1926 og þótt nokkrar breytingar yrðu árin
1931 og 1941, þá kemst fyrst nokkuð föst
skipan á útlit forsíðunnar á árunum 1943
- 1967, og sú kápa kemur sjálfsagt mörg-
um kunnuglega fyrir sjónir. Það er hins
vegar með nýsköpun Réttar 1967 sem
myndir fara að prýða forsíðuna um leið
og brotið er stækkað. Þar fer höndum um
kápu Þröstur Magnússon og gerir margar
eftirminnanlegar forsíður, sem vísa til
efnis og innihalds á fagmannlegan og
snjallan hátt, í takt við tíðarandann.
Hér að ofan hefur verið getið nokkurra
þeirra höfunda sem við sögu Réttar hafa
komið, en þeir eru auðvitað miklu fleiri,
ekki hvað síst hin síðari árin og afsaka
það vonandi þótt þeirra sé ekki allra getið
hér í stuttri grein. Þar á ofan lögðu margir
hönd á plóginn með öðrum hætti, án þess
að þeirra nafna sé getið á síðum tímarits-
ins. Útgáfa kallar ekki bara á höfunda.
Það þarf að brjóta um og prenta, safna
auglýsingum og áskrifendum, reka stöð-
ugan áróður fyrir góðu tímariti, dreifa og
innheimta. Flestir gerðu það af hinu óeig-
ingjarna hugarfari, sem alltaf ber uppi
sósíalíska hreyfingu, líkt og svo margt
annað félagsstarf. Þar ræður ríkjum sú
hugsun að leggja sitt af mörkum til bar-
áttunnar, án þess að krefjast einhvers í
staðinn og ætlast ekki til annars en sam-
stöðu: „einn fyrir alla, allir fyrir einn“.
En hér verður ekki komist hjá því að
nefna tvö nöfn: Jón Guðmann, kaup-
mann á Akureyri og baráttufélaga Einars,
en hann tók þátt í kaupum á Rétti, út-
breiðslu hans og afgreiðslu norðan heiða
lengi vel. Hinn er Eiður Bergmann, um
langan tíma framkvæmdastjóri Þjóðvilj-
ans, sem annaðist afgreiðslu, dreifingu og
ótal margt annað í fjölmörg ár, af kost-
gæfni.
Það er svo með tímaritsgreinar eins og
allan skrifaðan texta, þær eldast misvel.
Margar vísa nú fyrst og fremst til þess tíð-
aranda, verkefna og dægurmála sem við
var að fást þegar penna var stungið niður
af eldmóði hugsjónamannsins eða seiglu
baráttujaxlsins. Enn aðrar standa uppúr,
sem gagnmerkar heimildir um samtím-
ann, um örbirgð, kreppu og baráttu fyrir
sjálfstæði þjóðar og betra mannlífi. Og
svo eru hinar, sem lýsa höfundinum sjálf-
um, hugsjónum hans, andagift og þekk-
ingu, vonum og vonbrigðum.
Skyldi það ekki vera með Rétt eins og
Einar Olgeirsson sjálfan, að þótt báðir
séu gengnir, hafa þeir enn áhrif í hugum
þeirra sem áttu sömu hugsjónir og sam-
leið um langan tíma?
58