Morgunblaðið - 02.04.2006, Blaðsíða 6

6 SUNNUDAGUR 2. APRÍL 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
AÐ INNBYRÐA 36 snafsa eða
sem samsvarar um 1–1½ lítra af
sterku áfengi er, að sögn Þór-
arins Tyrfingssonar, yfirlæknis á
Vogi, „dauðaskammtur“ sem get-
ur leitt til þess að líkaminn hætti
að starfa með eðlilegum hætti.
Sem kunnugt er voru þrjú ung-
menni á aldrinum 17–19 ára flutt
á sjúkrahús um seinustu helgi
vegna gruns um áfengiseitrun í
kjölfar drykkjukeppni sem þau
tóku þátt í.
Aðspurður segir Þórarinn afar
sjaldgæft að einstaklingar deyi
af völdum áfengiseitrunar, þ.e.
þegar áfengismagnið í blóði er
orðið á bilinu 4–5 prómill.
Bendir hann á að bæði hafi lík-
aminn ýmis ráð til þess að losa
sig við svo mikið áfengi, t.d. með
uppsölum, en einnig að þegar til
dauðsfalla komi sé það vegna
samverkanda þátta, t.d. vegna
þess að áfengis sé neytt samhliða
öðrum róandi efnum.
Segir hann dauðsföll vegna
mikillar áfengisnotkunar fremur
stafa af því að einstaklingur
verði úti eða kafni í eigin ælu þar
sem viðkomandi sé ekki í ástandi
til þess að bregðast rétt við.
Samræma þyrfti
aldurstakmörk
Að sögn Hönnu Þrúðar Þórð-
ardóttur, eins aðstandanda Bars-
ins á Sauðárkróki þar sem um-
rædd drykkjukeppni fór fram,
gildir sú regla þar líkt og á öðr-
um börum og skemmtistöðum
landsins að aldurstakmarkið inn
á staðinn er 18 ára og ekki má
afgreiða fólk yngra en tvítugt
með áfengi.
Segir hún dyraverði staðarins
kanna skilríki gesta við inngang-
inn, en vissulega sé alltaf eitt-
hvað um það að einstaklingar séu
með fölsuð skilríki. „Hins vegar
er þetta lítill bær þar sem allir
þekkja alla, þannig að ef við
fáum ábendingu um að einhver
sé undir aldri á staðnum og það
reynist rétt þá er viðkomandi
umsvifalaust vísað út.“
Aðspurð sagðist Hanna Þrúður
ekki geta tjáð sig um drykkju-
keppnina sjálfa né heldur eftirlit
með aldri þátttakenda þar sem
hún hefði sjálf ekki verið á
staðnum, auk þess sem málið
væri enn í rannsókn hjá lögregl-
unni. Í ljósi þess að einn þátttak-
andi í keppninni var yngri en 18
ára segir Hanna Þrúður ljóst að
taka þurfi aldurseftirlitið til
skoðunar í því skyni að koma í
veg fyrir að slíkt geti endurtekið
sig.
Að mati lögreglumanns sem
blaðamaður ræddi við er óheppi-
legt að hafa tvö aldurstakmörk á
börum og skemmtistöðum, þar
sem ungmenni eldri en 18 ára
komist inn á staðina en megi
ekki versla áfengi fyrr en við 20
ára aldur samkvæmt áfengislög-
um.
Bæði þýði þetta í reynd tvöfalt
eftirlitskerfi fyrir annars vegar
dyraverði og barþjóna sem erfitt
sé að koma við, auk þess sem tví-
tugur einstaklingur geti hæglega
keypt áfengi fyrir yngri vini sína.
Voru viðmælendur blaðamanns
á einu máli um að eðlilegra væri
að samræma aldurstakmörkin,
þannig að annað hvort mættu 18
ára einstaklingar kaupa áfengi
eða þá að aldurstakmarkið inn á
staðina yrði 20 ár til samræmis
við löglegan áfengiskaupaaldur.
Lítri af sterku áfengi
er dauðaskammtur
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
HÆSTIRÉTTUR hefur mildað dóm
héraðsdóms yfir tveim fyrrverandi
framkvæmdastjórum Merkingar ehf.
Meco ehf. sem hvor um sig höfðu
fengið 6 mánaða fangelsi og 53 millj-
óna kr. sekt í héraðsdómi fyrir virð-
isaukaskattbrot upp á 29,4 milljónir
kr. og brot á lögum um staðgreiðslu
opinberra gjalda upp á 26 milljónir
kr. Í Hæstarétti var fangelsisrefsing
þeirra stytt í 4 mánuði og sektin
lækkuð í 34 milljónir.
Hæstiréttur segir í dóminum að
greitt hafi verið inn á skuldir félags-
ins og kom því til álita hvort staðin
hefðu verið skil á verulegum hluta
skattafjárhæðanna í skilningi laga-
greina þannig að fyrirmæli þeirra um
fésektarlágmark ættu ekki við. Dóm-
urinn taldi að þessi undantekning frá
sektarlágmarkinu næði einungis til
þeirra gjaldtímabila, sem greidd
hefðu verið að fullu eða verulegu leyti
fyrir útgáfu ákæru en ekki til þeirra
sem eftir stæðu. Lagt var til grund-
vallar að fjárhæðir sem ráðstafað
hafði verið til greiðslu álags á van-
skilafé og á staðgreiðslu opinberra
gjalda ákærðu ættu að skoðast sem
innborgun inn á höfuðstól og drátt-
arvexti skuldanna. Að teknu tilliti til
þessa var talið að fésektarlágmark
laga um virðisaukaskatt næði ekki til
vanskila virðisaukaskatts frá fyrsta
og öðru gjaldtímabili 2003. Sá hluti af
þriðja tímabilinu sem taldist greidd-
ur, náði ekki þeim þriðjungi skuld-
arinnar sem til þurfti svo hún teldist
greidd að verulegum hluta.
Sektarlágmarkið náði til
allra gjalda tímabilsins
Leit því dómurinn svo á að sekt-
arlágmarkið næði til vanskila á öllum
gjöldum þess tímabils, svo og tveggja
annarra vangoldinna tímabila. Þá
taldi dómurinn að fésektarlágmark
laga um staðgreiðslu opinberra
gjalda næði einungis til vanskila á op-
inberum gjöldum starfsmanna fé-
lagsins fyrir júlí til desember 2003.
Með hliðsjón af þessu var ekki litið á
brotin sem meiriháttar.
Málið dæmdu hæstaréttardómar-
arnir Gunnlaugur Claessen, Garðar
Gíslason, Guðrún Erlendsdóttir,
Hrafn Bragason og Markús Sigur-
björnsson.
Refsingin
stytt vegna
skattsvika
ÚRSKURÐARNEFND fjar-
skipta- og póstmála hefur fellt úr
gildi úrskurð Póst- og fjarskipta-
stofnunar (PFS) um álagningu
rekstrargjalds á Símann hf. fyrir
árið 2004 og skal leggja gjaldið á
að nýju. Síminn segir ljóst, að
Póst- og fjarskiptastofnun hafi of-
tekið rekstrargjald af fyrirtækinu,
sem gæti numið tugum milljóna
króna. Síminn muni krefjast endur
greiðslu hinna ofteknu gjalda.
Fjarskiptafyrirtæki skulu árlega
greiða Póst- og fjarskiptastofnun
rekstrargjald sem nemur 0,20% af
bókfærðri veltu af fjarskiptastarf-
semi. Ágreiningurinn á milli Sím-
ans og Póst- og fjarskiptastofn-
unar stóð aðallega um hvort telja
skyldi svokallaða innri veltu sem
hluta af bókfærðri veltu félagsins.
Póst- og fjarskiptastofnun taldi
innri veltu með í rekstrargjalds-
stofni og hækkaði þar með stofn-
inn sem því nemur. Innri velta er
reiknuð velta af viðskiptum milli
deilda félagsins sem Síminn hf.
færir í bókhaldi til þess að aðskilja
bókhald einstakra starfssviða fé-
lagsins.
Ekki heppileg tilhögun
Í tilkynningu frá Símanum segir
að staðið hafi verið að álagningu
rekstrargjalds með mismunandi
hætti gagnvart Símanum og gagn-
vart keppinautum félagsins, svo
sem Dagsbrún. Slíkt samræmist
ekki jafnræðisreglu stjórnarskrár-
innar, og stjórnsýslulaga auk þess
að fara gegn lögum um Póst- og
fjarskiptastofnun.
Í niðurstöðum úrskurðarnefndar
segir m.a. að álagning og inn-
heimta rekstrargjalds á póst- og
fjarskiptafyrirtæki sé um margt
óvenjuleg. Stofnunin sem ákvarði
gjaldstofn, hefur eftirlit með gjald-
stofni, annast álagningu, innheimt-
ir gjaldið og ákvarðar greiðsluskil-
mála gjaldsins, sé einnig sú
stofnun sem skatturinn renni beint
til. Slík tilhögun teljist varla
heppileg.
Úrskurður
um rekstr-
argjald
ógiltur
ÍSLAND verður fyrsta landið í þar
sem þráðlausir netsímar verða í
fullri notkun, en almenningi verður
boðið upp á slíka þjónustu innan
tveggja mánaða. Það þýðir að hægt
verður að hringja hvert sem er í
heiminum fyrir um 3-6 krónur á
mínútu. Á síðustu CeBit sýningu í
Hannover var talað um að þessi
tækni yrði komin í notkun innan
þriggja ára, en nú mun verða riðið á
vaðið með slíka símtækni á Íslandi
og í Asíu. Þetta segir Jón Elíasson,
forstjóri NetAFX Iceland, sem hef-
ur aðalstöðvar sínar á Ísafirði, en
fyrirtækið hyggst bjóða almenningi
upp á þráðlausa netsíma í júní.
Að sögn Jóns tengjast þráðlausir
netsímar opnu þráðlausu neti sem
nú er verið að koma á um alla borg
og á helstu þéttbýlisstöðum. „Við
munum strax ná til yfir 60% lands-
manna og vinnum hratt í að ná til
allra hinna, því kostnaðurinn við að
koma á þráðlausu neti um allt land
er mun minni en fólk heldur,“ segir
Jón. „Það er ekki eins mikill kostn-
aður við það eins og t.d. að leggja
ljósleiðara og kopar, því tenging-
arnar eru allar til staðar, það þarf
bara að setja upp sendi á hverjum
stað.“
Fyrirtæki Jóns veitir nú þegar
þjónustu vegna netsíma og kveður
hann slíka tækni lækka símkostnað
um allt að 80%. Búnaðurinn er ein-
faldur og er aðeins um að ræða lítið
tengibox sem breytir venjulegum
síma í netsíma og fara þá samskiptin
saman yfir IP-samskiptastaðal í stað
símnetsins, fyrir brot af kostn-
aðinum. Jón kveður mörg fyrirtæki
nú þegar í samstarfi við NetAFX
vegna reksturs símkerfa, enda
snarminnki kostnaður vegna GSM
notkunar starfsmanna, fái þeir net-
síma í staðinn.
Heimurinn eitt gjaldsvæði
Tæknin sem notuð er við hina
þráðlausu netsíma gerir þá að sögn
Graham Lynas, stjórnarformanns
NetAFX Worldwide, mun fullkomn-
ari en GSM síma, þar sem í raun sé
um að ræða sítengingu við netið með
langtum minna álagi á tölvu- og
samskiptakerfin. Graham segir þró-
un á tækninni hafa farið fram í
Bangkok, enda sé Asía nú í far-
arbroddi í samskiptatækni. „Íslend-
ingar voru í fararbroddi fyrir tíu ár-
um, en tæknin hefur staðnað hér og
Íslendingum er ekki boðið upp á þá
hátæknimöguleika sem þeir gætu
nýtt sér,“ segir Graham. „Með þeirri
tækni sem við erum að bjóða, eru
gæði raddhljóðs og hraði í sím-
tækninni langtum meiri en í þeirri
tækni sem hér er fyrir. Nýtingin á
kerfunum er mun betri og kostn-
aðurinn við að hringja til útlanda er
sá sami hvert sem fólk vill hringja.
Þeir tímar eru liðnir þegar fólk
þurfti að borga meira fyrir að
hringja til Asíu en Danmerkur. Net-
ið hefur í raun gert heiminn að einu
gjaldsvæði.“
Graham segir símana nú þegar
geta tengst heitum reitum og heima-
netum fólks og geti símarnir flakkað
á milli netanna án þess að notandinn
verði þess var. Þá virki læst heima-
net sem enn meira öryggi á símtöl
fólks og þar með verði símhleranir
nær óhugsandi, þar sem símtalið fari
fram í 128 bita dulkóðun. Hægt verði
að færa eigin símanúmer yfir á net-
símann.
Símtöl á milli tveggja netfarsíma á
Íslandi munu kosta um 5 krónur á
mínútuna. Enn er verið að ganga frá
kostnaði vegna símtala við við-
skiptavini Símans og OgVodafone.
Þó er ljóst að í ljósi heildsöluverðs á
farsímtölum hérlendis er líklegt að
þau muni kosta a.m.k. tvöfalt það
sem kostar að hringja í farsíma í
Danmörku.
Ísland fyrsta landið
til að taka upp net-farsíma
Mínútuverð í
kringum 5 kr. um
víða veröld
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Jón Elíasson og Graham Lynas, forsvarsmenn NetAFX, segja upp-
byggingu netfarsímakerfis á Íslandi mun ódýrari en fólk heldur og
innan tveggja mánaða geti stærstur hluti Íslendinga nýtt sér „Wi-Fi
VoIP“ síma rétt eins og GSM-síma.
Netfarsíminn lítur út eins og hver
annar farsími, en nýjar útgáfur eru
nú í þróun auk þess sem Nokia hef-
ur hafið þróun á netfarsíma.