Morgunblaðið - 27.05.2006, Blaðsíða 40

40 LAUGARDAGUR 27. MAÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
DÓMGREINDARLEYSIÐ
bankar oft óvænt á dyr og á ólík-
legustu stöðum. Þann-
ig er það til að mynda
hjá sumum mestu at-
hafnamönnum Íslands
í dag, sem véla um
slík laun sjálfum sér
og sínum til handa
hvort sem það er í út-
rás eða innrás verð-
bréfaveraldarinnar að
þessir ágætu menn
eru hreinlega að segja
við venjulega Íslend-
inga að þeir eigi að
skammast sín hvern
dag fyrir það hvað
þeir hafa lág laun. Með launum
sem henta ævintýrabókum og þús-
und og einni nótt hundsa þessir
menn íslenskan raunveruleika,
jafnræði og sálarheill þess þorra
Íslendinga sem þarf að lifa í takt
við það sem gengur og gerist í okk-
ar samfélagi og rímar við það sem
raunveruleg og áþreifanleg verð-
mæti standa á bak við. Auðvitað
eru lægstu laun landsins til
skammar og sama er að segja um
hæstu laun landsins þar sem það
virðist vera svo að menn hafi
gleymt sér í glýju auðæfanna.
Gott dæmi í þessum efnum er
ekki síður lóðaverðið á höfuðborg-
arsvæðinu með Reykjavík í hlut-
verki verðbréfajarlanna. R-listinn
innleiddi okur og helsi
yfir venjulegt fólk sem
er að byggja um alla
Reykjavík með of-
urálagi á lóðakostnað.
Það ætti að vera sjálf-
gefið að íbúðarhúsalóð
á Íslandi kostaði ekki
meira en sem nemur
kostnaðarverði. Nóg
er komið af allri
gjaldaflórunni sem
dynur á mönnum næt-
ur og daga án þess að
þeir eigi nokkurn
möguleika á því að
bera hönd fyrir höfuð sér.
Ef menn kaupa lóð og byggja sér
hús í Sandgerði, Garðinum,
Reykjanesbæ, Vogum, Grindavík,
Þorlákshöfn, Hveragerði eða á Sel-
fossi, Eyrarbakka og Stokkseyri,
þá kostar lóðin um tvær milljónir
króna og yfirleitt heldur minna. Ef
menn vilja byggja hús í Reykjavík
er undir hælinn lagt fyrir þá hvort
þeim auðnast sú hamingja og þau
hlunnindi að fá lóð í höfuðstað allra
landsmanna, en gangi það eftir
kostar lóðin 20 milljónir króna. All-
ir þessir staðir sem ég nefndi utan
Reykjavíkur eru í um það bil 30
mínútna akstursfjarlægð frá höf-
uðborginni. Þessar 30 mínútur gefa
húsbyggjendum færi á því að eign-
ast frítt hús með því að byggja að-
eins steinsnar frá höfuðborginni í
stað þess að byggja í henni sjálfri.
Það munar um minna, því það má
byggja ágætis hús fyrir mismun-
inn, 18 milljónir króna. Vilhjálmur
Þ. Vilhjálmsson, oddviti sjálfstæð-
ismanna, sagði fyrir skömmu að
það væri óeðlilegt að lóðir kostuðu
meira en sem nemur kostn-
aðarverði enda hefur slíkt alltaf
tíðkast í stjórnartíð sjálfstæð-
ismanna. Guð láti gott á vita.
Frítt hús ef byggt er 30 mín-
útna akstur frá Reykjavík
Árni Johnsen skrifar
um lóðaverð ’Gott dæmi í þessumefnum er ekki síður lóða-
verðið á höfuðborg-
arsvæðinu með Reykja-
vík í hlutverki
verðbréfajarlanna. R-
listinn innleiddi okur og
helsi yfir venjulegt fólk.‘
Árni Johnsen
Höfundur er stjórnmálamaður,
blaða- og tónlistarmaður.
MÁLEFNI Hestamannafélagsins
Gusts í Kópavogi hafa verið of-
arlega á baugi í hinni pólitísku um-
ræðu undanfarið. Forsaga málsins
er sú að um nokkurra ára skeið hef-
ur legið fyrir að Gustshverfið
myndi minnka með tilkomu Arn-
arnesvegar og framtíð þess verið
rædd m.a. með tilliti
til þess. Leigusamn-
ingur var þó í gildi til
2038 og stefna bæj-
aryfirvalda og félags-
ins var að hverfið yrði
áfram í Glaðheimum,
en lögð yrði áhersla á
að laga það að síauk-
inni byggð og umferð.
Síðsumars árið 2005
bárust hesthúsa-
eigendum í Gusti bréf
frá aðilum sem gerðu
tilboð í hesthús fé-
lagsmanna. Verðið var
nokkuð gott og gripu margir tæki-
færið og seldu hús sín, enda hafði
sala á hesthúsum í Gusti verið þung
og aukin umræða meðal hesta-
manna um að erfitt væri orðið að
halda hesta í Glaðheimum. Í kjöl-
farið voru haldnir fjölmennir fundir
í Gusti þar sem fyrstu viðbrögð
bæði félagsmanna og bæjaryf-
irvalda voru að standa vörð um
hverfið, félagið og starfsemi þess.
En í kjölfarið seldu sífellt fleiri hús
sín og umræða um mögulegan
flutning hverfisins kom upp. Sann-
leikurinn er sá að þrátt fyrir góðan
vilja skipulagsyfirvalda og gustara
sjálfra er Glaðheimasvæðið ekki
lengur hentugt sem hesthúsasvæði.
Síaukin byggð, aukin umferð og
álag gangandi, hjólandi og akandi
vegfarenda á reiðvegi hefur skapað
hættu sem ekki var hægt að sjá
fyrir. Sú lausn að flytja hverfið upp
á Kjóavelli og stefna að samstarfi
við hestamannafélagið Andvara er
góð lausn fyrir alla aðila. Þannig fá
hestamenn betri aðstöðu, reiðleiðir
og næði og um leið losar bærinn um
eitt verðmætasta byggingarsvæði
landsins.
Við upphaf þessa máls virtist
bæjarstjórn Kópavogs einhuga um
að fylkja sér um félagið og aðstoða
það á allan hátt. Nú þegar gustarar
hafa sameinast um að flytja hverfið
sitt hefur hluti bæjarstjórnarmanna
skipt um skoðun og málefni Gusts
eru orðin að pólitísku bitbeini í að-
draganda kosninga. Stór orð hafa
fallið, án efa mörg hver af vanþekk-
ingu á málefninu, en staðreyndin er
sú að Gustarar hafa engan áhuga á
því að mál þeirra séu notuð í póli-
tískum tilgangi. Gustur er félag
rúmlega 500 hestamanna, úr öllum
stjórnmálaflokkum, og á fjölmenn-
um félagsfundi fyrir skemmstu
samþykktu þeir ein-
róma ályktun þar sem
fulltrúar minnihlutans
voru hvattir til að end-
urskoða afstöðu sína
og standa við bak
gustara í þessu við-
kvæma máli. Þeir hafa
sagt að óþarfi sé að
borga hesthúseig-
endum í Gusti hátt
verð fyrir hesthús sín
og þau lóðaréttindi
sem þeim fylgja, þrátt
fyrir að aðrir sem selt
hafi sín hús nú þegar
hafi fengið markaðsverð fyrir. Þeir
bera saman Vatnsendaland og
Glaðheima, annars vegar land í
jaðri íbúðabyggðar og hins vegar
land í hjarta höfuðborgarsvæðisins,
við Reykjanesbrautina, gegnt
Smáralindinni og einu mest vaxandi
íbúasvæði landsins. Það er ekki
sambærilegt og því ekki eðlilegt að
bera saman verð á þessu tvennu.
Þegar greiðslur til hesthúsaeig-
enda eru skoðaðar þarf að hafa í
huga að samkvæmt nýrri reglugerð
um aðbúnað hrossa er lágmarkpláss
fyrir hest í stíu nú 4 fm. Ekkert
þeirra húsa sem standa í Glað-
heimum er byggt samkvæmt þess-
ari reglugerð og því þurfa allir að
stækka við sig ætli þeir sér að
halda sama hrossafjölda og áður á
Kjóavöllum. Kröfur um frágang
innréttinga, loftræstingu og stærð
gerða eru jafnframt mjög auknar
sem þýðir aukinn kostnað. Auk
þess er eðlilegt að fólki séu greidd-
ar bætur þegar það er flutt vegna
skipulagsbreytinga og samkvæmt
leigusamningi Gusts og bæjarins er
meira segja kveðið á um greiðslur
til hesthúsaeigenda komi til þess að
bærinn leysi til sín landið. Flutning-
unum mun fylgja mikið rask og það
mun reyna á félagsandann sem við
gustarar höfum barist við að halda
undanfarnar vikur og mánuði. Gust-
ur er þekktur um allt land fyrir frá-
bært félagsstarf og góðan anda, þar
er að finna íþróttafólk í fremstu
röð, þrautreynda hestaferðalanga,
efnileg börn og unglinga og fólk á
öllum aldri sem nýtur hesta-
mennskunnar. Gustur hefur haldið
Íslandsmót, úrtökur fyrir heims-
leika, kynbótasýningar og stærstu
töltmót landsins svo eitthvað sé
nefnt. Þetta er félag sem hefur bor-
ið hróður Kópavogs víða og það á
skilið að bæjarstjórnin öll standi á
bak við það. Í þessu máli græða all-
ir, gustarar fá betra svæði og bæt-
ur fyrir raskið, bærinn losar verð-
mætt land og selur með hagnaði,
svo ekki sé minnst á fasteignagjöld-
in sem fást munu af svæðinu á þeim
30 árum sem Gustur hefði annars
verið þar. Það er ósanngjarnt að
ætlast til þess að þeir sem ekki
seldu hús sín til uppkaupamanna
eigi ekki að fá sambærilegt verð og
þeir sem seldu og það er ósann-
gjörn hagfræði ef hagsmunir
íþróttafélags eru minni en hugs-
anlegur aukagróði bæjarins af sölu
landsins.
Ég var ekki á leið úr Glað-
heimum þegar ég keypti mér nýtt
hús þar í haust, en ég stend ekki í
vegi fyrir félaginu mínu og vilja
meirihluta félagsmanna. Ég vil að
félagið mitt verði áfram eitt það öfl-
ugasta á landinu og tek þátt í þess-
ari þróun – og mér sárnar að
stjórnmálamenn skuli ýja að því að
það sé græðgi og áhugi á jeppa-
kaupum sem standi þar að baki.
Ég hvet stjórnarmálamenn í
Kópavogi til að styðja Gust í þeim
breytingum sem framundan eru.
Markmiðið er að horfa til framtíðar
og þetta er mál sem allir stjórn-
málaflokkar geta verið stoltir af að
hafa á stefnuskrá sinni – að vinna
að uppbyggingu frábærrar aðstöðu
fyrir hestamenn í einu öflugasta
íþróttafélagi landsins.
Um málefni Gusts
Hulda G. Geirsdóttir fjallar um
málefni Hestamannafélagsins
Gusts í Kópavogi ’Ég hvet stjórnmála-menn í Kópavogi til að
fylkja liði og styðja Gust í
þeim breytingum sem
framundan eru.‘
Hulda G. Geirsdóttir
Höfundur er sjálfstætt
starfandi fjölmiðlafræðingur
og félagsmaður í Gusti.
SÉRHÆFING og skilgreining á
kjarnastarfsemi eru lykilatriði í nú-
tímarekstri. Fyrirtæki eru í auknum
mæli að endurskil-
greina rekstur sinn. Í
framhaldi einbeita fyr-
irtækin sér að sinni
kjarnastarfsemi og láta
aðra sérhæfða aðila sjá
um þá þætti sem ekki
lúta að henni. Kjarna-
starfsemi sveitarfélaga
er margskonar þjón-
usta við íbúa þess.
Rekstur fasteigna er af
flestum ekki talinn til-
heyra kjarnastarfsemi
þeirra.
Þessu til viðbótar
hefur sveitarfélögum
verið gert skylt skv.
lögum að halda rekstri
fasteigna sinna í sér-
stökum rekstrarein-
ingum. Með hliðsjón af
skilgreiningu á kjarna-
starfsemi og sérhæf-
ingu hafa stjórnendur
margra sveitarfélaga í
dag spurt sig hvort ekki
sé kjörið að láta sér-
hæfða aðila í slíkum
rekstri sjá um að eiga
og reka þær fasteignir
sem sveitarfélögin
þurfa á að halda. Þessi
nálgun er alfarið í sam-
ræmi við kjarnann í
þeim viðskiptalegu forsendum sem
ríkja í dag og lúta að sérhæfingu.
Sérhæfingin hefur einnig náð til al-
mennra neytenda sem sjá má af því að
leigumarkaður er mikið að styrkjast á
Íslandi til samræmis við það sem tíðk-
ast víðast hvar annars staðar í heim-
inum. 100% íbúðarlán má í raun segja
að sé angi af og skref í áttina að leigu-
markaði. Í stað þess að aðili leigi fast-
eign leigir hann fjármagn til ráðstöf-
unar í húsnæði. Eigandinn sér þó í því
tilfelli um allan rekstur og viðhald hús-
næðisins.
Samfara þessu hefur viðhorf fólks
til lífeyris og eignamyndunar einnig
breyst mikið á undanförnum árum, til
samræmis við það sem tíðkast annars
staðar í heiminum. Þar á eignamynd-
un fólks sér stað í gegnum lífeyrissjóði
og verðbréfaeignir. Áður varð stór
hluti af eignamyndun fólks hér á landi
í formi eignar þess í húsnæði. Lífeyr-
issjóðakerfið var ekki nærri eins
sterkt og nú er, ásamt því að verð-
bólga var oft á tíðum mjög mikil. Aðr-
ar forsendur hafa einnig mikið breyst
og má þar nefna að stöðugleiki er
meiri ásamt því að nýir og öflugir val-
kostir bjóðast er varða sparnað. En
þrátt fyrir það er sterkt í þjóðarsálinni
að eiga fasteignir og miklar tilfinn-
ingar því tengdar. Mörgum finnst
jafnvel að það eitt að eiga fasteign sé
stór áfangi í baráttu fyrir eigin sjálf-
stæði og öryggi. Í raun er ekkert
skrítið við þessar sterku tilfinningar
þar sem langan tíma get-
ur tekið að laga sig að
breyttum aðstæðum.
Ákveðnir stjórn-
málamenn hafa reynt að
nýta sér þessar tilfinn-
ingar fólks eða leifarnar
af þeim sér til fram-
dráttar með villandi og
illa rökstuddum mál-
flutningi. Í það minnsta
hafa þeir látið ógert að
tilgreina allar þær for-
sendur er skipta máli.
Með þessu hefur mál
sem alfarið byggist á við-
skiptalegum forsendum
verið gert að pólitísku til-
finningamáli. Þeim hefur
tekist að snúa um-
ræðunni um Eign-
arhaldsfélagið Fasteign,
sem er 35% í eigu
Reykjanesbæjar, upp í
pólitíska umræðu. Málið
var samþykkt í bæj-
arstjórn með öllum
greiddum atkvæðum eft-
ir að lögð höfðu verið
fram víðtæk gögn í bæj-
arráði um málið sem við
verðum að gera ráð fyrir
að allir aðilar sem af-
stöðu tóku hafi kynnt sér
til hlítar. Ákvörðunin var
tekin út frá viðskiptalegum forsendum
óháð pólitík. Úrslit atkvæðagreiðsl-
unnar undirstrika að málið hefur ekk-
ert með pólitík að gera ásamt því að í
stjórn Fasteignar sitja einnig menn
frá ólíkum flokkum, m.a. Árni Sigfús-
son frá Sjálfstæðisflokki og Lúðvík
Bergvinsson frá Samfylkingu.
Ákvörðunin sem tekin var með til-
færslu eigna til Eignarhaldsfélagsins
Fasteignar hf. er ekki byggð á tilfinn-
ingum heldur á viðskiptalegum for-
sendum. Alla vega á það við um full-
trúa Sjálfstæðisflokksins í
Reykjanesbæ hvað sem öðru líður.
Aðstæður á markaði geta þó breyst og
gert það að verkum að endurskoða
þarf fyrri ákvarðanir. Ef svo er að að-
stæður muni breytast mun málið
verða skoðað á ný út frá viðskipta-
legum forsendum en ekki pólitískum.
Leigusamningurinn milli Fasteignar
og Reykjanesbæjar gerir einmitt ráð
fyrir að Reykjanesbær geti endur-
skoðað ákvörðun sína og keypt til
baka eignirnar á 5 ára fresti. Sú
ákvörðun er ekki pólitísks eðlis heldur
viðskiptaleg ákvörðun.
Nútímarekstur
sveitarfélaga
Kjartan Þór Eiríksson skrifar
um Eignarhaldsfélagið Fast-
eign og Reykjanesbæ
Kjartan Þór Eiríksson
’Ákveðnirstjórnmálamenn
hafa reynt að
nýta sér þessar
tilfinningar fólks
eða leifarnar af
þeim sér til
framdráttar með
villandi og illa
rökstuddum mál-
flutningi.‘
Höfundur er viðskiptafræðingur.
Í DAG er mikilvægur dagur fyr-
ir lýðræðið í landinu. Í dag geta
kjósendur sagt sína skoðun á því
hvaða stefnu við munum taka
næstu árin. Hvort það verður
einkavæðingarstefna íhaldsins eða
velferðarstefna Vinstri grænna. Að
vísu eru allir flokkar orðnir vinstri-
sinnaðir velferðarflokkar rétt fyrir
kosningar en verkin tala og við
sjáum hvernig bjélistinn og djélist-
inn hafa stjórnað hér á Akureyri
síðustu árin. Það er kominn tími
fyrir breytingar og straumurinn
liggur til Vinstri grænna.
Jákvæð og uppbyggileg kosn-
inganbarátta okkar hefur vakið
verðskuldaða athygli. Við erum
bjartsýn en einnig raunsýn og með
hugsjónirnar á hreinu. Það er
ánægjlegt að hafa kynnst nýju
fólki sem hefur lagt okkur lið og
finna baráttuhug fólks sem lætur
sig málin varða en situr ekki bara
hjá. Það bendir allt til þess að
Vinstri græn muni uppskera ríku-
lega að loknum þessum kosningum
og það er afar ánægjulegt. En þó
að skoðakannarnir bendi til kosn-
ingasigurs þá er ekkert í hendi og
því hvet ég alla til mæta á kjörstað
og kjósa V-lista Vinstri grænna.
Þannig getum tekið eitt mikilvægt
skref í átt til betri vegar.
Hlynur Hallsson
Kjósum Vinstri
græn í dag
Höfundur er varaþingmaður VG.