Morgunblaðið - 30.09.2006, Blaðsíða 40

40 LAUGARDAGUR 30. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Rannveig Eiðs-dóttir fæddist í
Pálsgerði í Höfða-
hverfi þann 21. maí
1919. Hún lést á
Svalbarðseyri 11.
september 2006.
Rannveig var elst
sex systkina. For-
eldrar hennar voru
Birna Guðnadóttir,
f. 16. september
1896, d. 31. maí
1993 og Eiður
Árnason, f. 30. des-
ember 1890, d 14.
desember 1935.
Systkini Rannveigar eru Þóra,
f. 6. mars 1924, d. 3. des 1980.
Einar, f. 26. mars 1927, d. 14.
nóvember 1986, Hildur, f. 19.
febrúar 1930, Hreinn, f. 17. októ-
ber 1932, d. 11. febrúar 1939 og
Eiður, f. 17. desember 1935.
Rannveig giftist 21. desember
1941 Gunnlaugi Karlssyni, f. 15.
apríl 1915, d. 3. júlí 1979. Börn
þeirra eru 1) Karl Ágúst, f. 2. júní
1945. Kona hans er Oktavía Jó-
hannesdóttir, f. 1958. Dætur
þeirra eru María, f. 1981, Kol-
brún, f. 1984 og Súsanna, f. 1988.
Karl var áður giftur Sigurlínu
Hreiðarsdóttur. Börn þeirra eru
Rannveig, f. 1969 og Hreinn
3) Hreinn, f. 22. október 1954.
Kona hans er Elsa Valdimars-
dóttir, f. 20. mars 1957. Dóttir
þeirra er Ingunn Elísabet, f.
1990. Synir Elsu eru Valdimar, f.
1978 og Helgi, f. 1979. Hreinn var
áður giftur Valbjörgu Bergland
Fjólmundsdóttur. Börn þeirra
eru Indíana Ása, f. 1977, sam-
býlismaður hennar er Stefán
Freyr Jóhannsson, og Karl
Guðni, f. 1980. Börn Helga og
Brynju Möller sambýliskonu hans
eru Lotta Karen og Jóhann Orri.
Dætur Valdimars og Hrannar
Kristinsdóttur sambýliskonu
hans eru Elsa Sóllilja, Sara og
Sigrún.
4) Eiður, f. 12. mars 1957. Kona
Eiðs er Sigríður Sigtryggsdóttir,
f. 1954. Börn þeirra eru Gunn-
laugur, f. 1979, Sigríður Þóra, f.
1981 og Helga Sif, f. 1985. Dætur
Gunnlaugs og Halldóru Rögnu
Einarsdóttur eru Katrín Día, f.
2004 og Elín Birna, f. 2006.
Rannveig bjó fyrstu árin í Páls-
gerði og Sæbóli í Höfðahverfi en
fluttist svo á Svalbarðsseyri þar
sem hún bjó til æviloka. Hún
starfaði í fjölda ára sem matráðs-
kona hjá vegavinnunni og sem
ráðskona hjá KSÞ. Rannveig
gekk í Húsmæðraskólann á Laug-
um og starfaði í síld en síðustu
vinnuárin var hún í Kjarnafæði.
Útför Rannveigar verður gerð
frá Svalbarðskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 11.
Októ, f. 1972. Börn
Rannveigar og eig-
inmanns hennar
Valdemars Vals-
sonar eru Sara Gná,
f. 1998 og Ágúst
Gígjar 2001. Synir
Hreins Októs og
sambýliskonu hans
Fanneyjar Rúnars-
dóttur eru Októ, f.
2001 og Harri, f.
2004.
2) Birna, f. 10.
september 1947.
Maður hennar er
Stefán Páll Einarsson, f. 1947 og
dóttir þeirra Þóra f. 1986. Birna
var áður gift Jan Hansen. Dætur
þeirra eru Grete Tove Hansen, f.
1969, Rannveig Birna, f. 1972 og
Maríanna f. 1975. Dætur Stefáns
Páls af fyrra hjónabandi eru Stef-
anía Hóm, f. 1968 og Árný Hólm,
f. 1969. Dætur Grete Tove og eig-
inmanns hennar Aðalsteins Sig-
urðssonar eru Sveinbjörg Jana, f.
1990, Birna Karitas, f. 1994 og
Marta Bríet, f. 2002. Börn Rann-
veigar Birnu og eiginmanns
hennar Leifs Jónssonar eru Jón
Októ, f. 1995 og Lovísa Gréta, f.
1999. Sonur Maríönnu og sam-
býlismanns hennar Hrafns Krist-
jánssonar er Mikael Máni, f. 2004.
Eftir lát ömmu eru það samveru-
stundirnar við eldhúsborðið sem ég
sakna mest. Að eiga aldrei framar
eftir að sitja með rúgbrauð og dauft
kaffi og spjalla við hana um alla
heima og geima. En minningar
hennar eru að nokkru leyti orðnar
mínar.
Ég man hvernig hún lýsti áfallinu
sem hún varð fyrir ung að árum við
dauða föður og bróður með stuttu
millibili. Frásagnir af dugnaði lang-
ömmu sem vann myrkranna á milli
til að þurfa ekki að vera upp á neinn
kominn og hvernig þau systkinin
reyndu að leggja henni lið. Ég man
lýsingar af Hótel Gullfossi, sögur úr
síldinni á Siglufirði, vinnu á Árskógs-
sandi, Hrísey og Eskifirði. Sögur úr
húsmæðraskólanum á Laugum, af
vegavinnu þar sem þau afi bjuggu í
tjaldi og hún sá um matinn fyrir
vinnuflokkinn. Einnig sögur af
systkinum hennar og frændfólki, en
oft hneykslaðist hún á mér fyrir að
muna ekki eftir fólki sem dó mörgum
árum áður en ég fæddist. Lifandi
lýsingar á vinnunni í sláturhúsinu á
Svalbarðseyri og af störfum hennar
sem ráðskona í mötuneyti kaup-
félagsins. Ég man líka frásagnir af
tilhugalífi hennar og afa, gönguferð-
um, dansleikjum og dularfullum
draumförum.
Áhugasvið ömmu var vítt og við
gátum rætt blómarækt, framhalds-
líf, fyrirboða, myrkfælni, matargerð-
,uppeldi, bækur, sjúkdóma, að
ógleymdum stjórnmálum enda
amma alla tíð vinstri sinnuð og stolt
af því. Það eina sem við slepptum var
slúður, því kjaftagang þoldi hún allt-
af illa. Hvöss tilsvörin eru hins vegar
ógleymanleg sem og dagskipulagið
hennar og stundvísin.
Þrátt fyrir mikla vinnu las amma
alltaf töluvert og hlustaði mikið á út-
varp. Allt fram á dánardag hafði hún
ljóð á hraðbergi og krossgátur voru
henni leikur einn. Útivera var henni
að skapi og minningar úr ferðalögum
stórfjölskyldunnar um landið og til
Færeyja okkur báðum kærar.
Við matargerð var hún snillingur
enda mjög að hennar skapi að búa til
mikið úr litlu. Ég er löngu búin að
sætta mig við að komast ekki með
tærnar þar sem hún hafði hælana á
því sviði en áhugann á mat fékk ég
vissulega í arf eins og fleiri í fjöl-
skyldunni.
Í spjalli við ömmu var eins gott að
vera alltaf viðbúinn spurningum um
íslenskt mál og síðustu ár skemmti
hún sér konunglega ef einhver slys-
aðist í heimsókn þegar þátturinn Orð
skulu standa var á dagskrá og hún
gat fengið gestina til að taka þátt
með sér.
Stundum finnst mér það sjálfs-
elska að syrgja ömmu en söknuður-
inn þýðir að ég eigi góðar minningar.
Þessi lokaða og hlédræga kona var
tilbúin að kveðja enda samræmdist
það ekki skapferli hennar að þiggja
hjálp við daglegar athafnir. Ég er
þakklát fyrir samverustundir okkar
og gleðst yfir að hún fékk síðustu
óskir sínar uppfylltar.
Rannveig Karlsdóttir.
Í æsku gisti ég oft hjá ömmu og
afa. Þar var fyrsta heimili okkar
elstu barnabarnanna og síðar átti ég
eftir að búa lengi hjá henni.
Aldrei fannst ömmu neitt mál að
ganga úr rúmi fyrir mig þegar ég
vildi fá að kúra við hlið afa. Á daginn
elti ég afa eins og skugginn en til
ömmu sótti ég öryggið. Í veikindum
afa og eftir andlát hans dvaldi ég
meira og minna hjá henni. Ömmu
þótti vænt um félagsskapinn og mér
fannst gott að vera hjá henni. Þá
eyddum við kvöldunum í ró. Rás eitt
hljómaði lágt, amma sat við lestur og
aðstoðaði mig við að sauma.
Nákvæmni og stundvísi voru
henni í blóð borin. Ömmu var mik-
ilvægt að hafa allt í röð og reglu og
fannst nauðsynlegt að gera allt í
réttri röð. Á því sviði skildum við
hvor aðra vel.
Fyrir hver jól bakaði hún alltaf
sömu sortirnar, jólatréð skreyttum
við saman á Þorláksmessu og hún
kenndi mér að verka og steikja rjúp-
ur. Öllum afkomendum sínum
kenndi hún að skera laufabrauðið út
fríhendis og eftir laufabrauðsgerðina
var alltaf boðið upp á hangikjöt. Til
fjölda ára var jólagjöfin frá þeim afa
opnuð snemma á aðfangadag en þar
leyndust alltaf falleg spariföt.
Fjölmargir stigu sín fyrstu skref
út í lífið í kjallaranum hjá ömmu.
Sautján ára að aldri fluttum við tvær
frænkurnar á neðri hæðina í Borg-
arhóli. Aldrei skammaðist hún yfir
látunum í okkur og gestum okkar.
Frekar bauð hún fólki upp, gaf því að
borða og spjallaði við það. Helst fann
hún að því ef við sváfum of lengi fram
eftir um helgar, vildi frekar njóta fé-
lagsskapar okkar með morgun-
kaffinu.
Amma hafði mikinn áhuga á mat-
argerð og trúði á mátt heilnæmrar
fæðu. Í hvert sinn sem ég veiktist gaf
hún mér fjallagrasaysting og allir í
fjölskyldunni muna eftir eplaediks-
drykknum sem gefinn var við kvefi.
Mér þykir vænt um uppskriftirnar
sem við skrifuðum niður í samein-
ingu og ég nota óspart enda áttum
við mataráhugann sameiginlegan.
Reglulegar haustferðirnar í berjamó
eru ógleymanlegar enda var amma
mikið náttúrubarn og naut sín aldrei
betur en úti við. Nestið var alltaf svo
ríkulegt að það minnti á veisluborð
að setjast að snæðingi.
Alltaf gat ég treyst á liðsinni henn-
ar í erfiðleikum. Hún reyndist mér
og fleirum sem önnur móðir. Á yf-
irborðinu var amma hrjúf en vænt-
umþykjan skein úr gerðum hennar.
Þegar ég kom heim til hennar með
mitt fyrsta barn var hún búin að
baka og þrífa eins og von væri á kon-
unglegri heimsókn. Það var ómetan-
legt að stíga fyrstu skrefin sem ný-
bökuð móðir undir hennar
handleiðslu. Alla tíð var hún vakin og
sofin yfir velferð okkar.
Nú er hún farin til fundar við afa
og aðra gengna ástvini. Stórt skarð
er höggvið í fjölskylduna við brott-
hvarf hennar en minningin mun lifa
áfram í hjarta okkar. Hafðu þökk
fyrir allt og allt, elsku amma.
Grete Tove Hansen.
Þótt aldur og heilsa hafi bent til
þess að ævi ömmu væri senn á enda
fylgir dauðanum alltaf jafn mikil
sorg. Það er skrýtið til þess að hugsa
að það verði ekki fleiri jól haldin í
Borgarhóli. Allavega ekki með
henni.
Þótt ég sakni hennar get ég bros-
að yfir mörgum minningum og jafn-
vel hlegið. Hún var sérstök kona og
lét engan segja sér eitt eða neitt. Það
breyttist ekkert síðustu árin þegar
fjölskyldan hugsaði um hana. Þegar
ég flutti norður reyndi ég að heim-
sækja hana reglulega og hjálpa
henni eitthvað. Lengi vel fannst
henni ég ekki vita neitt, ég setti
sokkana á vitlausan stað og sneri
skónum öfugum. Við gátum hlegið að
þessu saman, að fávisku minni og
sérvisku hennar. Við deildum líka
áhuga okkar á krossgátum en það
var varla til það orð sem hún þekkti
ekki. Þegar ég stend á gati í kross-
gátu í dag hugsa ég til hennar og
hvað það væri gott að geta hringt í
hana og fengið smá hjálp.
Þegar aldurinn færist yfir breyt-
ast hlutverkaskiptin. Þeir ungu sjá
um þá gömlu. Sjálfstæðri konu þykir
líklega ekkert þægilegt að láta aðra
stjana í kringum sig en maður reyndi
að segja henni að hún hefði þegar
gert svo margt fyrir okkur. Nú væri
röðin komin að henni að njóta.
Mörg okkar barnabarnanna
bjuggum hjá henni um tíma. Ég í eitt
ár þegar ég var líklega um sex ára.
Þá var það hún sem kenndi mér að
lesa og hugsaði um mig. Ég minnti
hana á þetta þegar hún sagði „and-
skotinn er að vera svona“ og vitnaði
þá í ástand sitt og þá staðreynd að
hún þyrfti á hjálp annarra að halda.
Þrátt fyrir að vera vel að sér í ís-
lenskri tungu kunni hún alveg að
blóta. Mest sé ég eftir að hafa ekki
hlustað betur á hana þegar hún tal-
aði um æsku sína og forfeður okkar
og eins að hafa ekki lært aðferðir
hennar í eldhúsinu. Maður heldur
bara alltaf að tíminn sé nægur.
Indíana Hreinsdóttir.
Svo viðkvæmt er lífið sem vordagsins blóm
er verður að hlíta þeim lögum
að beygja sig undir þann allsherjardóm
sem ævina telur í dögum.
Víð áttum hér saman svo indæla stund
sem aldrei mér hverfur úr minni.
Og nú ertu gengin á guðanna fund,
það geislar af minningu þinni.
(Friðrik Steingr.)
Elsku amma, nú er þinn tími hér
með okkur á enda og annað tekið við.
Ég veit að þú hefur það gott og ert
með þeim sem hafa beðið eftir þér.
Þú ert frjáls úr hömlum líkamans og
getur gert það sem þú óskar.
Að mér leita ótal minningar, minn-
ingar um þig og mig. Þú kenndir mér
svo margt, að baka skonsur og
randabrauð, elda fiskibollur og gera
hræring. Þú kenndir mér að pússa
silfrið, þrífa þröskulda og skipta á
blómum. Þú hafðir fyrir mig ógrynni
af vísum og er þessi mér sérstaklega
minnisstæð, enda ræddum við oft
hvað þetta væri góð vísa:
Unga smáa auðalín
að því skaltu gæta
að láta ei æskuárin þín
ellidaga græta.
Ég veit að þú munt fylgjast með
mér áfram, þú varst alltaf svo áhuga-
söm um það sem ég var að gera.
Takk fyrir allt sem þú hefur gefið
mér, elsku amma mín. Hvíl í friði,
þín,
Þóra.
Amma mín var með fallegt kast-
aníubrúnt hár og blá augu. Hún hafði
stór og stæðileg gleraugu sem henni
þótti afar vænt um. Amma hafði líka
fallegar hvítar tennur, það er örugg-
lega vegna þess hve hún var dugleg
að borða hollan mat öll þessi ár.
Sætabrauð át hún ekki, heldur suss-
aði hún á þau sem það átu. Hún borð-
aði heldur aldrei kjúkling, því hún
átti hænsnabú fyrir nokkrum árum
og þótti vænt um pútturnar sínar.
Hún var lagin við matargerð og
kenndi mörgum konum í ættinni að
elda og baka.
Hún amma var mjög sjálfstæð,
vildi gera allt sjálf og hreinskilin var
hún. Einnig var hún mjög dugleg,
byrjaði að vinna á unga aldri. Hún
missti föður sinn aðeins 16 ára, þá
hjálpaði hún móður sinni, sem var
barnshafandi, við húsverkin og að
passa systkini sín.
Ömmu fannst gaman að gera
krossgátur, hún elskaði að fara í
berjamó, henni fannst haustlitirnir
svo fallegir, og henni fannst gott að
fara í sund en gat það ekki síðustu
árin vegna heilsubrests. En ekki má
nú gleyma því að amma kunni óend-
anlega mikið af vísum og talaði hún
góða íslensku.
Einu sinni var ég að segja henni að
ég væri að fara að læra frönsku í
skólanum, en hún sagðist bara
kunna þýsku og þá sagði hún við mig
Ich liebe dich“.
En í minningunni man ég eftir
henni sitjandi við eldhúsborðið, með
mjólkurfernuna sína og sveskjurnar,
hlustandi á útvarpið og fara með vís-
ur. Ég held að henni hafi liðið mjög
vel. Þótt söknuður sé mikill þá er ég
þakklát fyrir þann tíma sem ég fékk
með henni. Ég er pottþétt á því að
amma muni fylgjast með okkur.
,,Þegar þú hefur náð ævitindinum,
þá fyrst munt þú hefja fjallgöng-
una.“
Ingunn Elísabet.
Okkur systrum langar að kveðja
kæra föðursystur okkar Rannveigu
Eiðsdóttur hér með nokkrum orðum.
Ranna var frænkan að norðan sem
kom við og við til Reykjavíkur meðan
heilsa leyfði og dvaldi þá hjá okkur.
Þetta voru skemmtilegar heimsókn-
ir og oft var mikið hlegið enda hafði
frænka okkar gott skopskyn og
sagði skemmtilega en ákveðið frá.
Eitt sinn hitti það á að Ranna var í
bænum í desember og smellti sér þá
í það stórvirki að kenna okkur Sunn-
lendingum að baka laufabrauð við
mikinn fögnuð pabba sem saknað
hafði þessa góða norðlenska siðs.
Alltaf er hugsað til Rönnu ár hvert
þegar laufabrauð er skorið og farið
er að hennar reglum í einu og öllu.
Ekki var síður gaman að koma til
hennar á Svalbarðseyri þegar við
fjölskyldan lögðum land undir fót og
heimsóttum Norðurland. Við eldhús-
borðið í Borgarhól var borðað af öll-
um sortum og norðlenska soðna
brauðinu gerð góð skil.
Frænka okkar átti góða að enda
átti hún marga afkomendur. Stór-
huga hópur ber glöggt merki upp-
runa síns – kraftmikillar konu sem
gustaði af.
Hvíldu í friði, frænka,
Sigríður, Birna og
Ellen María Einarsdætur.
Fyrir skömmu var ég í Nepal og
slóst í hóp með nokkrum öðrum til að
fá nasaþef af fjöllum, sem gera þau
íslensku að hálfgerðum þúfum. Leið-
sögumaður hópsins var þrítug
tveggja barna móðir og ekkja eftir
mann sem týndi lífinu í þeim hild-
arleik sem hrjáð hefur þetta fátæka
land árum saman. Hún er fædd og
uppalin í fjöllunum og virtist þekkja
þau betur en ég handarbökin á mér.
Hún talaði þokkalega ensku og var
óspar á upplýsingarnar um leið og
hún notaði tækifærið til að fræðast
af okkur, í senn örlátur kennari og
fróðleiksþyrstur nemandi. Þegar ég
svo spurði hana hvaða menntun hún
hefði, kom í ljós að bróðir hennar
hafði kennt henni að lesa þegar hún
var komin á unglingsaldur. Það var
öll skólagangan. Eftir að hún missti
manninn sinn hafði hún verið svo
heppin að velgerðarfélag bauð henni
stutt námskeið í fjallaleiðsögn fyrir
útlendinga svo hún gæti unnið fyrir
sér og börnunum. Þegar hún fór í
fyrstu ferðina sagðist hún hafa kunn-
að um tuttugu orð í ensku, en þau
hefðu líklega verið orðin fjörutíu
þegar ferðinni lauk. Og þegar við
Rannveig Eiðsdóttir
Morgunblaðið birtir minningargreinar alla útgáfudagana.
Skil | Greinarnar skal senda í gegnum vefsíðu Morgunblaðsins: mbl.is –
smella á reitinn Senda efni til Morgunblaðsins – þá birtist valkosturinn
Minningargreinar ásamt frekari upplýsingum.
Skilafrestur | Ef birta á minningargrein á útfarardegi verður hún að berast
fyrir hádegi tveimur virkum dögum fyrr (á föstudegi ef útför er á mánudegi
eða þriðjudegi). Ef útför hefur farið fram eða grein berst ekki innan hins til-
tekna skilafrests er ekki unnt að lofa ákveðnum birtingardegi. Þar sem pláss
er takmarkað getur birting dregist, enda þótt grein berist áður en skila-
frestur rennur út.
Lengd | Minningargreinar séu ekki lengri en 3.000 slög (stafir með bilum -
mælt í Tools/Word Count). Ekki er unnt að senda lengri grein. Hægt er að
senda örstutta kveðju, HINSTU KVEÐJU, 5-15 línur, og votta þeim sem
kvaddur er virðingu sína án þess að það sé gert með langri grein. Ekki er
unnt að tengja viðhengi við síðuna.
Formáli | Minningargreinum fylgir formáli, sem nánustu aðstandendur
senda inn. Þar koma fram upplýsingar um hvar og hvenær sá, sem fjallað er
um, fæddist, hvar og hvenær hann lést, um foreldra hans, systkini, maka og
börn og loks hvaðan útförin fer fram og klukkan hvað athöfnin hefst. Ætlast
er til að þetta komi aðeins fram í formálanum, sem er feitletraður, en ekki í
minningargreinunum.
Undirskrift | | Minningargreinahöfundar eru beðnir að hafa skírnarnöfn sín
en ekki stuttnefni undir greinunum.
Myndir | Ef mynd hefur birst í tilkynningu er hún sjálfkrafa notuð með
minningargrein nema beðið sé um annað. Ef nota á nýja mynd er ráðlegt að
senda hana á myndamóttöku: pix@mbl.is og láta umsjónarmenn minningar-
greina vita.
Minningargreinar