Morgunblaðið - 04.11.2006, Blaðsíða 32

ferðalög
32 LAUGARDAGUR 4. NÓVEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Vökvakennd efni í handfarangri megaekki vera í umbúðum sem takameira en 100 millilítra í flugi millilanda Evrópska efnahagssvæðisins
frá og með næsta mánudegi. Nýjar reglur er
lúta að magni vökva í handfarangri verða þá
teknar upp samtímis í öllum löndum EFTA
og Evrópubandalagsins. Reglur er kveða á
um hámarksstærð handfarangurs taka gildi í
maí næstkomandi.
Þó að umbúðir megi ekki rúma meira en
einn desilítra er leyfilegt að taka fleiri en
eina slíka einingu með sér en skylt er að
setja allar vökvaumbúðir í glæran poka með
plastrennilás. Gildir þetta um öll vökvakennd
efni, s.s. gloss, maskara, ilmvötn, handkrem
og fleira í þeim dúr. Pokinn má ekki rúma
meira en einn lítra og er hverjum farþega
heimilt hafa einn slíkan poka með sér. Pok-
inn er afhentur er öryggisvörðum til gegn-
umlýsingar við öryggishlið í flugstöðinni.
„Í raun eru þetta venjulegir nestispokar
með rennilás,“ segir Hjördís Guðmunds-
dóttir, upplýsinga- og kynningarfulltrúi
Flugmálastjórnar. „Þeir mega rúma minna
en 1 lítra en ekki meira og slíkir pokar
verða til taks í Leifsstöð til að byrja með
fyrir þá sem hafa ekki áttað sig á þessu.
Hins vegar er mikilvægt að hver brúsi eða
túpa sem taka á með í handfarangri sé ekki
stærri en svo að hún rúmi 100 millilítra. Ef
fólk er búið að innrita sig og er með uppá-
haldskremið eða -sjampóið sitt í brúsa sem
rúmar meira þarf það einfaldlega að henda
því. Það er ekki hægt að ná í ferðatöskur
sem búið er að innrita og því miður er engin
aðstaða á flugvellinum til að geyma svona
hluti fyrir fólk.“
Innsiglaðir pokar og kvittanir
í tengiflugi
Hjördís undirstrikar þó að eftir sem áður
verði heimilt að taka með sér vökva í stærri
umbúðum í flug en mikilvægt sé að pakka
umbúðunum ofan í ferðatösku eða með öðr-
um innrituðum farangri. „Allt má þetta vera
í farangurslestinni,“ segir hún. „Eftir að
komið er í flughöfnina getur fólk svo keypt
sér vökva og haft með sér í flugvélina.“ Sé
ætlunin að fara í tengiflug þarf þessi vökvi
þó að vera í poka sem innsiglaður er af
versluninni þar sem hann var keyptur, auk
þess sem framvísa þarf kvittun sem stað-
festir innihald pokans í öryggisskoðun þar
sem tengiflug á sér stað.
Farþegar þurfa einnig að afhenda öryggis-
vörðum yfirhafnir til skimunar sem og far-
tölvur og önnur stærri raftæki, líkt og verið
hefur áður.
Loks taka reglur um stærð handfarangurs
gildi 6. maí 2007. Kveða þær á um að hver
eining handfarangurs megi ekki vera stærri
en 56 cm x 45 cm x 25 cm og eru þar talin
með hjól og handföng sem kunna að vera á
farangrinum. „Ég ímynda mér að þetta sé
svipað og ein íþróttataska og líka svokall-
aðar flugfreyjutöskur eða minnstu ferðatösk-
urnar sem margir taka með sér í flugið,“
segir Hjördís.
Hún bætir því við að sennilega megi búast
við töfum við innritun vegna þessara reglna
fyrstu dagana eftir að þær taki gildi. Því sé
mikilvægt að fólk kynni sér þær áður en far-
ið er af stað. Hægt er að gera það á heima-
síðu Flugmálastjórnar auk þess sem bækl-
inga má m.a. nálgast í Leifsstöð, á
ferðaskrifstofum og hjá Flugmálastjórn.
Nýjar reglur um handfarangur
Ef fólk er búið að innrita sig og
er með uppáhaldskremið eða
-sjampóið sitt í brúsa sem rúmar
meira þarf það einfaldlega að
henda því.
Handfarangur Nýj-
ar reglur um stærð
handfarangurs
taka gildi í vor.
www.flugmalastjorn.is
Vökvi Pokinn með rennilásnum verður að
vera lokaður og því má ekki fylla hann um of.
Eftir Jóhönnu Ingvarsdóttur
join@mbl.is
ÁTunnuverkstæðinu, semer vinsæll matsölustaður íhjarta Qaqortoq, öðrunafni Julianehaab, á
Grænlandi, ræður ríkjum Íslending-
urinn Edda Lyberth, en staðinn
opnaði hún árið 2000. Edda er nú
orðin staðarhaldari í Brattahlíð og
hefur auk þess tekið við rekstri Café
Brattahlíðar þar sem Eiríkur rauði
og Þjóðhildur réðu ríkjum á öldum
áður. Suma daga skipta gestirnir í
Brattahlíð hundruðum og er þá í
mörg horn að líta hjá veitingakon-
unni þegar ferðamenn hafa lokið sér
af við að skoða víkingaskálann og
hina endurbyggðu Þjóðhildarkirkju,
sem vígð var við hátíðlega athöfn ár-
ið 2000. Edda nýtur því nú orðið að-
stoðar systur sinnar, Sigríðar
Björnsdóttur, við rekstur Tunnu-
verkstæðisins, sem heimamenn
kalla Napparsivik.
Athafnakonan Edda er fædd í
Reykjavík 1957, en ólst að mestu
upp í fimm systkina hópi undir jökli
á Gufuskálum þar sem faðir hennar
Björn Emilsson starfaði sem loft-
skeytamaður á meðan móðirin,
Kristín Markan, sá um barnaupp-
eldið.
Fiskur og fugl í frystinum
Edda hefur búið á Grænalandi í
tuttugu ár. „Ég fór einfaldlega til
Grænlands í sumarfrí, en pabbi
starfaði sem flugumferðarstjóri þar
þegar ég var unglingur.“
Hún er gift Grænlendingnum Kaj
Lyberth, skólastjóra Lýðháskóla al-
þýðunnar, en hann er mikill veiði-
maður og sér um að nógur fugl og
nægur fiskur sé í frystinum hjá eig-
inkonunni. Kaj situr í bæjarstjórn
Qaqortoq og er auk þess þekktur
tónlistarmaður á Grænlandi. Edda á
fimm börn og er þessa dagana að
springa af stolti yfir ömmuhlutverk-
inu, sem er á næsta leiti því von er á
fyrsta barnabarninu.
Auk veitingarekstursins kennir
Edda við Verkmenntaskólann í Qa-
qortoq og tekur virkan þátt í bæj-
arlífinu, m.a. með því að sitja í
nefndum tengdum ferða- og
atvinnulífi. Hún hefur mikinn áhuga
á menningarferðamennsku og í sum-
ar hefur hún í samvinnu við Narsaq-
bæ séð um fornminjar í Brattahlíð
þar sem árið 2000 risu bæði Þjóð-
hildarkirkja og langhús Eiríks rauða
til minningar um 1.000 ára kristni-
hald. Edda skrifar svo reglulega í
bæjarblaðið auk þess sem hún skrif-
aði bókina „Mælkebötter og andet
smukt“ með vinkonum sínum í Qa-
qortoq og „Mælkevejen blues“ með
Lenu Shannon. Ekki hafa komið út
bækur eftir Eddu á íslensku, en
dóttir hennar Marta María Jónas-
dóttir sendi ásamt vinkonu frá sér
bókina „Djöflatertuna“ sl. haust.
Á sumrin heldur Edda fyrirlestra
fyrir ferðamenn og fólk á nám-
skeiðum í Qaqortoq og tekur gjarn-
an lagið á Tunnuverkstæðinu við
undirleik eiginmannsins Kaj, sem
spilar á gítar og syngur, og vinar
þeirra Karls Lynge, sem þenur
nikkuna.
Eldhús Norður-Atlantshafsins
Edda hefur alla tíð haft mikinn
áhuga á mat og matargerð. „Eldhús-
ið mitt er eldhús Norður-Atlants-
hafsins og á mínum grænlensku
hlaðborðum er lime-marineraður sil-
ungur og selkjötssúpa nauðsynleg.
Svo er alltaf gaman að bjóða upp á
sauðnaut. Kjötið af þessum stóru
dýrum er sérlega ljúffengt og ullin
af þeim er eins og dýrindis silki.
Töluvert er af sauðnautum í
Grönnedal fyrir norðan Qaqortoq
þar sem danski herinn hefur aðset-
ur. Það er líka upplifun að bjóða upp
á grænmeti frá bændaskólanum
Upernaviarsuk sem rekur til-
raunastöð, en nemendur þaðan fara
til Íslands í verknám,“ segir Edda
og gefur lesendum tvær uppskriftir
að lokum.
Qaqortoq Óneitanlega fallegur bær í fögru umhverfi.
Ljósmynd/ Gylfi Guðjónsson
Staðarhaldarinn Edda Lyberth úti fyrir veitingastofu sinni í Brattahlíð. Í
baksýn grillir í grænlenskt hús ásamt víkingaskála og Þjóðhildarkirkju.
Eldar og syngur
fyrir gestina
matur
Silungasúpa
vænn silungur
1–2 laukar, skornir gróft
olía
þurrkuð hvannarblöð
smá karrí
Silungurinn er flakaður og
skorinn í litla bita. Bein og haus
soðin í vatni með salti og græn-
metiskrafti til að fá soð í súpuna.
Laukurinn er léttsteiktur í potti
ásamt karríi og hvannarblöðum.
Fiskisoðinu bætt út í og látið
malla. Fiskinum er síðan bætt
út í ásamt léttmjólk og smá
rjóma. Látið sjóða upp. Svört-
um muldum pipar eða einiberj-
um bætt út í áður en súpan er
borin fram með góðu brauði.
Sumarsalat
Handfylli af hundasúrum, fífla-
blöðum, hvannarblöðum, blá-
klukkum og alparós. Lime og
sykur þeytt saman og sett út í
salatið og að síðustu er smáveg-
is af olíu skvett yfir.